Yeni Avrupa sınırlarını din ile çizmeye çalışıyor

Orhan Pamuk Avrupa’nın kendisini bugüne getiren ‘eşitlik, özgürlük ve kardeşlik’ gibi değerlerden uzaklaştığını belirterek “Şayet Avrupa’nın sınırları din ile çiziziliyorsa Türkiye’nin bu Avrupa’da yeri yoktur” dedi. Danimarka’nın en önemli kültür ödülü kabul edilen Sonning Ödülü, Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk’a verildi. Kopenhag Üniversitesinde düzenlenen bir törenle ödülü alan Pamuk, “Avrupa ile sürekli aşk nefret ilişkisi yaşayan biz Türkler için böyle bir ödülü almak benim için ve Türkiye’deki milyonlarca kişi için sevindirici bir şey “ diye konuştu. Ödül konuşmasında Türkiye’nin Avrupa Birliği ile olan ilişkilerine de değinen Pamuk, “Bu ödülü Ekim 2012’de değil de 7 yıl önce Ekim 2004’te almış olsaydım burada Avrupa konusunda aynı saflık ile konuşmaya özen gösterir, belki de bu törende Türkiye’nin AB’ye girmesinin hepimiz için ne kadar harika olacağını sizlere anlatmaya girişirdim” dedi.

Avrupa kendi değerlerini unutuyor

Günümüzde Türkiye’nin AB üyeliğine olan ilginin azaldığını ifade eden Pamuk bunun bir nedenini Türkiye’de düşünce özgürlüğünün hala yetersiz olması kadar asıl belirlleyici nedeninin ise Avrupalıların, Kuzey Afrika ve Asyalı Müslüman göçmenlerden duydukları korku olduğunu vurguladı. Göçmen korkusunun Avrupa’yı kendi içine çevireceğini belirten Pamuk “Liberte, egalite, fraternite” (Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik) gibi bir mantığı benim gibi biri ne kadar ısrarla savunursa savunsun, Müslüman göçmen korkusunun karşısında ikna edici olması zor. Göçmen korkusu, Avrupa’nın sınırlarında dikilen duvarları yükseltiyor. ‘Liberte, egalite, fraternite’ sloganı da unutuldukça, Avrupa milli, etnik ve en çok da dinî kimliklerle tanımlanan muhafazakâr bir yer olmaya doğru ne yazık ki evrilecek” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin bu Avrupa’da yeri yok

“Avrupa’nın sınırları şayet din ile çiziliyorsa o halde Türkiye’nin AB içerisinde yeri yoktur” diyen Pamuk sözlerine şöyle devam etti: “Ama Avrupa halkları Avrupa’nın tarifini Hıristiyanlık ile sınırlamaktan mutluluk duyacak mı? Son iki yüzyılda Avrupa’yı Batı dışı ülke insanları için bir çekim merkezi yapan şey Hıristiyanlık’tan ziyade bir dizi toplumsal ve ekonomik dönüşüm ve bunların çıkardığı düşüncelerdir. O özgün şeye kısaca “modernlik” diyebiliriz. Avrupa’nın bir zamanlar dünyanın çoğunluğuna örnek olan kimliğinin arkasında Hristiyanlık’tan çok, Fransız Devrimi’nin bütün dünyanın bildiği sloganı “liberte, egalite, fraternite” (özgürlük, eşitlik, kardeşlik) yatar.”

Avrupalılar şimdi tatmin olacak mı

Pamuk, benzer görüşlerini İtalyan gazetesi La Repubblica’ya da yazdı. Pamuk gazeteye yayımlanan makalesinde, mali ekonomik kriz içindeki Avrupa’nın, dini ve etnik kimliğin baskın olduğu bir yere dönüştüğünü belirtti. “İstanbul’dan Avrupa’nın görünümü ne kadar üzücü” başlığıyla yayımlanan makalede  Avrupa’nın sınırlarının din temelli çizilmesi fikriyle yola çıkıldığında, nüfusunun yüzde 99’u Müslüman olan Türkiye’nin coğrafi olarak Avrupa’da yer alsa AB’de yer alamayacağını kaydeden Pamuk, makalesinde, “Son derece dar bir tanımlamaya sahip bu görüş, Avrupalıları kendi kıtalarında tatmin eder mi?” diye sordu.

DANİMARKA’NIN EN POPÜLER ÖDÜLÜ

5,5 milyon nüfusu olan Danimarka’da oldukça büyük bir hayran kitlesine sahip olan Orhan Pamuk, 2 günlük Kopenhag ziyareti boyunca büyük bir ilgi gördü. Yüzlerce Danimarkalı kitaplarını Pamuk’a imzalatabilmek için adeta yarıştı.  Sadece Danimarka’nın değil Kuzey Avrupa’nın en önemli kültür ödüllerinden biri olarak kabul edilen Sonning Ödülü, genellikle çalışmalarıyla Avrupa kültürüne katkıda bulunan sanatçılara veriliyor.