Türkiye'nin diplomatik baþarýsý... Sözcü Kalýn'dan net mesaj: Her adýmda çok dikkatli olacaðýz

Kalýn, CNN International televizyonunda katýldýðý bir programda Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasýnda imzalanan "Tahýl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarýndan Emniyetli Sevki Giriþimi Belgesi"ne iliþkin deðerlendirmelerde bulundu.

Tüm taraflarý anlaþmaya uymaya davet eden Kalýn, söz konusu anlaþmanýn herhangi bir askeri saldýrý düzenlenmemesini, Ukrayna ve Rusya'dan tahýl ihracýnýn engellememesini de içerdiðini anýmsattý.

- "BUR TÜR SALDIRILARDAN KAÇINILMALI"

Odessa'ya 24 Temmuz'da düzenlenen saldýrýya iliþkin Kalýn, "Bur tür saldýrýlardan kaçýnýlmalý. Bunu çok yakýndan takip edeceðiz. Rusya'ya bu konuyu gündeme getireceðiz. Öte yandan bu, mevcut þartlar altýnda herhangi bir anlaþmanýn ne kadar zor olduðunu gösteriyor." dedi.

Kalýn, Ýstanbul'da imzalanan anlaþmanýn küresel gýda güvenliði için faydalý olduðunu ifade ederek, "Süreçteki her adýmda çok dikkatli olacaðýz, tüm süreci yakýndan izleyeceðiz. Rus ve Ukraynalý yetkililerle yakýn temasta olmaya devam edeceðiz." diye konuþtu.

Odessa saldýrýsýnýn hemen ardýndan Milli Savunma Bakaný Hulusi Akar'ýn Rus mevkidaþý Sergey Þoygu ile görüþtüðünü ve konuya iliþkin detaylý açýklama alamadýðýný söyleyen Kalýn, "Sanýrým orada (Odessa) tam olarak ne olduðunu anlamaya çalýþýyorlardý çünkü bu Savunma Bakaný Þoygu için anlaþmayý imzalamasýnýn üzerinden 24 saat bile geçmeden bu saldýrýnýn olmasý ilginç olabilir. Bu, Rusya tarafý olarak Þoygu'nun elde ettiðini gölgeleyecek bir durum." þeklinde konuþtu.

Kalýn, savaþýn devam ettiðini ve Ukrayna'nýn iþgal altýnda olduðunu, Kiev yönetiminin hayal kýrýklýðýný, þüphelerini tümüyle anladýklarýný dile getirerek, "Güven konusu oldukça önemli. Bu þu anda en zor konulardan biri. Sadece tahýl konusunda deðil, ateþkes, esir takasý veya herhangi bir barýþ müzakeresinde asýl mesele güven eksikliði." ifadesini kullandý.

- "SÜREÇ ZORLU OLACAK"

Tahýl ihracý konusunda imzalanan anlaþmaya haftalarca süren çabalar sonucu ulaþýldýðýna dikkati çeken Kalýn, "Uygulama aþamasýnda fark olmayacak, zorlu olacak, titiz çalýþma olacak. Birçok cephede zorluklar olacak. Elbette bu kesin olan bir þey deðil. Þu taraf veya bu taraf güvenilir, þu taraf güvenilir deðil þeklindeki açýklamalar yerine adým adým ilerlemeliyiz." dedi.

Herhangi bir ambargo veya yaptýrým olmamasýna raðmen bazý nedenlerle Rus tahýlýnýn ihraç edilemediðine, bu anlaþmanýn Rusya'nýn da çýkarýna olduðuna deðinen Kalýn, Moskova'nýn söz konusu anlaþmayý uygulayacaðýna inandýklarýný belirtti.

Tahýl ihracý için Ýstanbul'da kurulacak merkezde Türkiye ve BM'nin yaný sýra Rusya ve Ukrayna'dan da temsilciler olacaðýný söyleyen Kalýn, þöyle devam etti:

"Bu kurulumu yaptýktan sonra, ilk geminin birkaç hafta içinde yola çýkmasýný umuyoruz. Tabii önce olmasý daha iyi. Fakat bu Rusya ve Ukrayna'nýn gemilerini ne zaman göndermeye baþlamak için hazýr olacaklarýna baðlý. Bu trafik akmaya baþlayýnca iþler yoluna girecek diye düþünüyorum. Umarým, cumartesi düzenlenen, tek saldýrý olarak kalýr. Elbette eylemlerimizi sadece umuda dayandýrmýyoruz. Rusya ve Ukrayna taraflarla diplomasi angajmanýmýzý sürdürüyoruz. Kýsa dönemli sýkýntýlara raðmen olumlu bakýyorum. Geleceðe umutlu bakýyorum."

Tahýl ihracatýnda kullanýlacak Ukrayna gemilerinin sürecine iliþkin bilgi veren Kalýn, "Ukrayna gemileri limanlardan çýkarken ya da girerken Ukrayna'nýn kontrolünde olacak. Odessa Limaný'na gidecek gemiler Ýstanbul'daki ortak komite tarafýndan incelenecek. Bu operasyon sýrasýnda Rusya'ya ait savaþ gemileri ve diðer gemilerin Ukrayna limanlarýnýn yakýnýna gelmeyeceði anlaþmada açýkça belirtildi. Ruslar da buna riayet edeceklerine dair imzayý attý." diye konuþtu.

Kalýn, savaþýn ardýndan güvenlik nedeniyle Kiev yönetiminin Odessa Limaný'na mayýn döþediðini ve bölgenin tamamen mayýnlardan temizlenmesinin çok karmaþýk olduðunu, Ukrayna'nýn da limanýn tamamýný mayýnlardan temizlemek istemediðini kaydetti.

Bu nedenle Kiev yönetiminin üç koridor oluþturacaðýný ve Ukrayna'nýn bu koridorlarý kullanacak gemilere rehberlik edeceðini söyleyen Kalýn, "Mayýnlardan temizlenmesi gerekirse bunu Ukrayna tarafý yapacak. Türkiye'den ya da baþka bir ülkeden yardým isterlerse, bu koridorlarýn temizlenmesine yardým etmek için hazýr olacaðýz fakat þu ana kadar kendileri bunu yapabilecek gibi görünüyor." diye konuþtu.

Savaþýn ardýndan Batý'nýn Rusya'ya yaptýrýmlar getirdiðini, Moskova yönetiminin de doðal gazý silah olarak kendisine yaptýrým uygulayan ülkelere karþý kullandýðýný ve bunun savaþ devam ettikçe sürmesini beklediðini ifade eden Kalýn, þunlarý söyledi:

"Ýþte bu nedenle tüm taraflara müzakere masasýna gelmeleri çaðrýsý yapýyoruz. Burada çok iyimser olarak görünmek istemiyorum ama bu tahýl anlaþmasý aslýnda ateþkes görüþmelerinin yeniden baþlamasýna, mahkum takasýna ve belki de sonunda bir barýþ anlaþmasýna yol açabilecek türden bir güvenin temellerini atabilir."

Rusya ile Ukrayna arasýndaki savaþýn iki ülkenin yaný sýra herkes için zararlý olduðunu, küresel gýda ve enerji pazarýna olumsuz etkisi olduðunu kaydeden Kalýn, bu savaþa son vermenin yolunun bulunmasý gerektiðine dikkati çekti.

Kalýn, söz konusu savaþa son vermek için dikkatli ve sabýrlý diplomasiye ihtiyaç duyulduðunu ifade ederek, "Uluslararasý topluluða seslenmek istiyorum, sadece iki gün önce Ýstanbul'da imzalanan anlaþmayý tebrik etmekle kalmayýp, olumlu adýmlarla onun üzerine inþa etmeye çalýþýlsýn. Sadece tahýl anlaþmasýný uygulamakla kalmayýp ayný zamanda bu çatýþmaya bir son vermek için mümkün olan tüm yollara ulaþmaya çalýþýlsýn." ifadelerini kullandý.

- ÝSVEÇ VE FÝNLANDÝYA ÝLE ÝMZALANAN ÜÇLÜ MUHTIRA

Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan'ýn Ýsveç ve Finlandiya'nýn þartlarý yerine getirmek için gerekli adýmlarý atmamalarý halinde NATO üyeliklerine iliþkin sürecin dondurulabileceðine yönelik açýklamasýyla ilgili soruya Kalýn, bu anlaþmanýn oldukça açýk olduðunu ve Türkiye'nin güvenlik endiþelerini gidermek için adýmlar atmayý içeren belirli koþullarýnýn bulunduðunu dile getirdi.

Ýsveç'ten Türkiye'nin istediði PKK/YPG üyelerinin iadelerini veya sýnýr dýþý edilmesini beklediklerine iþaret eden Kalýn, "Þartlarýn bunlar olduðunu en baþýnda açýkça belirttik. Bu koþullarýn, tam üyelikleri tarafýmýzca onaylanmadan önce yerine getirilmesi gerekir." þeklinde konuþtu.