Ramazan ayýnýn gelmesiyle birlikte, oruçla ilgili konular sorgulanmaya baþlandý. Oruç ibadetini yerine getiremeyen Müslümanlar, hangi durumlarda kaza edip edemeyeceklerini araþtýrýyor. Diyanet, konuyla ilgili fetvasýný internet sitesi üzerinden cevapladý. Peki keyfi olarak oruç tutmamak olur mu? Mazeretsiz tutulmayan orucun kazasý olur mu? Ýþte Diyanet'in açýklamasý
KEYFÝ OLARAK ORUÇ TUTMAMAK OLUR MU?
Ramazanda mazeretsiz olarak oruç tutmamak büyük günahtýr. Ramazan orucu tutmaya baþlayan bir kimse; Bazý günlerde mazeretsiz olarak oruç tutmaktan vazgeçerse, sadece tutmadýðý günlerin orucunu kaza etmesi gerekir, kefâret gerekmez. Zira kefâret, oruç tutmamanýn deðil, orucu mazeretsiz olarak kasten bozmanýn cezasýdýr.
Kefaret, oruç tutmamanýn deðil, orucu kasten bozmanýn cezasýdýr. Oruç tutmamanýn cezasý, bir güne bir gün tutmaktýr. Mazereti varsa oruç tutmaz, gününe gün kaza eder. Hastalanýrsa bozar, yine bir gün kaza eder.
MAZERETSÝZ TUTULMAYAN ORUCUN KAZASI OLUR MU?
Ramazan orucunun mazeretsiz olarak tutulmamasý büyük günah olup, kazasýyla birlikte tövbe etmek de gerekir.
Önce, tutulmayan oruçlar için tövbe edilir. Sonra gününe gün, yani kaç gün tutulmamýþsa o kadar gün kaza orucu tutulur. Bir kimse, Ramazan ayýnda 30 gün oruç tutamasa, tutamadýðý gün kadar kaza orucu tutar.
Ayrýca Ramazan'dan sonra tutulan oruç, Ramazan'da tutulan orucun sevabýný karþýlamaz (Ýbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 377). Hz. Peygamber (s.a.s.) bir hadisinde, Ramazan'da mazeretsiz olarak tutulmayan bir günü, bir sene boyu tutulan orucun karþýlamayacaðýný belirtmiþtir (Ebû Dâvûd, Savm, 38; bkz. Buhârî, Savm, 29).
KÝMLER ORUÇ TUTMAYABÝLÝR?
Yolculuk: Ramazan'da sefer mesafesi (en az 90 kilometre) bir yere gitmek için yola çýkacak olan kimse, geceden oruca niyet etmeyebilir. Fakat niyet ettikten sonra gündüzün yolculuða çýksa bu yolculuk esnasýnda meþru baþka bir mazereti bulunmazsa orucunu bozmamalýdýr. Baþlanan bir ibadetin mazeret yoksa tamamlanmasý gerekir. Sefer bir mazeret olduðu için, eðer orucunu seferliði baþladýktan sonra bozarsa kendisine kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir.
Hastalýk: Oruç tuttuðu zaman, hastalýðýnýn artmasýndan veya uzamasýndan endiþe edilen kimse ile hastalýðý sebebiyle oruç tutmakta zorlanan kiþiler için, iyileþtikten sonra kaza etmek üzere Ramazan ayýnda oruç tutmamalarýna ruhsat tanýnmýþtýr. Oruç tutmasý hâlinde hasta olacaðý doktor tarafýndan bildirilen kimse de hasta hükmündedir.
Yaþlýlýk: Oruç tutamayacak kadar yaþlý olan kimseler, oruç tutmayýp yerine fidye verebilirler. Bakara suresinin 184. ayetinde, bu þekilde olup da oruca güç yetiremeyenlerin, oruç tutmayýp fidye vermeleri gerektiði hükme baðlanmýþtýr. Ýyileþme umudu olmayan hastalar da ayný hükme tabidir.
Ýleri derecede açlýk, susuzluk: Açlýk veya susuzluk sebebi ile beden ve ruh saðlýðýnýn ciddi derecede zarar görmesi söz konusu olan kimse orucunu bozabilir. Saðlýk þartlarý düzelmesi hâlinde bozulan oruç Ramazan'dan sonra kaza edilir. Böyle bir kimsenin orucuna devam etmesi ölümüne sebep olacak nitelikte ise, orucunu açmamasý yani oruca devam etmesi haram olur.
Zor ve meþakkatli iþlerde çalýþmak: Esas itibarýyla bir insanýn ibadetlerini normal bir þekilde yapmasýný engelleyecek zor ve aðýr iþlerde çalýþmasý veya çalýþtýrýlmasý doðru deðildir. Ancak kiþisel veya toplumsal zorunluluklar, bazýlarýnýn böyle iþlerde çalýþmalarýný gerektirebilmektedir. Böyle durumda bulunan bir kiþi, oruç tuttuðu takdirde saðlýðýna bir zarar gelmesinden korkuyorsa, orucunu tutmayabilir. Bu durumda olanlar, izin günlerinde veya müsait zamanlarda tutamadýklarý oruçlarýný kaza etmelidirler.
Gebe olmak: Oruç tuttuðu takdirde kendisinin veya çocuðunun zarar görmesi muhtemel olan gebe veya emzikli kadýnlar da saðlýk durumu oruç tutmak için elveriþli olmayanlar arasýnda deðerlendirilmiþtir. Bu durumda olanlar da oruç tutmayabilirler. Hatta zarar görme ihtimali kuvvetli ise tutmamalarý gerekir. Durumlarý normale döndüðünde tutamadýklarý oruçlarý kaza ederler.