Çavuþoðlu, uðradýðý suikast sonucu hayatýný kaybeden eski Japonya Baþbakaný Abe Þinzo'nun yarýn düzenlenecek cenaze törenine katýlmak üzere geldiði Japonya'nýn baþkenti Tokyo'yda, Japonya Ulusal Basýn Kulübü'nde (JNPC) gazetecilerin gündeme iliþkin sorularýný yanýtladý.
Bu ziyarette, Türkiye'den Japonya'ya (SÝHA) tedariki konusunun gündeme gelip gelmeyeceði konusuna iliþkin Çavuþoðlu, "Bizim ürettiðimiz ÝHA'lar, SÝHA'lar dünyada þu anda üretilen ürünler arasýnda en iyilerinden hatta en baþta gelir, bunu söyleyebilirim. Libya'da da özellikle Trablus'un iþgalini önleyen de Türk SÝHA'larýdýr. Japonya'yla her alanda olduðu gibi savunma sanayi alanýnda da iþ birliðimizi geliþtirmek istiyoruz." ifadesini kullandý.
Çavuþoðlu, Japonya ile ilerleyen günlerde savunma sanayi ve güvenlikle ilgili istiþareler gerçekleþtireceklerini belirterek, þunlarý söyledi:
"Japonya, gerek SÝHA olsun gerekse diðer savunma sanayi ürünlerimiz olsun bunlardan almak isterse, diðer Asya ülkeleri de þu anda çok ilgileniyor özellikle Malezya ve Endonezya, bu ülkeler bizim savunma sanayi ürünlerimize çok ilgi gösteriyorlar, sözleþmeler imzalanýyor, biz memnuniyetle Japonya'nýn bu alandaki ihtiyaçlarýný da karþýlarýz."
Türkiye'nin SÝHA konusunda herhangi bir ülkeyle yarýþmadýðýný ve kendi teknolojisini geliþtirmek için çalýþtýðýný vurgulayan Çavuþoðlu, "Ama dünyada herhalde bizim SÝHA'lar gibi þarký bestelenen, çocuklara isim verilen baþka bir SÝHA yoktur. Ukrayna'da doðan erkek çocuklar için verilen en popüler isim, Bayraktar. Savunma sanayinde hem kamu þirketlerimiz hem de özel þirketlerimiz son derece baþarýlý ve çok kaliteli ürünleri üretiyor." diye konuþtu.
Çavuþoðlu, Ukrayna'da 27 Eylül'de Rus kontrolündeki bölgelerde yapýlacak referandumun olasý sonuçlarýna göre Türkiye'nin oynadýðý mevcut arabuluculuk rolünde deðiþim olup olmayacaðý konusunda, Türkiye'nin denge politikasý izleyerek hem Rusya hem de Ukrayna ile diyalog ve iliþkilerini sürdürdüðünü ifade etti.
Türkiye'nin ayný zamanda ilkeli bir tutum sergilediðinin altýný çizen Çavuþoðlu, "Uluslararasý hukuku, kural temelli bir düzeni savunuyoruz. Montrö'yü harfiyen uyguladýk. Bu saldýrganlýðý, savaþ olarak nitelendiren ilk ülke Türkiye oldu. Ve bunu tanýmadýðýmýzý, reddettiðimizi de açýkça ortaya koyduk. Yani sonuçta hem dengeli hem ilkeli bir politika izliyoruz." deðerlendirmesinde bulundu.
Çavuþoðlu, Türkiye'nin Kýrým'ýn yasa dýþý ilhakýný tanýmadýðýný, tanýmayacaðýný her vesileyle vurguladýðýna iþaret ederek, "Ruslara da bunu söylüyoruz. Donbas, Herson gibi bölgelerin Rusya'ya ilhak edilmesiyle ilgili referandum konusunda da Türkiye olarak net bir açýklama yaptýk. Bundan duyduðumuz endiþenin altýný çizdik, bunu vurguladýk. Ve Kýrým'ýn ilhakýný tanýmadýðýmýz gibi bunu da tanýmayacaðýmýzý açýkça açýklamamýzda söyledik." ifadelerini kullandý.
Japonya'nýn sert ve yumuþak güç unsurlarýnýn kullanýlmasý konusunda nasýl bir yol izlemesi gerektiðine yönelik soru üzerine Çavuþoðlu, þunlarý kaydetti:
"Japonya'nýn güvenliðine, istikrarýna önem veriyoruz. Japonya'nýn dünyanýn barýþýna yaptýðý katkýyý takdir ediyoruz. Tabii Japonya'nýn özellikle insani konularda ve yardýmlarda öncü olduðunu biliyoruz. Ayrýca Japonya'nýn baþka bir yumuþak gücü de Japonya Uluslararasý Ýþbirliði Ajansý (JICA) aracýlýðýyla dünyanýn her yerinde kalkýnma projelerini destekliyor. Bizim bölgemizdeki göçmenlere yönelik de ciddi bir katkýsý var, onun için de ayrýca çok teþekkür ediyoruz."
Çavuþoðlu, Japonya'nýn etrafýndaki geliþmelerin, ülkenin güvenliðini doðrudan etkilediðini belirterek, "Japonya'nýn güvenliðine yönelik tehditlerin de olduðunu görüyoruz. Kuzey Kore'nin füze denemelerinden biz de rahatsýzýz. Dolayýsýyla Japonya'nýn da kendi güvenliðiyle ilgili tedbirler almasý en doðal hakkýdýr." dedi.
Ukrayna-Rusya Savaþý'ndaki son geliþmeler ýþýðýnda nasýl bir yolla gidilebileceðine iliþkin Çavuþoðlu, "Esasen iki liderin (Rusya Devlet Baþkaný Vladimir Putin-Ukrayna Devlet Baþkaný Volodimir Zelenskiy) bir araya gelmesiyle artýk bir ateþkes söz konusu olabilir." ifadesini kullandý.
Çavuþoðlu, Putin'in Cumhurbaþkaný Erdoðan ile her görüþmesinde Zelenskiy'le de bir araya gelmeye hazýr olduðunu ve Ukrayna tarafýndan da müzakerelere dönme isteðinin defaatle geldiðini aktararak, "Fakat savaþ uzadýkça daha karmaþýk hale geliyor, daha zorlaþýyor. Yine Semerkant'ta, Sayýn Putin, Sayýn Cumhurbaþkaný'mýzla yaptýðý görüþmede, müzakerelere dönebileceklerini söylemiþti. Tabii yeni þartlar olduðunu da söylüyorlar." diye konuþtu.
Türkiye'nin Orta Asya'daki son geliþmeler çerçevesinde nasýl bir yol izleyeceðine de deðinen Çavuþoðlu, Türkiye'nin Doðu-Batý ekseninde iliþkilerini geliþtirdiðini, Yeniden Asya giriþimiyle Asya'ya bütüncül bir yaklaþýmla tekrar döndüðünü dile getirdi.
"Asya ile hem siyasi hem ekonomi iliþkilerimizi geliþtirmek bizim en doðal hakkýmýz. Birçok ülkenin ve uluslararasý örgütün ilgisinin (Orta Asya'ya) arttýðýný görüyoruz. Bazý Orta Asya ülkeleriyle Çin'in komþu olduðunu sizler de biliyorsunuz. Ayný þekilde Rusya da var. Dolayýsýyla bu ülkelerin Orta Asya ülkeleriyle iliþkilerini geliþtirmek istemesi doðaldýr. Diðer taraftan C5+ Japonya, C5+ Güney Kore, ABD, Avrupa Birliði gibi diðer aktörler de Orta Asya ülkeleriyle iliþkilerini geliþtirmek için çaba sarf ediyor. Bunu da doðal karþýlýyoruz."
Ayrýca taþýmacýlýkta Kuzey Koridor'u yerine Orta Koridor'un öneminin arttýðýna dikkati çeken Çavuþoðlu, "Bu güzergahta, Orta Asya ülkeleri de var, Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye var. Umarým bu projeler hayata geçer. Ermenistan ile Azerbaycan arasýndaki anlaþmalardan bahsediyorum. Ermenistan da bu sürece dahil olur. Orta Asya ülkelerinin içinde bulunduðu güzergah önem kazanmaya baþladý." dedi.
Türkiye Devletleri Teþkilatýnýn, Türk devletlerinin entegrasyonunu derinleþtirmek için kurulduðunu anlatan Çavuþoðlu, þunlarý kaydetti:
"Kendi birliðimizi derinleþtirmek istiyoruz. Mesela, Rusya bu savaþtan önce istiþarelerimize Orta Asya'yý da dahil etmek istedi. Biz hemen 'evet' dedik. Þimdi Afrika'da çok aktif bir ülkeyiz. Bundan biliyoruz ki çok rahatsýz olan Fransa da Afrika konusunda istiþareler baþlatmak istedi. Biz hemen 'evet' dedik. Ýlk istiþare de son derece verimli geçti. Dolayýsýyla biz burada hiçbir ülke ya da uluslararasý örgütle rekabet içinde deðiliz. Ýþ birliðini ve ekonomik kalkýnmayý savunuyoruz, destekliyoruz."