Helsinki’den sonra Putin’le görüþeceðim
Baþkan Erdoðan, NATO Zirvesi’nden dönüþte kritik açýklamalar yaptý. Bedelli askerlik için Baþkanlýk Kararnamesi çýkabileceðini kaydeden Erdoðan, ABD Baþkaný Trump’ýn F-35 anlaþmasýnýn aynen uygulanacaðý bilgisini verdiðini anlattý. Erdoðan, Putin’i de Türkiye’ye davet edeceðini bildirdi.
Türkiye Cumhuriyeti Baþkaný Recep Tayyip Erdoðan, NATO Zirvesi dönüþü kendisini takip eden gazetecilere önemli açýklamalarda bulundu. ABD Baþkaný Trump ile Rus lider Putin’in Pazartesi günü yapacaðý zirve öncesi Kremlin ile görüþeceðini kaydeden Erdoðan, Helsinki Zirvesi’nden sonra da Putin’i ve bir iki ülkeyi de davet ederek bölgenin daha stabil hale getirilmesinin saðlanabileceðini söyledi. Baþkan Erdoðan, zirve kapsamýnda gerçekleþtirdiði ikili görüþmeler hakkýnda da bilgi verdi. Ýtalya Baþbakaný, Fransa Cumhurbaþkaný Macron, Yunanistan Baþbakaný Çipras, Ukrayna Cumhurbaþkaný ve Bulgaristan Baþbakanlarý iki ülke arasýndaki iliþkiler ile bölgesel ve küresel konularý ele aldýklarýný söyledi. Yunan Baþbakaný Çipras’ýn Batý Trakya’daki müftü seçimi konusunu da ciddi þekilde ele aldýklarýný vurguladý. “Batý’nýn FETÖ’yü sahiplenmesinin mücadeleyi engelleyip engellemediði sorusuna Erdoðan “Bizim mücadelemizi asla engellemez. Bizim FETÖ ile mücadele konusunda ne denli kararlý olduðumuzu herkes biliyor” dedi. AB ülkeleri liderleriyle görüþmelerinde Gümrük Birliði’nin güncellenmesi konusunun ele alýnýp alýnmadýðýyla ilgili de Erdoðan “Bu noktada Türkiye’ye yönelik çok da olumlu bir yaklaþým söz konusu deðil. Sadece Türkiye’nin masada olmasý gereðini, gerçeðini kabul etmiþ vaziyetteler. Ama yeni yönetim sistemiyle neticeler alýnmaya baþladýðý andan itibaren süreç daha farklý iþleyecektir. Bundan dolayý hiç kimsenin endiþesi olmasýn” diye konuþtu. Erdoðan þu bilgileri verdi:
Zirve marjýnda ABD Baþkaný Trump ile de görüþtünüz. Hangi konularý ele aldýnýz?
Münbiç ve F-35’ler konusunu ele aldýk. Münbiç anlaþmasý þu anda planlandýðý þekilde ilerliyor. Tabii ki asýl hedefimiz ABD’nin PYD ve YPG ile bütün iliþkisini kesmesi. Þu anda öyle bir görüntü yok. Münbiç konusunda þu an gündemde olan þey PYD YPG’nin Fýrat’ýn doðusuna gitmesi; ayrýca yüzde 90’ý Arap olan Münbiç’e oranýn gerçek sakinlerinin yerleþmesini saðlamak. Belirlenen takvim çalýþtýðý sürece, Münbiç asýl sahiplerine býrakýlmýþ olacaktýr. Þu anda bu yönde bir gayret var.
F- 35’ler son taksitle birlikte toplam 900 milyon dolarý ödemiþ olacaðýz. 800 milyon dolarý zaten ödemiþtik. 100 milyon dolar daha ödenecek birkaç gün içinde. Trump bu anlaþmanýn aynen uygulanacaðýný bana söyledi. Konuyla ilgili olarak “Gerekli talimatlarý verdim” dedi. Beyaz Saray, Kongre’ye mektup gönderdi. Yaptýrýma karþý olduðunu bildirdi.
ABD ve Türkiye arasýnda Ýran’a ambargo ya da Rusya konularýnda görüþ ayrýlýklarýnýn da olduðu biliniyor. Stratejik ortaklýðýn kaðýt üzerinde kalmamasý için güçlü bir irade ortaya konuldu mu?
Pazartesi günü Trump ve Putin, Helsinki’de bir araya gelecekler. Bana göre bu zirve çok çok önemli. Bakalým bu zirvede hangi konularda mutabakat olacak, hangi konularda ayrý düþecekler, bunu izleyip göreceðiz. Bu arada bizim de Cumartesi için Putin ile bir telefon görüþmesi yapmayý planlýyoruz, bununla ilgili de bu görüþmede dar kapsamlý Türkiye’de bir araya gelmeyi teklif edeceðim. Bölge sorunlarýný ele alacaðýmýz bir görüþme olacak. Helsinki’den sonra böyle bir þeyi kabul ederse bizim için iyi olur. Belki bir veya iki ülkeyi daha davet edip bir organizasyonu gerçekleþtirelim istiyorum. Bununla birlikte bölgedeki durumu daha stabil hale getirmiþ oluruz diye düþünüyorum. Bunlarý telefon görüþmemizde ele alacaðýz.
Irak’ýn güvenliði için önemli görev
‘Irak’ýn terörle mücadele kapasitesini güçlendirmeyi de içerecek þekilde güvenliðine katký saðlamak amacýyla bir eðitim misyonu baþlatýlmasýna karar verildi. NATO’nun Irak’ta baþlatacaðý eðitim misyonuna komutan yardýmcýlýðýný üstlenecek olmamýz Irak’ýn istikrar ve güvenliðine atfettiðimiz önemin ve NATO’ya taahhüdümüzün somut bir tezahürüdür.’
Bedelli için kararname
FETÖ Ýle mücadele için ayrý bir yapýnýn kurulmasý öngörülüyor mu? Zira hala kriptocu FETÖ’cülerle ilgili ihraçlar olduðunu görüyoruz.
Hemen her konuda bir bakanlýk veya genel müdürlük kurma tarzýndaki yaklaþýmlarý doðru bulmuyorum. Dediðiniz konuyla mücadele için ilgili birimlerimiz zaten var. Ýçiþleri Bakanlýðýmýz var, istihbarat, teþkilat baþkanlýklarýmýz var. Bunlarý zaten onlar kovalýyor. Bakýn Kosova’da da olsa Azerbaycan’da da, Ukrayna’da da olsa yakalayýp getiriyoruz. Ukrayna’dan bir tane daha gelecek. Bunlarý hep takip ediyoruz. Peþlerini býrakmayacaðýz. Bunlar çözülene kadar, dökülene kadar peþlerindeyiz.
Bedelli askerlik beklentisi çok yoðun...
Milli Savunma Bakanýmýz çalýþmalarýný yapacaklar. Bunu inþallah seçimden sonra ele alacaðýz demiþtim. Nasýlý, nedeni, her þeyiyle, MSB yapacak çalýþmayý. Ne kadar kiþiyi kapsayacak, hangi yaþ gruplarý arasýnda olacak, ücret ne kadar olacak, tüm bu konular belirlenecek. Zannediyorum en kötü ihtimalle yeni yasama döneminde açýklamýþ oluruz. O zamana kadar da hazýrlýklarýmýzý bitirmiþ oluruz. Belki Cumhurbaþkanlýðý Kararnamesi ile çýkarmayý da deneyebiliriz. O zaman daha erkene çekmiþ oluruz.
Merkel de ‘NSU’ davasýnda Gladio olabilir
Zirve esnasýnda Þansölye Merkel ile de uzun bir ikili görüþmeniz oldu.
Merkel ile ikili iliþkilerimizi, AB sürecini ve bölgesel konularý ele aldýk. Ýkili ekonomik iliþkilerimizin özellikle geliþtirilmesini aramýzda deðerlendirdik. Bunlarýn baþýnda Almanlarla yaptýðýmýz savunma sanayi iþleri var. Bunlarýn geliþtirilmesini konuþtuk. Mutabakatýmýz var. Ýkili ekonomik iliþkileri çok daha yoðun þekilde geliþtireceðiz. Görüþmemizde, 18 Mart Mülteci Anlaþmasý gereði Türkiye’ye aktarýlmasý gereken 3+3 milyar euro gibi bir fon vardý. Bu sürecin hýzlandýrýlmasý gerektiðini söyledi. Bunlarý Merkel’e söylediðimiz gibi Ýtalya Baþbakaný’na, Fransa Cumhurbaþkaný Macron’a da söyledik.
Merkel ile görüþmenizde NSU davasý konuþuldu mu?
Evet, NSU davasýna da deðindik. Çýkan kararýn tatmin edici olmadýðýný, meselenin özüne inilmesi gerektiðini söyledik. Bu bir tür Gladio olayý olabilir, bunun derinine inilmesi gerekir. Bu iþin sýradan bir olay olmadýðýný düþünüyoruz. Tüm boyutlarýyla araþtýrýlmasý gerektiðini söyledik. Kendileri de çok farklý düþünmüyorlar. Merkel’le görüþmemizde, terörle mücadele konusunda daha kararlý ve tutarlý bir tavýr takýnýlmasý gerektiðini de belirttik. Özellikle Almanya’daki FETÖ ve PKK mevcudiyeti konusundaki endiþelerimiz devam ediyor. Almanya’ya yapacaðým ziyareti de ele aldýk. Bu ziyaret vesilesiyle kendileriyle bir de Almanya’da tekrar yüz yüze buluþma imkaný da bulacaðýz.
Adil Öksüz meselesi de gündeme geldi mi?
Hayýr gelmedi. Ama dediðim gibi, inþallah bu yýl Almanya’ya yapacaðým ziyarette tüm konularý daha kapsamlý biçimde konuþma fýrsatýmýz olacaktýr.
Tarihi belli mi Almanya seyahatinizin?
Herhalde Aðustos ayýna sarkar.
Terörle mücadelede ‘tutarlý olun’ dedik
Ýtalya Baþbakaný Conte, Fransa Cumhurbaþkaný Macron ile hangi konularý görüþtünüz?
Ýtalya Baþbakaný Conte ile kapsamlý ve güzel bir görüþme yaptýk. Öyle zannediyorum ki Ýtalya ile bu dönem çok daha hareketli ve verimli bir süreci yaþayacaðýz. Savunma sanayi alanýnda önemli ortaklýklarýmýz var. Fransa’nýn da katýlýmýyla Eurosam üzerinden uzun vadeli projeler yapacaðýz. Suriye, Libya, terörle mücadele ve düzensiz göç konusunda Ýtalya ile birlikte çalýþma ve yakýn temasta olma kararý aldýk. Gümrük Birliði’nin güncellenmesi konusunu da müzakere ettik. Fransa Cumhurbaþkaný Macron ile uzun ve kapsamlý görüþmemiz oldu. Savunma sanayi alanýndaki iþbirliðimizi güçlendiriyoruz. Sinop’taki nükleer santrali, Japonya-Fransa-Türkiye ortak inþa ediyoruz. Zaman kaybýný telafi etmek, santralin bir an önce kurulmasýný temin etmek için görüþmeleri artýracaðýz. Terörle mücadele konusunda Fransa’dan beklentimiz kararlý ve tutarlý olmasýdýr. PYD ve YPG gibi örgütlerin korunmasýnýn ve kollanmasýnýn kabul edilemeyeceðini belirttik. Fransa’nýn Hýrvatistan ile finale kalmasýný da konuþtuk. Akþam Ýngiltere Hýrvatistan maçýnýn son dakikalarýný Merkel, Ýngiltere Baþbakaný May ve Edi Rama ile izledik.
Futboldan anlýyorlar mý, yorumlarýný nasýl buldunuz?
Fena deðiller.
Ekonomide söylem birliði de çok önemli
Dolarla oynanmaya devam ediliyor. Türkiye olarak kur baskýsýndan ne zaman kurtulacaðýz?
Kur baskýsý sadece Türkiye için deðil, her yer için geçerli. Kur baskýsý denen olayý frenleyebilecek olan en iyi araçlardan biri, uluslararasý platformda milli paralarla ticaret yapmaktýr. Bunu Rusya ile konuþtuk, kýsmen baþladýk. Ýran ile kýsmen baþladýk. Çin ile de konuþuyoruz. Alýþveriþi milli paralarla yaptýðýmýz oranda kur baskýsý da azalacaktýr. Ama bunu tümüyle sýfýrlamak tabii ki mümkün deðildir.
IMF sözcüsü ‘Aldýðýmýz mesaj kararlýlýk görüyoruz’ dedi. ‘Türkiye kararlý görünüyor’ dediler. Nasýl deðerlendiriyorsunuz?
O tabii ki tartýþmasýz. Makro ve mikro ekonomik dengeler anlamýnda hassasiyetimizi korumaya devam edeceðiz. Bu hususta kararlýlýk önemli. Ekonomide söylem birliði de çok önemli. Her aðýzdan ayrý bir ses çýkmamalý. Olumsuzluklara fýrsat vermeyeceðiz .
3’lü zirve Tahran’da yapýlacak
Suriye ile ilgili geçiþ sürecini baþlatmaya yönelik yeni bir hamle sezdiniz mi?
Macron ile konuþtuk.. Merkel’e de söyledim. Bu konuda dayanýþma içinde olmamýz gerekiyor. Sadece Kobani’den gelen 200 bin insanýn halen bizde barýndýklarýný biliyor musunuz? Onlarý hala aðýrlýyoruz. Haberleri dahi yok bundan. Bizim Kürtlerle hiçbir sorunumuz olmamýþtýr. Bizim sorunumuz, teröristlerle ve terörledir. Suriye kuzeyinde terör bölgeleri oluþturulmasýna müsaade edemeyiz... Hedef bir an önce Suriye’de saðlýklý bir seçim yapýlmasýný saðlamaktýr. Koalisyon güçleri, Türkiye, Rusya, Ýran hep birlikte çalýþýp, Suriye halkýný seçime götürebilmektir.
Yakýn zamanda Tahran’da yine bir üçlü zirve olacak...
Evet, Türkiye, Rusya ve Ýran’ýn katýlýmýyla yapýlan üçlü zirve toplantýsý için sýra þimdi Tahran’da. Soçi ve Ankara’nýn ardýndan, þimdi Tahran’da bir araya geleceðiz. Ama tarih henüz belirlenmiþ deðil.
