Yunanistan, ev sahibi olduðu NATO tatbikatýný istismar ederek Ege hava sahasýný 10 mile çýkardý, gayrýaskeri statüdeki adalarý kapsama aldý. Türkiye de bu geliþmeler üzerine tatbikattan çekildiðini duyurdu. TürkMedya Ankara Temsilcisi Melik Yiðitel bu olayýn perde arkasýný yazdý.
Yiðitel'in Akþam Gazetesi'nde yayýmlanan analizi þöyle:
Yunanistan'ýn, Ege'de yapýlacak NATO tatbikatýnda 'ev sahibi olma' pozisyonunu istismar ederek, hava sahasýný 10 mil olarak belirlediði, ayrýca Lozan'da 'gayrý-askeri' statüye alýnmýþ olan adalarý da kapsama alanýna aldýðý ortaya çýktý. Yunanistan'ýn gönderdiði tatbikata ait belgelerde durumu fark eden Türkiye, tatbikattan çekildi, karar 22 Nisan'da Atina'ya iletildi.
NATO üyesi ülke ordularýnýn kod adý Tiger/Kaplan olan filolarý arasýndaki dayanýþmayý güçlendirmek amacýyla her yýl farklý bir ülkede 'Tiger Meet/Kaplan buluþmasý' adýyla düzenlenen tatbikat bu yýl 9-20 Mayýs tarihlerinde Yunanistan'ýn ev sahipliðinde gerçekleþecek. Türkiye bu tatbikata 2005 ve 2015 yýllarýnda ev sahipliði yapmýþtý.
Askeri kaynaklardan edindiðim bilgilerde daha fazla ayrýntý var. Kaynaklarým, Türkiye'nin NATO müttefiklerini ve özellikle ABD'yi 'Yunan þýmarýklýðý' konusunda uyardýðýný, Atina'nýn bu tutumunun arkasýndaki asýl nedenin, Türkiye'nin bölgesindeki normalleþme süreci ve Rusya-Ukrayna savaþýnda oynadýðý kritik rolle güç kazanmasý olduðunu vurguladýlar.
Kaynaklarýmýn aktardýklarý özetle þöyle:
Yunanistan'ýn ev sahibi olduðu tatbikata TSK da Balýkesir 9. Ana Jet Üssü'ndeki 'Kaplan' çaðrý kondu 192. Filo ile katýlacaktý.
Her tatbikat öncesi ev sahibi ülke, tatbikatýn icrasýna yönelik teknik bir çalýþma yaparak, katýlýmcýlara gönderir. Bu yýl Türkiye'ye gelen belgede, Lozan ve Paris Antlaþmalarý uyarýnca gayri askeri statüye alýnmýþ 23 adanýn da tatbikat alanýna dahil edildiði anlaþýldý. Ayrýca Yunanistan 6 mil olan hava sahasýný 10 mile çýkararak bir tatbikat alaný belirlemiþ.
Bunun üzerine Türkiye'nin rahatsýzlýðý ve itirazlarý, Hava Kuvvetleri Komutanlýðý tarafýndan Yunan ve NATO müttefiklerine bildirildi. Ancak Yunanistan hazýrladýðý programda ýsrar etti. Bunun üzerine 22 Nisan'da gönderilen bir yazýyla, TSK uçaklarýnýn tatbikata katýlmayacaðý bildirildi. Türkiye, çekildiðini bildirdiði bilgi notunda Yunanistan'ýn geniþlemeci politikalarýyla müttefikler arasýnda sorun çýkardýðýný vurguladý.
Konuþtuðum askeri kaynaklar, Türkiye'nin Ortadoðu ülkeleriyle normalleþmesi, buna paralel olarak Doðu Akdeniz enerji denklemine girmesi ve Yunanistan'ýn bu denklemden çýkmasýnýn Atina'da 'yalnýzlýk' duygusu oluþturduðunu vurguladýlar.
Kaynaklarým ayrýca, Türkiye'nin Rusya-Ukrayna savaþýnda üstlendiði kritik rol, ABD ve Avrupalý müttefiklerin Türkiye trafikleri ile güçlenen küresel liderliðinin de Yunanistan'da kýskançlýk oluþturduðuna iþaret ettiler.
Yunanistan'ýn hemen her konuda Türkiye'yi kýþkýrtýp sonra da gerginlik çýkaran taraf olarak suçladýðýna da iþaret eden kaynaklarým, bu kez de geliþmiþ F-16 savaþ uçaklarýný Türkiye'ye satmamasý için ABD'ye baský yapmaya çalýþtýklarýný belirtti.
Türkiye'nin Kýbrýs'a müdahalesini engellemediðini öne sürerek 1974'te NATO'nun askeri kanadýndan ayrýlan Yunanistan, Türkiye'de 1980'de yaþanan askeri darbenin ardýndan Ankara'nýn itirazlarýný kaldýrmasýyla NATO'ya geri döndü.
Kaplan amblemli NATO Hava Kuvvetleri filolarýný bir araya getiren "Tiger Meet" (Kaplan Buluþmasý) Tatbikatý, NATO bünyesinde bu yýl Yunanistan'da yapýlacak. Geçen yýl Portekiz'de yapýlan 50'den fazla uçak ve binden fazla askeri uçaðýn katýldýðý tatbikat, 2015 yýlýnda da Türkiye'de Konya'da gerçekleþtirilmiþti. NATO'nun planlý tatbikatlarý arasýnda bulunan Tiger Meet, Yunan Hava Kuvvetleri (HAF) bünyesindeki 335. Mira Filo ev sahipliðinde gerçekleþtirilecek. Tatbikatýn ana üssü, Yunanistan'ýn batýsýnda bulunan Araxos Hava Üssü olacak. Türkiye'den tatbikata, Balýkesir'de konuþlu bulunan 192'inci Kaplan Filo'nun katýlmasý planlanmýþtý.
Tiger Meet 2022'ye fiili katýlým saðlayacak ülkeler Belçika, Ýtalya, Yunanistan, Ýsviçre, Fransa, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Ýspanya, Polonya, Ayrýca Hollanda ve Avusturya gözlemci; Portekiz ise ziyaretçi olarak tatbikatta yer alacak. Tatbikatta; F-16 Fighting Falcon, HH.101 Caesar, HH.212, Rafale M, F/A-18C/D Hornet, Rafale B/C, Tornado IDS & ECR, E-3A Sentry, Mi-24 Hind, EF-2000 Eurofighter, EF-18+ Hornet, JAS-39 Gripen ve E-2C Hawkeye platformlarý boy gösterecek.