Önce markalaþýyor sonra büyütüp satýyor
‘Ýddaa’, ‘napolyon’ ve ‘bilyoner’ gibi markalarýn yaratýcýsý Emin Hitay, önce markalarý oluþturuyor, sonra deðer kazandýrarak satýyor. Bilgi teknolojileri, finansal hizmet, ödeme sistemleri, online araþtýrma ve gayrimenkul alanlarýnda çalýþan Hitay, yeni markalar yaratmak için çalýþýyor.
Sultanhamamlý bir babanýn oðlu olarak ilk iþinde tekstilciliði seçen Emin Hitay, 8 yýl bu iþi yaptýktan sonra kendi iþinin patronu oldu. Giriþim sermayesi alanýnda Türkiye’nin önde gelen yatýrýmcýlarýndan olan Emin Hitay, 1988 yýlýnda kurduðu þirketi ile Türkiye’yi ‘barkod’ kavramýyla tanýþtýrdý. Ýddaa ve ‘napolyon.com’ gibi markalar onun eseri... Biliþimin ve teknolojinin çeþitli alanlarýnda marka yaratan ve holdingleþen Hitay, bugün bilgi teknolojileri, finansal hizmetler, ödeme sistemleri, online araþtýrma ve gayrimenkul sektörlerinde Hitay Yatýrým Holding çatýsý altýnda faaliyetlerini sürdürüyor. ‘Napolyon.com, Dorinsight, Arena Faktoring, Teknoser, Bilyoner.com, Turkey Sotheby’s International Realty, 2nokta ve Exim’ Hitay Yatýrým Holding’in markalarý arasýnda yer alýyor.
- 11 þirketi bünyesinde barýndýran bir ‘teknoloji holdingi’i yönetiyorsunuz... Faaliyetlerinizi anlatýr mýsýnýz?
“dorinsight.com”; on-line araþtýrma firmamýz. Yurt dýþýnda çok kullanýlan bu yöntem, Türkiye’de de geliþecek. Profilli 1 milyon 200 bin ‘napolyon.com’ üyemiz var. Bu birikim bizim için avantaj oldu. Bu alanda pazar lideriyiz. Teknoser’de saha hizmeti olan, bakým onarým iþleri yapan bir firma. Özel ve kamuda sistem entegrasyonu iþlerini bu þirkette yapýyoruz. POS’larýn saha hizmetini, 250 bin parça elektronik donanýmýn bakýmýný yapýyoruz. Bu alanda baðýmsýz olan en büyük firma biziz. Çok hýzlý büyüyoruz. 2012’de 80 milyon lira olan cironun 2013’te yüzde 100 büyüyeceðini öngörüyoruz. Savunma ve güvenlik çözümleri þirketimiz ‘Exim’ var. Çelik yeleklerden pasaport basýmý yapan makinelerin temini, yeni kimliklerle ilgili hammadde temini gibi tüm güvenlikli iþlerde biz varýz. Kamu aðýrlýklý özel sektöre de çalýþýyoruz. Faktoring iþi yaptýðýmýz ‘Arena’ var. ‘2 nokta’ þirketinde 2011 yýlýndan bu yana ödeme sistemleriyle ilgili çalýþmalar yapýyoruz. Orada POS makinelerine yazýlým yaparak satýyoruz. Lüks emlakta aracýlýk yaptýðýmýz Sotheby’s þirketimiz var. ‘Billioner.com’da da yüzde 20 hissem var. Orasý da 1.5 milyon üyenin olduðu on-line bahis ve þans oyunlarý sitesi.
- Lüks konut projelerine talep hiç de az deðil. Bu ne kadar daha devam eder?
Türkiye ekonomisi büyüyor ve insanlarýn da geliri yükseliyor. Emlak da dahil lüks mallara talep artýyor. Piyasa daha da büyüyecek. Lüks konut genel gayrimenkul içerisinde yüzde 5’lik bir yer tutuyor. Türkiye’deki lüks konutlarýn metrekare fiyatlarý 25 bin dolara kadar çýkabiliyor. Bu fiyatlar Londra, Paris, New York ile yarýþabilecek duruma geldi.
- Bugüne kadar oluþturduðunuz hangi markalarý sattýnýz?
Ýddaa; spor bahis platformu. Nisan 2001 tarihinde Turkcell, Intralot ve Hitay tarafýndan Inteltek unvanýyla kuruldu. Bu giriþimin sonucunda firmanýn hýzlý büyümesi sonrasý Inteltek’teki yüzde 20’lik payý Yunan Intralot’a satma kararý aldýk. Planet Elektronik þirketindeki yüzde 100 payýn tamamýný ise 2007’de Fransýz Ingenico’ya sattýk.
- Holding patronusunuz ama ‘giriþimci iþadamý’ deyince ilk akla gelen isimler arasýndasýnýz...
Ýlk þirketimi 22 yaþýndayken kurmuþtum. 1980 yýlýnda iþ hayatýna fiilen atýldým. 30 yýlda 30 þirket kurdum. Bazýlarý hâlâ devam ediyor, bazýlarýný kapattýk, bazýlarýný sattýk. Ben deðer yaratmayý seviyorum. Sýfýrdan bir iþi yaratýp ona belli bir deðer kattýktan sonra satýyorum. Bir þirket kurduysam mutlaka satýlabilir olmalý. Bir iþi baþlatmayý ve sonrasýnda onu belli bir seviyeye getirmeyi seviyorum.
- Bu iþler kolay olmuyordur...
33 yýldýr iþ hayatýndayým, bu kadar zamanda birçok olay yaþadýk. Düþtük, kalktýk, yaralandýk... Dýþarýdan bakýldýðý gibi kolay deðil. Zorluklarla, türlü sorunlarla mücadelye ettik. Büyüyerek ayakta kalmayý baþardýk, bu da gerçek bir survivor olmayý gerektiriyor. Ýniþ çýkýþlarýn, krizlerin olduðu bir ekonomide ayakta kalmak zaten beceri.
- Sürekli yatýrým yapýyorsunuz. Bundan sonraki hedeflerde neler var, yeni alanlar mesela...
Sürekli yatýrým yapýyoruz. Ýnsan kaynaðý gücümüzü bin kiþiye çýkardýk. Son 7 yýlda yaptýðýmýz yatýrýmlarla hem istihdam, hem de ciro bazýnda yüzde 400’ün üzerinde bir büyüme kaydettik. Bundan sonra da yakýn zamanda farklý bir alanda çalýþmaya baþlayacaðýz. Yeni bir sektöre girmeyi planlýyoruz ancak bunu açýklamak için henüz erken.
- Teknolojiye merakýnýz olmasa bu iþler de olmazdý, bu ilgi nereden geliyor?
Ege Ünivesitesi’nde iþletme okudum, sistem operatörü olarak çalýþtým. O zamanlar bilgisayar, biliþim bilinen bir alan deðildi. Üniversitelerin bilgisayarla ilgili bölümleri yoktu. Bir yýl programcýlýk yaptým. Giriþimci olmaya 22 yaþýnda karar verdim. Teknolojiye bu þekilde adým attým.
- Baþka bir iþ yapmadýnýz mý?
1980’li yýllarda 8 yýl tekstil iþiyle uðraþtým. Ýplik toptancýlýðý, kumaþ üreticiliði, fasonculuk yaptým. Türkiye’de birkaç bilgisayar firmasýnýn olduðu dönemlerdi... Bilgisayarýn olduðu kurumlar parmakla sayýlýyordu. O dönem IT sektörüne adým attým. Otomatik tanýma, veri toplama sistemleri dediðimiz barkod okuyucu, yazýcý, radyo frekanslý terminalleriyle otomasyonlar yaptýk. Sattýðýmýz ürünlerin bakýmýný yapmak için bir firma kurduk. Bunun ardýndan baþka þirketler de geldi.
- Cironuz...
418 milyon lira ciromuz var bu rakamý, bu yýl sonunda 505 milyon liranýn üzerine çýkarmayý hedefliyoruz.
Katma deðerli ürünler üretirsek ekonomi rahatlar
Türkiye bir sýkýntý içerisinde olursa bunu herkes yaþar. Ciddi bir ekonomik büyüme yaþayan Türkiye’de tüketim artmaya baþladý, lüks olmayan tüketimin yaný sýra lüks tüketim de arttý. Türkiye, enerjisinin yüzde 40’ýný doðalgaz çevirim santrallerinden elde ediyoruz. Biz bunu ithal ediyoruz. Rusya, Ýran ve Cezayir’den alýyoruz. Enerji yatýrýmlarý yapýlýyor ama termik santrallerde ithal kömür kullanýlýyor, çünkü bizim kömürümüz düþük deðerli. Katma deðerli ürünler üretip oradan kazanç saðlamalýyýz, bu da ancak devlet politikasý ile olur.
‘Beþten þaþma, altýyý aþma’
Hep orta karar bir öðrenci oldum. Benim durumumu ‘beþten þaþma, altýyý aþma’ diye özetlemek mümkün. Lise son sýnýfta cebir ve geometri zayýf geldi karneye. O iki ders zayýf gelince, o sene sýnýfta kalacaðýmý, üniversiteye de gidemeyeceðimi düþündüm. Bu yüzden de üniversite sýnavýna hiç hazýrlanmadým. Geçeceðime inanmasam da bütünleme sýnavlarýna girdim. Cebirden 7, geometriden 3 aldým. O sene de Milli Eðitim Bakanlýðý ilk kez bir karar aldý. Tek dersten kalan tüm öðrencileri, öðretmenler kurulu kararýyla geçirdiler. Bir sene daha okuyacaðým lisede derken, bir baktým mezun olmuþum. Üniversite sýnavýna girdim, Ege Üniversitesi Ýþletme Fakültesi’ni kazandým.
