Aziz Sancar'ýn 'beyin kanseri' çalýþmasýnda yeni geliþme!
Nobel ödüllü Türk bilim insaný Prof. Dr. Aziz Sancar, EdU molekülü ile beyin kanserine karþý geliþtirdiði tedavi yönteminin fare deneylerinde baþarýlý sonuçlar verdiðini duyurdu. Bu yeni tedavi yönteminin insanlarda kullanýlabilmesi için iki yýl süresince klinik deneylerde yan etkilerinin araþtýrýlmasý gerektiðini vurgulayan Sancar, EdU'nun kan-beyin bariyerini geçebilme özelliðiyle mevcut tedavilere kýyasla önemli bir avantaj sunduðunu belirtti.
Nobel Ödülü verilen "hücrelerin hasarlý DNA'yý tamir ederek genetik bilgiyi nasýl koruduklarýný moleküler düzeyde haritalayan" konu üzerine 10 yýl çalýþtýðýný dile getiren Sancar, bu bilgi birikimiyle farklý alanlarda da araþtýrmalarýný sürdürdüðünü anlattý.
Moleküler biyolojide en fazla kullanýlan kimyasal maddelerden birinin EdU molekülü olduðunu aktaran Sancar, hücre kültürüne konulan EdU'nun hem normal hücreleri hem de kanser hücrelerini öldürdüðünün birkaç yýl önce bilim insanlarýnca bulunduðunu ancak çalýþmalarýn ilerletilemediðini dile getirdi.
Beyin tümörlerinin, ölüm nedenleri arasýnda 10'uncu sýrada yer aldýðýný belirten Sancar, "kan-beyin" bariyerini geçemeyen mevcut kanser ilaçlarýnýn bu kanser türüne etki etmede yetersiz kaldýðýný söyledi.
"KAN-BEYÝN BARÝYERÝNÝ GEÇÝYOR"
Kanserli hastalarýn büyük çoðunluðunda kullanýlan "Cisplatin" adlý ilacýn bu bariyerden geçemediðini ifade eden Sancar, EdU molekülünün ise sorun olmadan beyne girebildiðini belirterek, "Keþfimizde, ortaya koyduðumuz bileþen, beyne kolaylýkla giriyor ve kanser hücresini öldürüyor." dedi.
Laboratuvar deneylerinin ardýndan fare deneylerine baþladýklarý bilgisini veren Sancar, bu süreci þöyle anlattý:
"Üniversitelerdeki sinirbilim bölümleriyle görüþerek insan beyin tümör parçasýný alýp fare beyni dilimleri üzerine koyarak gerçekliðe benzeyen hücre boyu oluþturuldu. Fare beynine insan tümör hücreleri enjekte edildi ve EdU'nun beyin tümörlerine etkisine baktýk. Farelerde, ilk etapta mevcut ilaç daha iyi etki gösterirken, 30-40 gün sonra EdU molekülünün daha iyi etki ettiðini, bunun yüzde 25'lere ulaþtýðýný gördük. Mevcut ilaçlarla kombine edildiðinde ise sonuçlar daha iyi geldi."
Toksisitesi ve hýzlý bölünen hücrelere yönelik seçiciliði göz önüne alýndýðýnda, EdU'nun kanser tedavisinde kullanma olasýlýðýnýn ortaya çýktýðýný bildiren Sancar, þunlarý kaydetti:
"EdU'nun özellikleri, onu etkili bir beyin kanseri ilacýnýn temeli haline getirebilir. EdU, hýzlý bölünen kanserli beyin hücrelerini öldürebilirken, bölünmeyen saðlýklý beyin hücrelerini koruyabilir. Beyin kanserinde EdU, hayvanlarda çalýþýyor, insanlarda kullanýlabilmesi için iki yýl boyunca klinik deneylerde yan etkilerini araþtýrmamýz gerekiyor. Bu süre boyunca EdU molekülünün insanlardaki yan etkisine odaklanmamýz gerekecek. DNA onarýmýyla ilgili bu yeni metodu, Türkiye'ye de aktarmak için de çabalýyorum."
