Musul’a ''Irak'' deðiliz

Türkiye, Ankara Antlaþmasý ve BM 51. maddesine göre sýnýr güvenliði için Musul ve Baþika noktalarýna askeri operasyon düzenleyebilir ve kamp kurabilir.

Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn ‘Birileri Lozan’ý zafer diye yutturmaya çalýþtý’ sözlerinin ardýndan 1923’teki bu anlaþma masaya yatýrýlýrken, gözler bugün hala güncelliðini koruyan ‘Musul’un statüsü’ sorununa çevrildi. Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn bu sözlerle asýl hedefinin Halep’ten Musul’a uzanan kuþakta Türkiye’nin tarihsel ve uluslararasý haklarý olduðuna dikkat çeken Prof. Dr. Mustafa Sýtký Bilgin, “Türkiye, Musul’u ‘Mevcut statüko ve sýnýrlarýn deðiþmemesi þartýyla Irak’a býraktý. Bugün þartlar deðiþti ve Musul’un geleceði konusunda söz söyleme hakkýna kavuþtu” dedi. 

OLDU BÝTTÝYLE...

I. Dünya Savaþý sonrasýnda Osmanlý Ýmparatorluðu ile Ýngiltere, Fransa ve Rusya gibi ülkeler arasýna yapýlan Mondros Antlaþmasýnda Musul ve Kerkük, Osmanlý sancaðý altýndaydý. Tarihçi Lozan uzmaný Prof. Dr. Mustafa Sýtký Bilgin, “Mondros’un ardýndan gelen Sevr Anlaþmasý, Osmanlý Meclisi Mebusan’ý tarafýndan onaylanmadý. Arkasýndan Lozan görüþmesinde,  Mondros’a göre Musul ve Kerkük’ün Türkiye’ye ait olmasý ve Halep ile Batý Trakya gibi Müslüman ve Türk nüfusun çoðunlukta olduðu noktalarda referanduma gidilmesi gerekiyordu. Bu yapýlmadý, bir oldu bittiyle Musul, Türkiye’den koparýldý” diye konuþtu. Mustafa Bilgin, þunlarý söyledi: “Musul, 1926 Ankara antlaþmasýyla Irak’a býrakýldý. Ancak bunu  Musul ve Irak’ýn yapýsýnda ve sýnýrlarýnda bir deðiþiklik olmamasý kaydýyla yaptý. Þu anda ise deðiþim var”

STATÜKO DEÐÝÞTÝ, SÖZ HAKKI DOÐDU

Prof. Dr. Mustafa Bilgin, Türkiye’nin Musul’un kaderinin belirleyecek masada olmasý gerektiðini söyledi: “Þimdi yapýlabilecek bir þey var mý?  Özellikle Ortadoðu’da yeni bir dizayn süreci var. Türkiye, ‘Ankara anlaþmasýndaki statüko deðiþti’ diyerek, bu bölgenin kaderini belirlemede hak talep edebilir. Türkiye, tarihsel gerçeklere ve uluslararasý hukuka göre bunu talep edebilir.  Ankara Antlaþmasý, statükonun bozulmamasý kaydýyla Irak’a Musul’u verdi. Türkiye’nin söz hakký var.”

BAÞÝKA’DA OLMAMIZ NORMAL

Uluslararasý Devletler Hukuku uzmaný Prof. Dr. Hüseyin Pazarcý, Türkiye’nin Ankara Antlaþmasý ve Uluslararasý Hukuka göre Irak’a sýnýr ötesi operasyon ve Baþika’da kamp bulundurma hakký bulunduðunu söyledi. Prof. Pazarcý, þunlarý söyledi: “Bir devlet, diðer komþu devlete kendi sýnýrlarýndan yapýlan saldýrýyý önleyemezse saldýrýya uðrayan o devlete kendini korumak için sýnýr ötesi operasyon yapma hakký doðar. Türkiye, Irak’ta PKK’ya veya diðer terör örgütlerine yönelik askeri operasyonlarýnda da bu tezini kullanýyor. Uluslararasý hukuk, bu hakký veriyor.  Musul, Lozan’da Irak’a býrakýlmadý. Milletler Cemiyeti kararýyla býrakýldý. Türkiye Musul ve Türkmenlerle ilgisini Lozan sonrasý da hiç kesmedi. ”