Çocuk gelişim uzmanları uyardı: Tuvalet eğitimi deyip geçmeyin
Çocuklara 2-4 yaşları arasında verilmesi gereken tuvalet eğitimi sırasında dikkat edilmesi gereken noktalara karşı uyarılarda bulunan uzmanlar, yanlış tutumların çocukta davranış bozukluklarına yol açabileceğini belirtti.
Ebeveynlerin çocuklarına verdiği tuvalet eğitimindeki yanlış tutumları, çocuğun olumsuz yönde etkilenmesine yol açabiliyor. Tuvalet eğitimi sırasında yapılması gerekenler ile ilgili bilgiler veren Atlantis Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nden Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi Hatice Elcil, anne ve babaların bu süreci dikkatli bir şekilde yürütmeleri gerektiğini söyledi. Çocukların dikkat ve istekleri dikkate alınarak eğitim verilmesi gerektiğini belirten Elcil, çocuğun anlayabileceği bir dille açıklamalar yapılması gerektiğini dile getirdi. Çocuğun anlayabileceği bir dille açıklamalar yapılıp konuyu anlamalarını sağlamanın önemine vurgu yapan Elcil, tuvalet eğitimi sürecindeki ebeveynin davranışları, çocuğun kişilik gelişimini etkilediğine dikkat çekti.
“BAŞARMASINA İZİN VERİLEN ÇOCUKLAR, TUVALET EĞİTİMİNE DE DAHA RAHAT BİR GEÇİŞ SAĞLARLAR”
İnatlaşmanın veya cezalandırmanın çocuğun isteksiz davranmasına yol açacağını dile getiren Elcil, “Çocukların tuvalet eğitimi aldığı 2-4 yaş aralığına geniş bir bakış açısıyla bakılmalıdır. Bu dönem çocukların bağımsız olmak istedikleri dönemdir. Çocuk bu dönemde; tabaktan eliyle yemek yemek, suyu taşımak ve her şeye dokunmak ister. Fakat kendisinin her şeyi yapamadığını anladığında; yapmaya devam mı etmeliyim yoksa yardım mı istemeliyim düşünceleri içerisinde kaybolur. Birçok şeyi kendisi yapmak istediği için çocuk, ebeveynleriyle inatlaşmaya başlar. Bu dönemde çocuğun her istediği yerine getirilmemeli ama çocukla çok da inatlaşılmamalıdır. Eğer çocuk çok koruyucu ya da sürekli ceza veren ebeveynlerle karşı karşıya kalırsa bağımsızlığını kazanamayabilir. İstekleri ve hevesleri dikkate alınarak kendisinin başarmasına izin verilen çocuklar, tuvalet eğitimine de daha rahat bir geçiş sağlarlar” dedi.
“Öncelikle bu süreçte çocuğun hazır bulunurluğu çok önemlidir” diyen Elcil, "Çocukta görülen tuvalet ihtiyacını giderirken utanmaya başlama, bezinin uzun süre kuru kalması gibi davranışlar gözlendiğinde tuvalet eğitimine başlanılabilir. Aslında bu durumu eğitim süreci olarak görmekten ziyade, çocuğun doğal gelişimsel sürecine eşlik etmek olarak düşünmemiz daha doğru olacaktır. Tuvalet eğitimi süreci çocuğun sıkıntılı olduğu diş çıkarma veya hastalık gibi bir döneme denk getirilmemelidir. Eğitime başlamadan önce çocuğun anlayabileceği bir dille açıklamalar yapılıp, konuyla ilgili kitaplar okunabilir. Tuvalete çocuğun sevebileceği birkaç oyuncak konularak, çocuğun ortamda rahat etmesi sağlanabilir. Tuvalet eğitimini ödülle veya ceza ile vermek ebeveynlerin çok sık yaptığı hatalardan biridir. Ama tuvalet eğitimini ödüle bağlayarak eğitim vermek gözden kaçan bir yanlıştır. Örneğin çocuk tuvaletini yaptıktan sonra ona ödül olarak bir şeker verdiniz. Çocuğunuz çok mutlu oldu şekeri afiyetle yedi. Bir sonraki sefer de sizden şeker istedi siz de hayır dediniz. Ödülünü vermediğiniz için altına yapabilir ya da tuvaletini yaptıktan sonra sizden bir değil iki şeker istedi. Buna hedonistik adaptasyon deriz. Yani artık aldığı ödül haz duygusunu tatmin etmez ve daha fazlasını ister. Bu durumda bir çatışmaya girerseniz altına yapma ya da tuvalete yapmama gibi durumlarla karşılaşabilirsiniz” diye konuştu.
“BU SÜRECİ YÖNETİRKEN ÖNEMLİ OLAN NOKTA EBEVEYNLERİN ÇOCUKLARI ÜZERİNDE BASKI KURMAMALARIDIR”
Tuvalet eğitimi sürecindeki ebeveynin davranışları, çocuğun kişilik gelişimini etkilediğini belirten Elcil, “Aşırı baskıcı bir tutum, çocuğun aşırı tutumlu olmasına, aşırı rahat bir tutum ise çocuğun savurgan olmasına yol açar. Eğitim sürecinde ebeveynler, çocuklara karşı kesin ve kararlı olmalı, süreci yönetirken de net ifadeler kullanmalıdır. Fakat bu süreci yönetirken önemli olan nokta ebeveynlerin çocukları üzerinde baskı kurmamalarıdır. Bu süreçte ebeveynler tarafından, çocuğa sık sık duyguları anlaşıldığı hissettirilmelidir. Dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta; tuvalet eğitimi sırasında mahremiyet unutulmamalı. Çocuğun tuvalet eğitimi ile ilgilenen ebeveyn dışındaki birisi, çocuğa tuvaletini yaptırmamalıdır. Bu sayede çocuk tuvaletin özel bir mekan olduğunu, tuvalet ihtiyacını gideren birinin, başkaları tarafından görülmesinin doğru olmadığını öğrenmiş olur” şeklinde konuştu.
