Yaþlý nüfus artarken 55 milyondan fazla kiþi Alzheimer ile mücadele ediyor

Dünya Saðlýk Örgütü (DSÖ) verilerine göre, her yýl yaklaþýk 10 milyon kiþide Alzheimer görülmesi nedeniyle 2050'de hasta sayýsýnýn 139 milyonu bulmasý öngörülüyor.

Dünyada her 3,2 saniyede bir kiþi Alzheimer'a yakalanýrken bu hastalýk hakkýnda farkýndalýk oluþturmak ve bununla mücadele edenlere destek olmak amacýyla her yýl 21 Eylül "Dünya Alzheimer Günü" etkinlikleri düzenleniyor.

AA muhabiri, "7. önde gelen ölüm nedeni" olarak gösterilen bunama (demans) hastalýðýnýn en yaygýn türü olan Alzheimer hakkýndaki verileri derledi.

Beyin hücrelerinin zamanla ölümüne baðlý olarak hafýza kaybý, bunama ve genel anlamda biliþsel fonksiyonlarýn azalmasý þeklinde geliþen týbbi bir durum olan Alzheimer nedeniyle her yýl dünya genelinde binlerce kiþi hayatýný kaybediyor.

Ýlk kez 1906'da Alman psikiyatrist ve patolojist Alois Alzheimer tarafýndan tanýmlanan ve 65 yaþ üstü kiþilerde beyin dokularýnda aðýr hasara neden olduðu tespit edilen Alzheimer, "21. yüzyýlýn kabusu" olarak görülüyor.

Hastalýk, günlük aktivitelerde azalma ve biliþsel yeteneklerde bozulma ile nitelenen nöropsikiyatrik semptomlarýn ve davranýþ deðiþikliklerinin eþlik ettiði nörodejeneratif bir hastalýk olarak tanýmlanýyor ve bilinen kesin bir tedavi yöntemi bulunmuyor.

Uzmanlar, Alzheimer hastalýðýnýn görülme sýklýðýnýn 65 yaþýndan sonra her 5 yýlda bir 2 kat arttýðýna iþaret ediyor.

DÜÞÜK VE ORTA GELÝRLÝ ÜLKELER VURGUSU

Alzheimer hastasý sayýsýna her yýl 10 milyon yeni vaka eklenirken Alzheimer'a yakalananlarýn yüzde 60'tan fazlasý ise düþük ve orta gelirli ülkelerde yaþýyor.

Alzheimer hastalýðýnýn þu anda 1,3 trilyon ABD dolarýnýn üzerinde olan yýllýk küresel maliyetinin, 2030'a kadar 2,8 trilyon ABD dolarýna yükselebileceði tahmin ediliyor.

Buna göre, 2030'da Alzheimer hastalýðýnýn yýllýk küresel maliyetinin dünyanýn en büyük 8. ekonomisi olan Ýtalya'nýn þu anki yýllýk gayrisafi yurt içi hasýlasýný (GSYÝH) geride býrakacaðý öngörülüyor.

Saðlýk Bakanlýðý verilerine göre, Türkiye'de ise yaklaþýk 700 bin Alzheimer hastasý bulunuyor.

DEMANSIN BÝR TÜRÜ

Alzheimer hastalýðý, beyin hücrelerinin zamanla ölümüne baðlý olarak hafýza kaybý, bunama ve genel anlamda biliþsel fonksiyonlarýn azalmasý olarak biliniyor.

"Demans türü" olarak nitelendirilen Alzheimer, daha çok ilerleyen yaþlarda yaygýn görülüyor.

Alzheimer's Disease International (AZI) tarafýndan hazýrlanan 2021 raporunda, dünya genelinde demans hastalarýnýn yüzde 75'inin teþhis edilmediði tahmin ediliyor. Farkýndalýk eksikliði teþhis açýsýndan önemli engel olarak gösterilirken, bazý düþük ve orta gelirli ülkelerde teþhis edilmeme oraný yüzde 90'a kadar çýkabiliyor.

Uzmanlar, hipertansiyon, diyabet, obezite, sigara ve alkol tüketimi ile depresyonun Alzheimer riskini artýrdýðý uyarýsýnda bulunuyor.

YENÝ TEDAVÝLER ARAÞTIRILIYOR

Demansý iyileþtirmek veya ilerleyen seyrini deðiþtirmek için halihazýrda mevcut bir tedavi yöntemi bulunmuyor. Bunun yaný sýra klinik deneylerin çeþitli aþamalarýnda çok sayýda yeni tedavi araþtýrýlýyor.

Araþtýrmalar, insanlarýn düzenli egzersiz yaparak, sigara ve alkol kullanýmýndan kaçýnarak, kilolarýný kontrol ederek, saðlýklý beslenerek, tansiyon, kolesterol ve kan þekeri seviyelerini koruyarak bunama riskini azaltabileceklerini ortaya koyuyor.