Ýstanbul'daki D-8 zirvesi sonrasý yayýnlanan bildiride 'Gazze' çaðrýsý

Ýstanbul'da düzenlenen Olaðanüstü D-8 Dýþiþleri Bakanlarý Konseyi Toplantýsý Ortak Bildirisi'nde, Gazze'de derhal, kalýcý ve koþulsuz ateþkes saðlanmasý ve Ýsrail'in Gazze'deki Filistin halkýna yönelik saldýrýlarýnýn durdurulmasý talep edilirken, Filistin'in Birleþmiþ Milletler'e (BM) tam üyeliði ve D-8 üye ülkelerinin Filistin davasýna sarsýlmaz desteði de teyit edildi.

Dýþiþleri Bakaný Hakan Fidan'ýn ev sahipliðinde Cumhurbaþkanlýðý Dolmabahçe Çalýþma Ofisi'nde düzenlenen Olaðanüstü D-8 Dýþiþleri Bakanlarý Konseyi Toplantýsý'nýn ardýndan ortak bildiri yayýmlandý.

Bildiride, D-8 üye devletleri dýþiþleri bakanlarýnýn, Bakan Fidan'ýn daveti üzerine Ýstanbul'da "Ýsrail'in Kudüs-ü Þerif de dahil olmak üzere Gazze Þeridi ve Batý Þeria'da Filistin halkýna yönelik acýmasýz saldýrýsýný kýnama konusundaki ortak tutumlarýnýn" bir ifadesi olarak bir araya geldiði kaydedildi.

BM ve diðer uluslararasý kuruluþlarýn Filistin'le ilgili tüm kararlarý, Ýsrail güçlerinin suçlarý ve Filistin halkýnýn 1967'den bu yana iþgal altýnda tutulan tüm topraklarýndaki özgürlük ve baðýmsýzlýk hakkýnýn hatýrlatýldýðý bildiride, Ýslam Ýþbirliði Teþkilatý'nýn (ÝÝT) Filistin davasý ve iþgal altýndaki tüm Filistin topraklarýna iliþkin tüm kararlarý teyit edildi.

Bildiride, D-8 üyelerinin, Filistin davasýnýn merkezi öneminin ve iþgal altýndaki tüm topraklarýný kurtarmak, tüm devredilemez haklarýný uygulamak ve baþkenti Doðu Kudüs olan, 4 Haziran 1967 sýnýrlarý boyunca baðýmsýz, egemen ve hemhudut bir devlette yaþamak için verdikleri meþru mücadelede tüm imkan ve kabiliyetlerle Filistin halkýnýn yanýnda olduðunun altý çizildi.

Bildiride, adil, kalýcý ve kapsamlý bir barýþýn, bölgedeki tüm halklar için güvenlik ve istikrarý garanti altýna alacak ve onlarý þiddet ve savaþ sarmalýndan koruyacak tek yol olduðu ve Ýsrail iþgaline son verilmeden ve iki devletli çözüm temelinde Filistin meselesi çözüme kavuþturulmadan bunun baþarýlamayacaðý bir kez daha teyit edildi.

D-8 üyelerinin, en temel ahlaki ve insani deðerlere saygý gösterilmeksizin 8 ayý aþkýn süredir devam eden aralýksýz Ýsrail saldýrýlarý sebebiyle Gazze Þeridi'ne ve halkýna yaþatýlan insani felaket karþýsýnda dayanýþma içinde olduðunun teyit edildiði bildiride, "Ýsrail'in acýmasýz saldýrýlarýnýn Filistin ekonomisi ve altyapýsý üzerindeki yýkýcý etkilerinin yaný sýra bölgesel barýþ, istikrar ve refaha verdiði zararý kabul ederek, Gazze Þeridi'nde ve Doðu Kudüs dahil olmak üzere iþgal altýndaki Batý Þeria'daki Filistin halkýna yönelik acýmasýz ve insanlýk dýþý Ýsrail saldýrýlarýný en güçlü þekilde kýnýyoruz." ifadelerine yer verildi.

Acil ateþkes çaðrýsýnýn yapýldýðý bildiride, þu ifadelere yer verildi:

"Derhal, kalýcý ve koþulsuz bir ateþkes saðlanmasýný, Ýsrail'in Gazze'deki Filistin halkýna yönelik saldýrýlarýnýn durdurulmasýný ve baþta BM Güvenlik Konseyi'nin Gazze Þeridi'nde derhal ateþkes saðlanmasýný ve bunun yaný sýra insani ve týbbi yardým saðlanmasýný, yakýt, su, elektrik ve barýnak temin edilmesini ve Gazze Þeridi'ne acil yardýmlarýn engelsiz ve yeterli bir þekilde ulaþtýrýlmasý için mümkün olan tüm yollarla tam insani eriþim saðlanmasýný talep eden 2728 (2024) sayýlý kararý olmak üzere ilgili BM kararlarýnýn derhal uygulanmasýný talep ediyor; Gazze Þeridi'ne derhal, güvenli ve engelsiz insani yardým ulaþtýrýlmasýný ve bu amaçla Gazze'de bir BM mekanizmasý kurulmasýný talep eden 2720 (2023) sayýlý BMGK kararýna uyulmasý çaðrýsýnda bulunuyoruz."

- REFAH VE ÝNSANÝ YARDIMA ERÝÞÝM VURGUSU

Bildiride, tüm devletler, Ýsrail'in Uluslararasý Adalet Divaný (UAD) tarafýndan emredilen geçici tedbirlere harfiyen uymasýný saðlamaya, askeri saldýrýlarýný ve Refah'taki Filistinli grubu fiziki olarak tamamen ya da kýsmen imhasýna yol açabilecek yaþam koþullarýna maruz býrakan diðer eylemlerini derhal durdurmaya, Refah'tan çekilmek ve Refah sýnýr kapýsý üzerinden güvenli, acil ve engelsiz insani eriþimin yaný sýra Gazze Þeridi genelinde acil ihtiyaç duyulan temel hizmetlerin ve insani yardýmýn güvenli ve engelsiz bir þekilde saðlanmasý için gerekli koþullarý saðlamaya ve BM'nin yetkili organlarý tarafýndan görevlendirilen herhangi bir soruþturma komisyonunun ve diðer gerçekleri tespit misyonlarýnýn veya diðer soruþturma organlarýnýn Gazze Þeridi'ne engelsiz eriþiminin saðlanmasý için etkili önlemler almaya çaðrýldý.

Tüm ülkelere özellikle de devam eden soykýrým ve sahada uluslararasý hukuka ve uluslararasý insancýl hukuka yönelik aðýr ihlalleri göz önünde bulundurarak, Ýsrail iþgal güçleri tarafýndan Filistinli sivillere karþý iþlenen tüm suçlarýn durdurulmasý amacýyla diplomatik, siyasi, ekonomik ve hukuki baský uygulama ve bütün gerekli tedbirleri alma çaðrýsýnda bulunulan bildiride, D8 ülkeleri, tüm ülkeleri söz konusu ihlallerin "hesabýnýn sorulmasýný saðlamak üzere uluslararasý hukuk mekanizmalarý nezdindeki hukuki süreçlere destek vermeye, müdahil olmaya ve katkýda bulunmaya" çaðýrdý.

- ÝSRAÝL'ÝN KUDÜS'TEKÝ KUTSAL MEKANLARA YÖNELÝK SALDIRILARI DA KINANDI

Bildiride, "tüm ülkelerden Ýsrail'e ordusu ve radikal yerleþimcileri eliyle Filistin halkýný öldürmek ve evlerini, hastanelerini, okullarýný, camilerini, kiliselerini ve tüm mülklerini yok etmek için kullandýðý silah ve mühimmatý tedarik etmeyi býrakmasý" talep edilirken, Güvenlik Konseyi ve Birleþmiþ Milletler (BM) Genel Kurulu'nun Filistin halkýnýn korunmasýna iliþkin 904 (1994) sayýlý kararý ve Birleþmiþ Milletler Genel Kurulu'nun 27 Ekim 2023 tarihli ve A/RES-10/21 sayýlý kararý ve BM Genel Sekreteri'nin bu konudaki raporu da dahil olmak üzere kararlarýn uygulanarak Filistinli sivillere koruma saðlanmasý ve bunun için pratik ve etkili bir uluslararasý koruma mekanizmasý oluþturulmasý için çaba gösterilmesi çaðrýsýnda bulunuldu.

Mümkün olan bütün sýnýr kapýlarýnýn açýlmasý ve gýda, ilaç ve yakýt bulunduran uluslararasý insani yardým konvoylarýnýn Gazze Þeridi'ne herhangi bir engelleme olmaksýzýn giriþine izin verilmesi dahil olmak üzere Gazze üzerindeki tüm Ýsrail kuþatmasýnýn kaldýrýlmasý talep edilen bildiride, Filistin halkýnýn zorla yerinden edilmesi, topraklarýndan sürülmesi veya baþka bir yere gönderilmesine yönelik her türlü giriþimin mutlak bir biçimde reddedildiði bir kez daha teyit edilerek, yerlerinden edilmiþ Filistinlilerin evlerine ve topraklarýna koþulsuz dönüþüne yönelik çaðrý yapýldý.

Bildiride, BM Yakýn Doðu'daki Filistinli Mültecilere Yardým ve Bayýndýrlýk Ajansý'nýn (UNRWA) Filistinli mültecilere hizmet saðlanmasýndaki rolü takdir edilerek, "Tüm devletleri ve Filistin halkýna yardým ve hizmet saðlanmasýndaki yeri doldurulmaz ve vazgeçilmez rolü ile tarihi yetki ve sorumluluðunu yerine getirmesi için uluslararasý toplumu UNRWA'ya desteðini sürdürmeye çaðýrýyoruz." ifadesine yer verildi.

Ýsrail'in iþgalci güç olarak sorumluluklarýný yerine getirme ve iþgali kalýcý hale getiren tüm yasa dýþý tedbirlerini, özellikle yasa dýþý yerleþimlerin kurulmasý ve geniþletilmesi, topraklarýn müsadere edilmesi ve Filistin halkýnýn evlerinden çýkarýlmasý da dahil olmak üzere tüm yerleþim faaliyetlerini sonlandýrma yükümlülüðünün vurgulandýðý bildiride, "Filistin Devleti'nin ebedi baþkenti Kudüs-ü Þerif üzerindeki tam egemenliðini, Ýsrail'in bu durumu deðiþtirmeyi amaçlayan ve uluslararasý hukuka ve ilgili BM kararlarýna göre geçersiz ve yasa dýþý olan her türlü karar ve tedbirine karþý Filistin Devleti'nin bu kararlarý reddini ve karþý çýkmasýný tasdik ediyoruz." denildi.

Bildiride, þu ifadelere yer verildi:

"Ýsrail'in Kudüs'teki kutsal mekanlara yönelik saldýrýlarýný ve Ýsrail'in ibadet özgürlüðünü ihlal eden yasa dýþý tedbirlerini kýnýyor, mukaddes Mescid-i Aksa'nýn/Harem-i Þerif'in ve kutsal mekanlarýn tarihi statükosunun sözde ve uygulamada deðiþtirilmeden muhafaza edilmesi gerektiðini vurguluyoruz.

Ýsrail'in bölge ülkelerini kýþkýrtarak savaþý týrmandýrmaya yönelik eylemlerini ve meþru gösterilemez saldýrýlarla Ýran'ýn Þam Büyükelçiliðini hedef almasýný þiddetle kýnýyoruz.

Ekim 2023'ten bu yana çeþitli ülkelerden 100'den fazla gazetecinin ve 200'den fazla insani yardým görevlisinin Ýsrail'in eliyle öldürülmesinden üzüntü duyuyoruz.

Uluslararasý toplumun, iki devletli çözümü Filistin halkýnýn tüm meþru haklarýný, özellikle de 4 Haziran 1967 sýnýrlarýnda baðýmsýz, egemen ve (coðrafi) bütünlüðü haiz, baþkenti Doðu Kudüs olan bir devlet için BM kararlarý uyarýnca derhal harekete geçmesi gerektiðini vurguluyoruz."

- FÝLÝSTÝN DAVASINA DAÝR ULUSLARARASI FORUMLARDAKÝ ÇABALARA DESTEK

Bildiride, nihai çözüme ulaþýldýðýnda hükümlerinin tam ve sürdürülebilir bir þekilde uygulanabilmesi için bir garanti mekanizmasýnýn gerekliliði kabul edilirken, "Filistin halkýnýn devredilemez haklarýný, Filistin'in Birleþmiþ Milletler'e tam üyeliðini ve Filistin davasýna dair uluslararasý forumlardaki tüm kararlarý hayata geçirme mücadelesinde D-8 üye devletlerinin sarsýlmaz desteðini teyit ediyoruz." ifadesine yer verildi.

Bir grup ülkenin Filistin Devleti'ni tanýmaya yönelik son kararlarýnýn bölgede barýþ adýna gösterilen bir çaba olarak görülüp takdir edildiði belirtilen bildiride, "Filistin Devleti'ni henüz tanýmamýþ olan tüm devletleri barýþýn, uluslararasý hukukun, adaletin ve vicdanýn bir gereði olarak tanýmaya çaðýrýyoruz." açýklamasýnda bulunuldu.

Bildiride, ABD, Filistin'in baðýmsýz ve egemen bir devlet olarak BM'ye tam üyeliði konusundaki vetosunu kaldýrmaya çaðýrýlýrken, "Filistinli kardeþlerimizi hedeflerine ulaþmak için verdikleri mücadelede birlik olmaya çaðýrýyor ve Filistinli gruplara ulusal uzlaþýnýn tamamlanmasýný hýzlandýrmalarý çaðrýsýnda bulunuyoruz." denildi.

Bildiride ayrýca þu deðerlendirmeler yer aldý:

"Mýsýr Arap Cumhuriyeti'nin Dönem Baþkaný olarak Gazze'ye insani yardým giriþinin saðlanmasý ve kolaylaþtýrýlmasýndaki rolünü takdir ediyor, Ýsrail'in Gazze'ye yönelik acýmasýz saldýrýsýný ve Filistin þehri Refah'a yönelik son iþgalinin sonuçlarýný göðüslemek üzere attýðý tüm adýmlarý destekliyoruz.

Gazze'deki duruma iliþkin D-8 Bakanlar Konseyi Olaðanüstü Toplantýsý'ný düzenleyen ve ev sahipliði yapan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ni takdir ediyor ve toplantýnýn üye ülkeler arasýndaki kardeþlik, iþ birliði ve dayanýþma baðlarýnýn daha da somutlaþtýrýlmasýnda oynadýðý rolü övgüyle karþýlýyoruz.

D-8 Genel Sekreterine, Ortak Deklarasyonda yer alan unsurlarýn takibi ve Gazze konulu müteakip Konsey toplantýsýnýn organizasyonu için istiþareyi kolaylaþtýrma görevi veriyoruz."