Türk Ýþbirliði ve Koordinasyon Ajansý (TÝKA) Baþkaný Serdar Çam, Türkiye’nin gönül coðrafyasý dahil kurumun yurt dýþýndaki faaliyetlerini Star’a deðerlendirdi. 24 Haziran seçimleri yaklaþýrken, baþta ÝP Genel Baþkaný Meral Akþener ve diðer bazý siyasilerin “TÝKA’yý kapatacaðýz” ya da “Faaliyetlerini kýsýtlayacaðýz” tarzý açýklamalarý üzerine dikkatleri üzerine çeken TÝKA’nýn Baþkaný Serdar Çam, TÝKA’nýn “iktisadi gücü artmýþ olan, ekonomisi güçlü” bir devletin yardým ajansý olduðunun altýný çizdi. Çam, faaliyetlerinin siyasi polemik malzemesi yapýlmamasýný da istedi. Çam, “TÝKA bu devletin en önemli markasýdýr, deðeridir. Bunu siyasilerimizin çarçur etmemesi lazým” dedi. Çam, “TÝKA’nýn siyasete malzeme yapýlmasýna fýrsat verilmemesi gerektiðine inanýyoruz” deðerlendirmesinde bulundu. TÝKA Baþkaný Çam, bazý siyasilerin kurumun 4 milyar dolarlýk bütçesi olduðu iddiasýna ise “Ýfade edilen 4 milyar dolar, 2014 yýlýnda Sayýn Cumhurbaþkanýmýzýn ifade etmiþ olduðu Türkiye’nin 2013 yýlýna ait dýþ yardýmlarýydý. Türkiye’nin toplam dýþ yardýmlarý o zaman 4.3 milyar dolar gibi bir açýklama yapmýþtý. Dikkat çekici husus o dönemde aðýrlýklý 17/25 Aralýk sonrasýnýn devamý olarak FETÖ ile iliþkili sosyal medyadaki hesaplarda aleyhimizde bir kampanya baþlatýlmýþtý. ‘TÝKA bu 4 milyar dolarý nereye harcýyor’ diye” hatýrlatmasý yaptý.
TÝKA Baþkaný Serdar Çam, kurumun faaliyetleri ve bazý siyasilerin kurumu siyasi polemiðin içine çekme çabalarý gibi konular baþta olmak üzere Star’ýný sorularýný cevapladý. O sorular ve cevaplarý özetle þöyle:
TÝKA’NIN TECRÜBESÝ
TÝKA diplomatik hüviyeti olan Baþbakanlýk bünyesinde halen faaliyette olan ve uluslararasý kalkýnma iþbirlikleri anlaþmalarý çerçevesinde, kalkýnma yardýmlarý yapan bir kuruluþ. Bu faaliyetlerimizin ana hedefi doðrultusunda ihtiyaç sahibi olan veya ihtiyaç sahibi olmayýp da Türkiye tecrübesinden istifade etmek isteyen ülkelere biz Türkiye tecrübesini aktarmaya çalýþýyoruz. Türkiye son 16 yýlda çok önemli mesafeler katetti. Her bakanlýkta, her yerel yönetimde, özel sektöründe, vakýflarýnda büyük geliþmeler saðladý. Bunlarýn hepsini deðiþik ülkeler talep ediyorlar. Kýsacasý bir insan hayatýnýn dokunabildiði her noktaya biz destek vermeye çalýþýyoruz. Yapmýþ olduðumuz faaliyetler ile Türkiye son dönemde TÝKA vasýtasýyla da çok önemli teveccühe mazhar oldu.
GÜÇLÜ DEVLETÝN AJANSI
Türkiye’nin ciddi bir siyasi istikrarý saðlamýþ olmasý, güvenli bir limanda hareket eden bir ülkede olmanýn bütün avantajlarýný TÝKA kullandý. Diðer taraftan iktisadi gücü artmýþ olan, ekonomisi güçlü olan bir devletin yardým ajansýyýz biz. Devletimizin cebinde var ki, bu imkanlarýn bir kýsmýný seferber edebiliyor, kullanabiliyoruz. Bir de tabi ki vizyon, Sayýn Cumhurbaþkanýmýzýn özellikle TÝKA üzerindeki etkisi, katkýsý, himayesi çok önemli.
Biz aslýnda þu anda milyarlar mesabesinde tanýnan bir kuruluþuz. Yurtdýþýna çýktýðýnýz zaman, özellikle gönül coðrafyamýza çýktýðýnýz zaman neredeyse Türkiye ile eþdeðer durumda TÝKA’yý tanýma. Bu tabi bizim milletimizin, devletimizin gücü, imkaný olarak algýlanmalý. Tabi ki her þiddetli muhabbetin, aþkýn, sevginin olduðu yerde mutlaka nefret de kýskançlýklar da çekememezlikler de oluyor. Maalesef, o rüzgarlarý da biz bazý yerlerde hissedebiliyoruz.
FETÖ ENGELLEMEK ÝSTEDÝ
Hemen hemen her güzel faaliyetimizin, yaný baþýnda, arkasýnda, önünde olmak isteyen birçok rakiplerimiz olabiliyor. Bunlardan bir tanesi FETÖ’ydü. FETÖ, aslýnda ipleri baþkalarýnýn elinde olan, kullanýlan, aþaðýlýk bir aracý kurumdu… teþkilat olarak, dýþarýdan gelebilecek sinsi saldýrýlarý hissedebileceðimiz bir tarzýmýzýn da olduðunu ifade etmek isterim. Tabi FETÖ hadisesi bambaþka bir þeydi. Biz, FETÖ hadisesi, 17/25 Aralýk hadisesi olmadan önce de onlarla þöyle ya da böyle didiþiyorduk.
BÝZE ÝFTÝRA ATIYORLAR
Onlar bizim faaliyetlerimizi engelleyemezlerdi, en azýndan bir rakip olarak görüyorlardý. Bir devlet kurumunu ne kadar engelleyebilir STK görünümlü bir yapý. Ama etkililerdi. Hala da belli yerlerde, zayýf, kýrýlgan ekonomilere, sýzmýþlar. Kendilerine müzahir bakan, bürokrat var. Bir þekilde iftira atýyorlar. ‘Bunlar DEAÞ’a yardým ediyorlar’, ‘Bunlar aslýnda radikal akýmlarýn bir parçasýdýr’ gibi karalama ve mideleri bulandýrma faaliyeti yaptýlar. Biz bu konuda da uzmanlarýmýzla, Büyükelçiliklerimizle hukuki mücadeleler verdik. Aslýnda 15 Temmuz hadisesi vuku bulduktan sonra iþlerimiz biraz daha rahatladý. Nasýl bir aþaðýlýk bir katil örgüte dönüþebildikleri büyük ölçüde görüldü. Ama sinsi bir örgüt olduðu için, özellikle ekonomisi zayýf olan ülkelerde zamanýnda nüfuz etmiþler. Onlara karþý bir takým önlemler alýnýyor. Bu bir mücadeledir, öyle kýsa sürede de bitecek deðildir, sýký çalýþmak lazým.
FETÖ KAMPANYASI
Sosyal medyada yürüyen bir tartýþma vardý... ‘TÝKA 4 milyar dolar para kullanýyor’ diye ifade edilince iþin açýkçasý yapmýþ olduðumuz etki bunun çok daha ötesine de taþýnabilir. Marka deðerimiz, yani bugün gidip Amerika’daki Kýzýlderilere bir su deposu yaptýðýnýz zaman oraya siz 200 bin dolar gibi bir para harcamýþ olsanýz bile milyonlarca dolar reklam, tanýtým yapýyorsunuz. Sonuçta Amerika’daki Kýzýlderilere yardým yapan bir Türkiye’den bahsediyorsunuz. Etkisi çok büyük ama bizim kullandýðýmýz rakamlar, bahsedilen rakamlarýn çok çok altýnda.
17/25 ÖNCESÝNE DAYANIYOR
Bir de rakamlar karýþtýrýlýyor anladýðým kadarýyla. Belli konular zamanýnda iyi çalýþýlmadýðý için, uzmanlar iyi araþtýrmalar yapmadýðý için. Ýfade edilen 4 milyar dolar, 2014 yýlýnda Sayýn Cumhurbaþkanýmýzýn ifade etmiþ olduðu Türkiye’nin dýþ yardýmlarýydý. Türkiye’nin toplam dýþ yardýmlarý o zaman 4.3 milyar dolar gibi bir açýklama yapmýþtý. Dikkat çekici husus o dönemde aðýrlýklý 17/25 Aralýk sonrasýnýn devamý olarak FETÖ ile iliþkili sosyal medyadaki hesaplarda aleyhimizde bir kampanya baþlatýlmýþtý. ‘TÝKA bu 4 milyar dolarý nereye harcýyor’ diye. Rakam buydu. 2014’te ilk FETÖ iltisaký olan hesaplarda böyle bir durum vardý.
SÖMÜRÜ iÇiN GiTMiYORUZ
TÝKA, AFAD, Kýzýlay gibi kuruluþlarýmýz çalýþmalarýný yaparken insan merkezli çalýþýyor. Öyle bir ahlaki yaklaþýmý var, sömürgeci mantýkla bakmýyor. Ama biz þunu çok iyi biliyoruz. Bu iþin baþlangýcýnda pek çok devlet yardým adý altýnda kaþýkla verip kepçeyle almak üzere bir sistem kurmuþ. Yani ben sana yol yaparým, bina yaparým ama karþýlýðýnda da þu petrol kuyusunu ben iþletirim diyorlar.
TiKA ÖNEMLi BiR MARKA
TÝKA bu devletin en önemli markasýdýr, deðeridir. Bunu siyasilerimizin çarçur etmemesi lazým. 58 ülkede ofisimiz var bizim. Yüzün üzerinde ülkede faaliyetimiz var, milyonlarca insan da bizi takip ediyor… TÝKA, her açýdan hem içeride hem de dýþarýda bilinen bir kurum. Bu bilinenin dýþýnda anlatýlan her þeyin aslýnda TÝKA’ya zarar vermeyeceðine inanýyorum. Ama siyaseten de boþa giden bir çabayý oluþturur.
BÜTÜN DIÞ YARDIMLAR
4 milyar dolarýn aslýnda izahatýna bakýldýðýnda; Türkiye’nin bütün dýþ yardýmlarýnýn çetelesini tutuyoruz biz. Baþbakanlýðýn 2005 genelgesiyle Türkiye’nin dýþarýdaki bütün yardýmlarýný tek bir kanalda biz topluyoruz ve OECD’ye teslim ediyoruz. O 4 milyar dolarýn içinde Türkiye’nin yurt dýþýna verdiði Hazine’nin kredileri de var, dýþ yatýrýmlar var, AFAD’ýn harcamalarý var, Saðlýk Bakanlýðý, Tarým Bakanlýðý gibi hemen hemen bütün devlet kuruluþlarýmýzýn artý özel sektör yardýmlarý var, hepsini içeriyor. TÝKA o dönemde bu rakamýn ancak yüzde 1-2’sini kullanmýþtý.
AZ PARAYLA ÇOK ÞEY
TÝKA’nýn, uluslararasý teþkilatlar arasýnda en önemli özelliði de çok az parayla çok büyük etki yapabiliyor olmasýdýr. Çünkü kullandýðý bütün parayý ihtiyaç sahibine ulaþtýrabiliyor. Birçok uluslararasý teþkilat ‘þuraya 100 birim harcadýk’ diye söylüyor. Baktýðýnýz zaman o 100 birimin neredeyse 90-95’i gitmemiþ. Uçaklardýr, maaþlardýr vs. kendi idarecilerine verdikleri para. Bizimkisi öyle deðil. Arkadaþlarýmýzýn çoðu gittiði yerde masraf olmasýn diye otelleri tercih etmiyor, ofislerimizdeki odalarda kalýyorlar. Ondan dolayý bereketi var.
TÝKA SÝYASET DIÞI
TÝKA’nýn siyasete malzeme yapýlmasýna fýrsat verilmemesi gerektiðine inanýyoruz. Devletin milli kuruluþu olarak, bu konuda hassasiyet gösterilmesini istiyoruz, buna özellikle önem veriyoruz. Biz vakýf medeniyetinden gelen bir milletiz.