Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Türkiye, 2008 yýlýndan bu yana Afrika Birliði'nin dokuz stratejik ortaðýndan biri konumunda. Bu çerçevede, düzenli olarak Türkiye-Afrika Ortaklýk Zirveleri düzenleniyor. Zirvelerle, Türkiye-Afrika iliþkilerinin gelecek 5 yýllýk stratejisi ve yol haritasý belirleniyor.
En son Zirve, 16-18 Aralýk 2021'de Ýstanbul'da yapýldý. Bir sonraki zirvenin ise 2026'da bir Afrika ülkesinde düzenlenmesi öngörülüyor.
Zirve toplantýlarýnda alýnan kararlarýn gözden geçirilmesi için "Bakan Düzeyinde Gözden Geçirme Konferansý" gerçekleþtiriliyor. Bunlarýn ilk ikisi 2011 ve 2018'de Ýstanbul'da yapýldý.
Bakan Fidan, Konferans kapsamýnda, ev sahibi Cibuti'den ve Afrika ülkelerinden mevkidaþlarýyla ikili görüþmeler yapacak. Söz konusu ziyaret ayný zamanda Türkiye'den Cibuti'ye dýþiþleri bakaný düzeyindeki ilk ziyaret olacak.
Fidan'ýn konferansta, Afrika'yla iliþkilerin Türkiye'nin dýþ politikasýnýn temel sütunlarýndan birini teþkil ettiðini, Türkiye-Afrika iliþkilerinin karþýlýklý saygý ve yarar temelinde, kurumsal ve sistematik bir çerçevede yürütülmekte olduðunu, Türkiye'nin Afrika'ya yönelik faaliyetlerinde, Afrika ülkelerinin kendi öncelik ve ihtiyaçlarý temelinde insani, sosyal ve ekonomik kalkýnmalarýna odaklandýðýný ve Türkiye'nin Afrika'da barýþ ve istikrarýn saðlanmasýna katký saðlamaya devam edeceðini vurgulamasý öngörülüyor.
Bakan Fidan'ýn ayrýca, Afrika'nýn küresel siyasette ve Birleþmiþ Milletler (BM) baþta olmak üzere, çok taraflý platformlarda sesinin daha çok duyulmasýný ve hak ettiði konuma ulaþmasýný teminen Türkiye'nin güçlü desteðinin süreceði, bu baðlamda Türkiye'nin Afrika Birliði'nin G20'ye tam üye olmasýna güçlü destek verdiði, Afrika Birliði ve Afrika'daki bölgesel kuruluþlarla iliþkileri derinleþtirmeyi hedeflediði ve 2022-2026 Ortak Eylem Planý'ndaki projelerin uygulanmasý için Afrikalý ortaklarla çalýþmaya devam edileceði konularýný da ele almasý bekleniyor.
- KONFERANSIN GÜNDEMÝ VE SONUÇLARI
Türkiye-Afrika Ortaklýðý Üçüncü Bakanlar Gözden Geçirme Konferansý'na, Afrika Birliði'nin, ortaklarýyla yapacaðý toplantýlara üye ülkelerden katýlýma dair belirlediði usul uyarýnca, 14 Afrika ülkesinin (Cibuti, Moritanya, Angola, Kongo Cumhuriyeti, Gana, Komorlar Birliði, Güney Sudan, Çad, c Libya, Nijerya, Zimbabve, Zambiya ve Mýsýr) Dýþiþleri Bakanlarý ile Afrika Birliði Komisyonu'ndan temsilcilerin katýlýmlarý bekleniyor.
2021'de düzenlenen Üçüncü Türkiye-Afrika Ortaklýk Zirvesi'nde kabul edilen 2022-2026 Ortak Eylem Planý'nda, "Barýþ, Güvenlik ve Yönetiþim; Ticaret, Yatýrým ve Sanayi; Eðitim, Bilim, Teknoloji ve Ýnovasyon (BTÝ) becerileri, Gençlik ve Kadýn Geliþimi; Altyapý Geliþtirme ve Tarým; Saðlýk Sistemlerinin Geliþtirilmesi" baþlýklarýnda çok sayýda ortak proje belirlenmiþti.
Söz konusu zirvede alýnan kararlarýn ve ortak projelerin hayata geçirilmesine yönelik çalýþmalar devam ediyor. Bu baðlamda, 2-3 Kasým'da düzenlenecek Üçüncü Bakanlar Gözden Geçirme Konferansý kapsamýnda, 2021'de Ýstanbul'da düzenlenen Üçüncü Türkiye-Afrika Ortaklýk Zirvesi'nde alýnan kararlarýn takibinin yapýlmasý, Zirve sonucunda kabul edilen "2022-2026 Ortak Eylem Planý"nda kayýtlý hedeflerde kaydedilen ilerlemelerin deðerlendirilmesi ve Türkiye-Afrika ortaklýðýnýn güçlendirilmesine yönelik atýlabilecek adýmlarýn ele alýnmasý öngörülüyor.
Konferans sonucunda, "Ortak Bildiri" ile "2022-2024 Ortak Uygulama Raporu" baþlýklý iki belgenin kabul edilmesi planlanýyor. Türkiye ve Afrika Birliði Komisyonu söz konusu belgeleri ortaklaþa hazýrlýyor.
Ortak Bildiri metninde, Dördüncü Türkiye-Afrika Ortaklýk Zirvesi'ne uzanan süreçte, Türkiye-Afrika iliþkilerinin muhtelif veçheleriyle daha da geliþtirilmesine ve derinleþtirilmesine yönelik karþýlýklý irade kayda geçirilirken, Türkiye ve Afrika ülkelerini etkileyen bölgesel, kýtasal ve uluslararasý geliþmelere deðiniliyor.
Ortak Uygulama Raporu'nda ise Türkiye'nin 2022-2026 Ortak Eylem Planý'nda kayýtlý hedeflere yönelik olarak, 2022-2024 döneminde Afrika'da gerçekleþtirdiði ikili ve çok taraflý faaliyetler özetlenirken, mevcut iþbirliðinin daha etkin hale getirilmesine yönelik önerilerde bulunuluyor.