TBMM'de bir ilk! Google'dan Türkiye'ye üst düzey sunum: Masaya oturmaya hazýrýz

TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, AK Parti Hatay Milletvekili Yayman baþkanlýðýnda toplandý.

Yayman, Türkiye için tarihi günlerden biri olduðunu vurgulayarak, "Daha önce biz taraflarý dinlemek suretiyle, dijital telif konusunun genel bir çerçevesini çizmeye çalýþtýk. Bugün de bu networkün, bu yönetiþim masasýnýn önemli paydaþlarýndan ve taraflarýndan bir tanesi Google'ý ilk defa bu düzeyde, Türkiye'de dinlemiþ olacaðýz." diye konuþtu.

Bir tarafta emek verilerek üretilen bir içerik diðer tarafta bu içeriðin izinsiz bir biçimde alýnmasý, kullanýlmasý ve yaygýnlaþtýrýlmasý olduðuna iþaret eden Yayman, "Bu anlamda kurumsal olarak yapýlarýn, þirketlerin, kurumlarýn reklam geliri baþta olmak üzere gelirlerinin azalmasý çok ciddi bir problem alaný oluþturmaktadýr. Bizim öncelikli konuþmamýz gereken konulardan bir tanesi haberin Avrupa normlarýnda olduðu gibi bir telif sayýlmasý; ikincisi, bununla ilgili Google'la ve diðer arama motorlarýyla muhakkak bu anlamda bir anlaþmaya, bir görüþ birliðine varýlmasý ve bu konuda gerçekten emeðin karþýlýðýný bulmasýný önemsiyoruz. Dolayýsýyla bugün taraflarý dinleyeceðiz." diye konuþtu.

- "TÝKTOK'TA YAYINLANAN VÝDEO KABUL EDÝLEMEZ"

Yapay zekayý ve etkilerini konuþmak yerine bugün dijital mecrada payalþýlan bir içeriðin konuþulduðunu kaydeden Yayman, "Biz TBMM'de tüm dijital mecralarý dinledik, TikTok'u da dinledik fakat TikTok isminin skandallarla anýlmasý devam etmektedir. TikTok kullanýcýsý bir kadýnýn, sosyal medya hesabýndan yayýnladýðý bir video tüm Türkiye'yi ayaða kaldýrmýþtýr. Sýrf etkileþim almak uðruna, sýrf dikkat çekmek uðruna, sýrf bir farkýndalýk yaratmak uðruna 5 yaþýndaki erkek kuzenine burada anlatamayacaðým þekilde bir davranýþ içerisine girmesi, asla kabul edemeyeceðimiz uygulamalardýr." deðerlendirmesinde bulundu.

Bunun toplumda bir infial uyandýrdýðýný dile getiren Yayman, "Ayrýca, bu paylaþýmdan sonra o kadýnýn yaptýðý savunma skandala yeni bir boyut eklemiþtir. Aile ise videonun eski olduðunu dile getirmiþtir. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlýðýmýz bu konuya hemen müdahale etmiþ ve il müdürlüðü birimleri, bürokrat arkadaþlar bir koordinasyon içerisinde bu konuya el atmýþtýr." ifadelerini kullandý.

- "YAPAY ZEKA KONUSUNDA ARAÞTIRMA KOMÝSYONU KURULMASI ÇALIÞMASI VAR"

Yapay zekayý daha fazla konuþmak gerektiðini belirten Yayman, "Bu konuda Meclisimizde de bir araþtýrma komisyonu kurulmasýyla ilgili çalýþmalar var, biz bunu çok önemsiyoruz ve önümüzdeki günlerde bu konuyla ilgili daha önemli adýmlarýn atýlacaðý kanaatindeyim." dedi.

Komisyon Baþkaný Yayman, Dijital Mecralar Komisyonunun yaz döneminde daha yoðun çalýþarak Türkiye'nin bir dijital deðerler haritasýný çýkaracaðýný bildirerek, dijital dünyanýn nedenlerini, niçinlerini, nasýllarýný ortaya koymak, bu konuda bir çerçeve çizmek istediklerini söyledi.

Dijitalleþme meselesinin sadece kamu yönetimlerinin birtakým kamu politikalarý belirlemek suretiyle yönetecekleri bir alan olmadýðýný dile getiren Yayman, þunlarý kaydetti:

"Muhakkak, dijital mecralarýn kendi toplum sözleþmelerini, kendi anayasalarýný bireyle, toplumla ve devletle yapmasý gerekmektedir. Biz buna topluluk kurallarý diyoruz, topluluk kurallarýnýn yeniden belirlenmesi gerekiyor. Diðer taraftan biz özgürlüklerin sonuna kadar kullanýlmasýný savunmaktayýz fakat burada özgürlük-güvenlik dengesi ve kamu düzeninin saðlanmasý konusunu çok önemli buluyoruz ve bu noktada da dijitalleþme meselesinin siyaset üstü bir konu olduðunu ve bunun Türkiye'nin geleceði olduðunu, dijitale sahip olanýn geleceðe sahip olacaðýný bir kez daha belirtmek isterim."

Komisyon toplantýsý, Google yetkililerinin sunumlarýyla devam etti.

GOOGLE YETKÝLÝLERÝNDEN MECLÝS'TE "DÝJÝTAL TELÝF" SUNUMU

Google Reklamcýlýk ve Pazarlama Limited Þirketi Hükümetle Ýliþkiler ve Kamu Politikasý Birimi Baþkaný Tolga Sobacý, Google Arama Motoru, G-Mail, YouTube gibi hizmetlerin sahibi ve saðlayýcýsý olan Google Reklamcýlýk'ýn, ABD'de yerleþik Google LLC Þirketinden baðýmsýz ve ayrý bir þirket olduðunu belirtti.

Sobacý, "Google Reklamcýlýk, Google LLC'nin Türkiye'deki þubesi, tüzel kiþisi, temsilcisi veya irtibat bürosu deðildir ve Google LLC þirketine ait ürün ve hizmetler üzerinde herhangi bir tasarruf yetkisi bulunmamaktadýr. Bu þirket 18 yýldýr Türkiye'de reklamcýlýk, satýþ ve pazarlama desteði alanýnda faaliyet göstermektedir." bilgisini verdi.

2023 sonu itibarýyla Türkiye'de 100'den fazla çalýþanlarýnýn bulunduðunu, ofislerinin Ýstanbul Levent'te olduðunu anlatan Sobacý, Google Türkiye olarak Türkiye'nin dijitalleþme yolculuðunda Türkiye'nin her zaman yanýnda olmayý çok önemli bulduklarýný ve bu yolculukta da 18 yýldýr ellerinden gelen desteði saðlamaya gayret gösterdiklerini ifade etti.

2021'deki bir araþtýrmaya göre, Google Ekosistemi üzerinden ürün ve hizmetlerin oluþturduðu 1,9 milyonluk bir istihdam olduðunu ve bu rakamýn 2025'te 2,3 milyona yükselmesinin planlanlandýðýný dile getiren Sobacý, ayný rapora göre 2021'de 700 binden fazla mikro ve küçük iþletmenin Google iþletme profil kullanýmýyla ek gelir artýþý elde ettiðini söyledi.

Sobacý, "TBMM'nin gerekli gördüðü tüm alanlarda baðlayýcý yasal düzenlemeler yapma yetkisini Google olarak tanýyor ve saygý duyuyoruz. Türkiye dahil faaliyet gösterdiðimiz tüm ülkelerde yasalara ve baðlayýcý kurallara uymakta azami gayret gösteriyoruz. Bu baðlamda, haber içerik üreticileri ve yayýncýlarla görüþmelerimizi sürdürmek istiyoruz, haber alanýnda ortak temelli bir yaklaþýmla ihtiyaçlarý anlamak istiyoruz ve kapsamlý çözümler sunmak için de hazýr olduðumuzu ifade etmek istiyoruz." deðerlendirmesini yaptý.

- "DÝJÝTAL TELÝF KONUSU TEK BÝR ÇÖZÜME OTURTULAMAZ"

Google Reklamcýlýk ve Pazarlama Limited Þirketi Hükümetle Ýliþkiler ve Kamu Politikasý Müdürü Duygu Yücesoy, ekonomik katkýyý kamu paydaþlarý, özel sektör giriþimleri ve sivil toplum kuruluþlarýyla birlikte toplumun tüm kesimine fayda saðlayacak þekilde proje ve programlarla yürüttüklerini belirterek, "Zamanýnda TESK'e hibe olsun, KOBÝ'lerimize kredi desteði olsun, bundan ayrý olarak bakanlýklarýmýza reklam kredisi desteði olsun, 12 milyon dolarlýk bir katkýda bulunduk. Bu sadece maddi katkýyla sýnýrlý deðil; ayný zamanda 1,5 milyon bireyin dijital becerilerinin geliþmesi, dijital dünyaya ayak uydurmasý konusunda da eðitim almalarýný saðladýk." ifadesini kullandý.

"Biz buradaki habercilik ekosisteminin ihtiyaçlarýný, beklentileri anlamak için herkesle, tüm paydaþlarýmýzla masaya oturmaya hazýrýz." diyen Yücesoy, bu konunun tek bir çözüme oturtulabilecek veya tek bir pozisyon sunulabilecek bir konu olmadýðýný, her ülkenin habercilik ekosisteminin ihtiyaçlarýnýn farklý olduðunu belirtti.

Google'ýn farklý duruþlarý olabildiðine de iþaret eden Yücesoy, "O nedenle biz, ülkemizdeki ihtiyaçlarý, buradaki beklentileri en iyi þekilde anlayarak her iki taraf için de fayda ve menfaat saðlayacak çözümler konusunda istiþareler yapmak üzere tüm paydaþlarýmýzla görüþmeye hazýrýz." diye konuþtu.

- "TÜRKÝYE'DE ÝHLAL EDÝCÝ 400 BÝNDEN FAZLA ÝÇERÝK LÝSTELERDEN ÝNDÝRÝLDÝ"

Telif hakkýnýn ihlal edildiðini düþünen hak sahiplerinin form doldurmasý ve iletmeleri halinde, ilgili ekipler tarafýndan yapýlan incelemeler sonucunda ihlal olduðuna kanaat getirilmesi halinde bu içeriklerin kaldýrýldýðýný aktaran Yücesoy, "Türkiye'de 400 binden fazla içerik ihlal edici bulunan telif haklarý açýsýndan zaten listelerden indirildi." dedi.

Bir araþtýrmaya göre 2023'te Türkiye'de haber web sayfalarýna yýlda 10 milyar týklama saðlandýðýný açýklayan Yücesoy, "Habercilerimiz için bunun yarattýðý da bir ekonomik deðer var, bu deðer de 2 milyon dolardan fazla. Yani gerçekten burada ciddi bir deðer yaratýmý söz konusu ve küresel rakamlara baktýðýmýzda, ülkemizdeki rakamlar da oldukça iyi görünüyor." ifadelerini kullandý.

Google Reader Revenue Manager sisteminden de bahseden Yücesoy, bunun habercilerin abonelik sistemi üzerinden bir gelir kazanýmýný desteklemeyi tercih etmeleri halinde onlara sunduklarý bir program olduðunu söyledi.

Google Macaristan Telif Haklarý Uzmaný Adrienn Timar da Google'ýn habercilik ekosistemine katkýlarýna iliþkin Google Arama ve Google Haberler sistemlerinin nasýl çalýþtýðýný anlattý.

"Haberler" sekmesinden bahseden Timar, haberlerin yanýnda gösterilen reklamlarýn arama sonuçlarýna göre gösterildiðini, týklama sonucunda ücret alýndýðýný bildirdi.

Timar, her ne kadar Google Haberler, Google Arama'dan ayrý olsa dahi bunun ücretlendirilmediðini ifade ederek, ayrý bir hizmet olarak sunulduðunu fakat herhangi bir þekilde ücretlendirilmediðini sözlerine ekledi.

Google yetkilileri, TBMM Dijital Mecralar Komisyonunda milletvekillerinin "dijital telif" baþta olmak üzere çeþitli sorularýný yanýtladý.

AK Parti Ankara Milletvekili Zeynep Yýldýz, Google'ýn Türkiye'den ne kadar gelir elde ettiðini ve ne kadar vergi ödediðini; Google'ýn telif ödemeleri konusunda Türkiye'deki yaklaþýmýný; Google yetkililerinin verdiði bilgiye göre haber sitelerindeki 10 milyar týklanmanýn ne kadar bir deðer oluþturduðunu; Google'ýn Türkiye'deki yaklaþýk kullanýcý sayýsýný; Google'ýn KOBÝ'lere 12 milyon dolarlýk katký yaptýðýna dair bilgiden hareketle Türkiye'de KOBÝ'lere neden daha fazla katký yapýlmadýðýný sordu.

Google Reklamcýlýk ve Pazarlama Limited Þirketi Hükümetle Ýliþkiler ve Kamu Politikasý Birimi Baþkaný Tolga Sobacý, Google'ýn vergisel sorumluluklarýný yerine getirdiðini belirterek, ödenen vergiyi þirket politikasý gereði açýklayamadýðýný söyledi.

Sobacý, ticari sýr niteliði taþýdýðýndan gelirlerini de paylaþamadýklarýný bildirdi.

CHP Ýzmir Milletvekili Tuncay Özkan, ABD'de de bu bilgilerin saklý olup olmadýðýný sormasý üzerine Sobacý, "Halka açýk þirket olduðunuz için Amerika'da da gizli bu bilgiler." yanýtýný verdi.

Google Macaristan Telif Haklarý Uzmaný Adrienn Timar, dijital telif konusunda, "Burada önemli olan, Türkiye'de ekosistemin ne gibi gereksinimlere sahip olduðunu, buradaki yayýncýlarýn ihtiyaçlarýnýn ne olduðunu belirleyebilmek. Avrupa Birliði'ndeki uyum, Kanada'daki uyum, Avustralya'daki uyumla ilgili soru sorulduðunda bu ülkelerin hepsinin farklý bir düzenleyici çerçeve uyguladýðýný ve bizim de bu farklý düzenleyici çerçevelere uyma zorunluluðumuz olduðunu ifade etmem gerekiyor." dedi.

Timar, "Kanada'da ve Avustralya'da spesifik bir rekabet çerçevesi belirlendi ve bu çerçeveyle ilgili olarak düzenlemeler bu piyasayý yönlendiriyor ancak Avrupa Birliði'ne baktýðýmýzda onlarýn farklý bir uyum çerçevesi belirlediðini görüyoruz ve orada basýnla ilgili yayýncýlarýn daha fazla kontrole sahip olduðunu ve bu çerçevede de piyasanýn onlarýn kontrolü altýnda daha farklý biçimde düzenlendiðini görüyoruz." bilgisini paylaþtý.

Ýsviçre'nin Avrupa Birliði uygulamalarýný takip eden bir ülke olmasýna raðmen yaptýðý bir inceleme neticesinde böyle bir düzenleme yapmamaya karar verdiðini anlatan Timar, Güney Kore ve Japonya'nýn da kendi piyasalarý için böyle bir mevzuatýn gerekli olmadýðýna karar verdiðini söyledi.

Timar, "Mevzuat yapýcýlar buna açýk olduklarýnda biz de bu mevzuat çalýþmalarýna katkýda bulunmaya açýðýz. Bunu nasýl etkili görürlerse yani hangi yolla 'bu etkili bir þekilde yapýlabilir' derse mevzuat yapýcý, yasamayý yapan taraf, biz o þekilde katýlýrýz. Bu bir kapalý oturum yoluyla olabilir, bir alt komisyon eliyle olabilir yani nasýl etkili iþleyecekse süreç o þekilde katký verebiliyoruz." görüþünü paylaþtý.

Direktif hazýrlanýrken hem AB düzeyinde hem de üye devletler seviyesinde katký verdiklerini anlatan Timar, "Bazý ülkelerde halen söz konusu mevzuat süreci devam ettiriliyor çünkü burada son derece karmaþýk bir mevzuat yapýsýndan bahsediyoruz." ifadelerini kullandý.

- "GOOGLE AÇISINDAN DA ÖNEMLÝ BÝR GÜN"

Google LLC ve Google Bilgi Teknolojileri Limited Þirketi avukatlarýndan Gönenç Gürkaynak, Avrupa Birliði'nde bu konuda düzenlemelerle çözme yoluna gidilirken, Kanada'da, Avustralya'da rekabet otoritelerinin ve rekabet düzeninin içerisinde çözme yoluna gidildiðini anlattý.

Komisyon Baþkaný Hüseyin Yayman'ýn "Tarihi, önemli bir gün" sözüne iþaret eden Gürkaynak, "Google açýsýndan da önemli bir gün çünkü kendi sözünü aktarma þansý buluyor." dedi.

Telif meselesinin bazý ülkelerde serbest piyasa ekonomisi gereði, pazarda çözülmesinin beklendiðini, bazý ülkelerin ise açýk düzenlemelerle meseleye çözüm bulduðunu aktaran Gürkaynak, "'Google ikili bir yapý benimsiyor, Google tutturabildiði muhatabýna belli bir þekilde davranýyor da diðerine daha farklý davranýyor' gibi bir evrende deðiliz. Google kendi yükümlülüklerini farklý ülkesel sorumluluklara göre yerine getiriyor, bu ülkelerden bir bölümü bu ekosistemin ihtiyacýnýn parasal ödeme olduðu kanaatinde ve buna göre mevzuat geçirmiþ vaziyette; Google da buna göre adým atýyor." ifadelerini kullandý.

- "ÝLETÝÞÝME AÇIK TAVRINIZI OLUMLU BULUYORUZ"

Gürkaynak'ýn ifadeleri üzerine Komisyon Baþkaný Yayman, "Google der ki: 'Siz kendi mevzuatýnýzý düzenleyin, hukuksal altyapýnýzý tamamlayýn, sonra biz bu meseleyi bir masa etrafýna oturabiliriz, konuþabiliriz." deðerlendirmesini yaptý.

Yayman'ýn bu ifadeleri üzerine Gürkaynak da "Beni korkuttunuz. Bir mevzuat çalýþmasý olacaksa yahut sair konular ekosistemin ihtiyaçlarý deðerlendirilecekse bizden ne emek ve enerji istenirse biz yanýnýzda olmak isteriz." diye konuþtu.

Komisyon Baþkaný Yayman, "Sizin bu meseledeki iletiþime açýk tavrýnýzý olumlu buluyoruz, pozitif bir adým olarak görüyoruz fakat biz de kendi hukuksal altyapýmýzý, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'muzu günümüzün þartlarýna uygun hale getireceðiz ve dünya normlarýna, evrensel normlara uygun bir biçimde meselemizi ele alacaðýz. Bunun sizinle ilgisi yok." karþýlýðýný verdi.

- "'GOOGLE POZÝSYONU BUDUR' DÝYE KARÞINIZA ÇIKAMIYORUZ"

CHP Ýzmir Milletvekili Tuncay Özkan ve CHP Ankara Milletvekili Okan Konuralp'in "Google formül olarak neye razý?" þeklinde sorularý olduðunu kaydeden Gürkaynak þöyle konuþtu:

"Google þuna elbette razý: Ya serbest piyasa ekonomisinin doðal sonuçlarýn neyse bu korunarak gerekli mekanizmalarýyla doðacak olan yapý ve bunun güdülmesi yahut da eðer TBMM'nin tasarrufu o yöne doðru giderse o zaman iyi çalýþýlmýþ, parametreleri çok belirgin, o parametrelere bizim de müdahil olup kendi pozisyonumuzu beyan etmemize el veren yapýlarýn da açýk olduðu ama bizim de bilgi alabildiðimiz, Türkiye'deki ekosistemle ilgili olarak TBMM'nin elindeki bilgiler ne olacaksa ona dair bir fikir edinip buna göre katký sunabildiðimiz bir yapýnýn sonucu olan mevzuata razýyýz. Yani biz burada angaje vaziyetteyiz ve bunun bir parçasý olmak istiyoruz, bunun önemli bir giriþim ve konu olduðunu, bu Komisyonun þu anda yürümekte olduðu yolun da farklý farklý sonuçlara yol açabilecek bir yol olduðunu iyi biliyoruz. Baþka ülkelerde bunu tecrübe etmiþliðimiz de var, bir tek eksiðimiz, belki sizi rahatsýz eden bir eksik bu 'Bunun doðrusu þudur', 'Google pozisyonu budur' diye karþýnýza çýkamýyoruz çünkü biz de farklý ülkelerde farklý formüllerin doðru iþlediðini gördük."

Google Reklamcýlýk Ve Pazarlama Limited Þirketi Hükümetle Ýliþkiler Ve Kamu Politikasý Müdürü Zeynep Güven de Ticaret Bakanlýðý himayesinde TESK ile bir proje kapsamýnda 20 ilde restoran ve kafelerin dijitalleþebilmeleri için çalýþma yaptýklarýný anlattý. Güven, geçen mayýs ayýnda 23 ilde 1400 iþletmeyle yüz yüze yapýlan anket sonuçlarýna göre Google'ýn arama ürünleri sayesinde çalýþan sayýsý 1 ila 10 arasýnda olan KOBÝ'lerin yüzde 84'ünün görünür olabildiðini, Google iþletme profiline kayýtlý olarak gelirlerini yüzde 50 artýrdýklarýný aktardý.

- "KAPALI OTURUM TALEP EDERÝM VE O BÝLGÝLERÝ ALIRIM"

Komisyon Baþkaný Yayman, Google yetkililerinin "ticari sýr" diyerek açýklamadýðý gelir ve vergi meselesine de deðinerek, "Burasý bir hukuk devleti, ben buradaki milletvekillerimizin imzasýný toplamak suretiyle sizden kapalý oturum talep ederim ve kapalý oturumda o bilgileri alýrým." dedi.

Ýkna edici cevaplar istediklerini kaydeden Yayman, "Bizim ana fikrimiz þu: Bir taraftan bireyin korunmasý, çocuk istismarýnýn önüne geçilmesi, kadýna þiddetin önüne geçirilmesi; siber faþizm, ötekileþtirme, ýrkçýlýk böyle bu tür olumsuzluklarýn engellenmesi yani bir kamu düzeni talebi, diðer taraftan da özgürlüklerin olabildiði kadar kullanýlmasý gibi bir özgürlük-güvenlik dengesi yaklaþýmý içerisindeyiz. Size karþý da zaten çok netiz. Sizleri seviyoruz ve sizi bir çözüm ortaðý olarak görüyoruz fakat burada bizim sorumluluklarýmýz ve sizin sorumluluklarýnýz var." deðerlendirmesinde bulundu.

CHP Bursa Milletvekili Hasan Öztürk'ün "Bu þirketin sahibi kim, Google LLC'yle organik baðýnýz nedir?" sorusuna Avukat Gürkaynak þöyle cevap verdi:

"Google LLC'ye bu þirketlerin hepsi baðlanýr sonuç itibarýyla. Dolayýsýyla herhangi bir global, multinasyonel þirketin altýnda farklý farklý þirketler var, onun sahipliði onun elinde, kontrolü onun elinde, yapýsýndan farklý bir yapý yok. Google Ýrlanda'nýn resimde olmasýnýn sebebi Google Ýrlanda ile Google Reklamcýlýk arasýnda bir irtibat olmasý. Alphabet þirketi artýk var, zira, üst çatý kavram olarak o oluþtu yakýn tarihte. Ben mesela yetkilendirmemi bir yandan Google LLC'den alýrým, Google LLC'yle alakalý olarak bir tebligat geldiði takdirde o vekaletnameyi kullanarak bu tebellüð ederim yani. Konulara göre ayrýlmasý belki kafa karýþtýrýcý olabilir. 5651 sayýlý yasayla ilgili bir tebligat geliyorsa bu, Google Bilgi Teknolojileriyle ilgili bir konudur ve o tebligat ona göre alýnýp ona göre raporlama yapýlýr. O, yurt dýþýndaki serverlarda olan içerikleri alakadar ettiðinden son tahlilde Google yurt dýþýna raporlanacak bir konudur. Türkiye'de bir pazarlama faaliyetiyle ilgili bir sözleþme yapýlacak olsa Türkiye'deki pazarlama faaliyetiyle ilgili konunun muhatabý Google Reklamcýlýk olacaktýr gibi gibi... Ama son tahlilde nereye baðlanýyor derseniz ana þirkete baðlanýr bir þekilde hepsi tabii ki."