Saðlýk Bakaný Memiþoðlu'ndan maymun çiçeði açýklamasý

Saðlýk Bakaný Memiþoðlu, Anadolu Yayýncýlar Federasyonu'nun Anadolu Sohbetleri programýnda aralarýnda TürkMedya Ankara Temsilcisi Melik Yiðitel ve Star Gazetesi Ankara Temsilcisi Fadime Özkan'ýn da bulunduðu basýn mensuplarýnýn sorularýný cevapladý, maymun çiçeði virüsüne karþý alýnan önlemleri anlattý.

Bakan Memiþoðlu, Dünya Saðlýk Örgütü'nün (DSÖ) hastalýkla ilgili acil durum ilan ederek, ülkelere kendi önlemleri almalarýný tavsiye ettiðini söyleyerek, "Biz de Bilim Kurulu'nu toplayarak rehber yayýmladýk. Bu rehberle hem hastalýk bilgilendiriliyor hem de vaka durumunda ne yapýlacaðý anlatýlýyor. Bunun haricinde de hazýrlýklarýmýz var. Aþýsýndan testine kadar neler yapýlacaðý konusunda bakanlýk olarak alarmdayýz. Ama bu, toplumun korkmasýný, tedirgin olmasýný gerektirecek bir durum deðil. Saðlýk sistemi olarak her þeye hazýrlýklýyýz. Saðlýk altyapýmýz Covid-19 ve deprem felaketinde kendisini test etti. Dünyanýn örnek saðlýk hizmeti sunan bir ülkesiyiz. Korkuya ve paniðe gerek olmadýðýný, tedbir ve planlamalarla ve yakýn takiple þu andaki pozisyonumuzda devam edeceðiz" dedi. Memiþoðlu, hastalýðýn temas ile bulaþtýðýný ve solunum yolu ile bulaþmadýðýna dikkat çekerek, "Bilim insanlarýmýzdan aldýðýmýz bilgiler doðrultusunda Covid gibi salgýna sebebiyet vermeyeceði, olsa dahi pandemi oluþmayacaðý yönünde kanaat var. Tek tük görülebilir; ama bu salgýn olmaz. Þu ada bizim ekstra bir tedbire ihtiyacýmýz olmadýðýný ifade etmek istiyorum" diye konuþtu.

'ÝNÞALLAH GELMEZ, GELÝRSE GEREÐÝNÝ YAPARIZ'

Memiþoðlu, maymun çiçeði ve çiçek hastalýðýnýn ayný soydan gelen virüsler olduðuna iþaret ederek, "Birbiriyle aþýlarý ve tedavileri benzer. Çiçek hastalýðý artýk yok dünyada. Ama bizler 1980'lere kadar çiçek aþýsý yapmýþtýk. 1980'den sonra DSÖ'nün önerileri doðrultusunda artýk yapýlmadý. Çiçek aþýsýnýn da bu hastalýkla ilgili ayný soydan geldiði için kuruduðu ifade ediliyor bilim insanlarý tarafýndan. Ama ne kadar kuruduðu, 'suþ'ta son virüsün nasýl bir seyir seyredeceði konusunda çiçekle benzerlik konusunda bilim insanlarý çalýþma yapýyor. Ama þu net ki þu anda ülkemizde yok, görülmedi. Bu konuda hastane acillerine gelip 'maymun çiçeði mi oldum' diye soran veya þüphe eden insanlarýmýz oluyor. Ama bu testleri yapýyoruz, kliniðe bakýyoruz, sorguluyoruz ve bu tür hastalýklarla ilgili þu ana kadar taný hem test hem muayene anlamýnda koyulmadý. Eðer böyle bir taný koyarsak bildireceðiz ve gereðini yapacaðýz izolasyonlar dahil. Ama insanlar paniklemesinler, emin olun bu konuda saðlýkçýlar olarak her türlü tedbiri almýþ durumdayýz. Ýnþallah ülkemize gelmez, gelirse de gereðini yaparýz. Bu konuda insanlarýn rahat olmasýný istiyorum" dedi.

'AFRÝKALI ÖÐRENCÝLER ÝÇÝN ÖZEL TEDBÝR YOK'

Bakan Memiþoðlu, Afrikalý öðrencilere yönelik farklý bir tedbir þu anda almayacaklarýný söyleyerek, "Virüsün seyrine göre politikalarýmýzý deðiþtirebiliriz. Ama þu anda böyle bir þeye ihtiyaç duymuyoruz. Covid'de de benzer þeyler yaþadýk. Çin'den bekliyorduk o zaman da ama ilk vakadan Avrupa'dan geldi. Onun için bu kadar hareketli bir insanoðlunun yaþadýðý bir zamanda hastalýðýn nereden geleceðini çok hesap edemeyebilirsiniz, engelleyemeyebilirsiniz. Çok hareketli bir dünyada yaþýyoruz. Her türlü önlemi almaya çalýþacaðýz. Tabii ki bazý bölgelerden gelme sýklýðý fazla olabilir, ona göre de önlemimizi alacaðýz. Ama þu an için ekstra bir önlem düþünmüyoruz. Saðlýkta yakýn takip etmeniz gerekir bu tür hastalýklarý; anlýk, saatlik, günlük deðiþimler olabilir. Virüs kendini deðiþtiren bir mikroorganizma. Özellikle Covid'den sonra dünya bunu gördü. Saðlýk sistemimiz olarak yakýn takipteyiz" diye konuþtu.

'AÞIYI ÜRETECEK GÜCÜMÜZ VAR'

Bakan Memiþoðlu, virüsle ilgili yürütülen test ve aþý çalýþmalarýna iliþkin de "Eski 'suþ'lar elimizde var. Bunlarla ilgili PCR testi yapacak kabiliyetimiz var. Yeni 'suþ' olursa onunla ilgili de test kiti yapabilecek, üretebilecek kabiliyetimiz var. Covid-19'da dünyada aþý üretebilen 7 ülkeden biri olduk. Covid aþýsýný kýsa sürede üretebilen bir ülke, her türlü aþýyý da üretebilir. Bizim 'bütün aþýlarý yapacaðýz' diye iddiamýz var. Bu konuda insan gücümüz de sektörümüz de kabiliyete eriþmiþ durumda. Endemik olan bir hastalýðýn aþýsýnýn tedarikiyle ilgili özel bir çaba harcamýyoruz. Gerektiði zaman bu aþýyý hem tedarik edebilecek hem de üretebilecek gücümüz var. Ýnsanlar, bu konuda tedirgin olmasýn. Aþý konusunda artýk politik olarak bu aþýlarý üreteceðiz. Kendi aþýmýzý yapabilecek bir politikaya dönüþmüþ durumdayýz. Ne kadar sürer; onunla ilgili arkadaþlarla çalýþma içindeyiz" dedi.

'SINIR KAPILARINDA HASSASÝYET VAR'

Bakan Memiþoðlu, sýnýr kapýlarýnda özel bir önlem alýnýp alýnmadýðýyla ilgili "Rehberin yayýnlanmasý zaten bir þekilde oradaki insanlarýn da buna hassasiyet göstermesini saðlanmasý içindi. Virüste ilk 4-5 gün belirti vermeyebilir; ama bulaþ riski var. Siz ne kadar kapýda önlem alýrsanýz alýn, ilk döneminde hiç belirti vermeyebilir. O nedenle en azýndan ciltteki lezyonlarý tespit edebilecek bu tür giriþleri kontrol edebilecek insanlara daha hassas olmalarý konusunda ifadede bulunduk. Bu konuda hassasiyet söz konusu gümrüklerde. Ama özel bir önlem ya da kýsýtlama almayacaðýz. Toplumsal olarak farkýnda olduðumuz gibi giriþ kapýlardaki insanlarýmýzýn da bu konuda daha hassas ve dikkatli olmalarý konusunda çalýþma yaptýk. Önlem almamýþ deðiliz. Bütün önlemleri aldýk; ama kýsýtlama almadýk" diye konuþtu.

'3'ÜNCÜ BASAMAK ALIÞKANLIÐIMIZ DEÐÝÞTÝRMELÝYÝZ'

Bakan Memiþoðlu, hastanelerdeki yoðunlukla ilgili soru üzerine 2002'de bir vatandaþýn saðlýk sistemine temasýnýn yýlda 2 kez olduðunu, ayný yýl OECD ortalamasýnýn 6, Avrupa Birliði (AB) ortalamasýnýn ise 5,8 olduðunu söyledi. Memiþoðlu, þimdi OECD ve AB ortalamasý aynýyken Türkiye'de bu sayýnýn 11,2'ye çýktýðýný belirterek, "OECD ve AB'nin iki katý neredeyse saðlýk sistemine ulaþabilir noktaya geldik. Saðlýkçýya ulaþmak, çok kolaylaþtý. Bu rakamýn büyük oraný da eðitim araþtýrma hastaneleri. Daha çok 3'üncü basamaðý kullanýyoruz, toplum olarak. Alýþkanlýðýmýz 3'üncü basamak. Bunu deðiþtirmemiz lazým. Bunun için sistemsel bir düzenleme ve toplumsal bir bilinç gerekir. Aile hekimliðini reçete yazdýrmak için kullanýyoruz. Halbuki 1'inci basamak tedavinin de yapýldýðý yerdir aile hekimliði" dedi.

'1 VE 2'NCÝ BASAMAÐI 3'LE ENTEGRE EDECEÐÝZ'

Memiþoðlu, aile hekimliðini bu konuda kullanmak ve güçlendirmek istediklerini kaydederek, "Hastaneye gitmesini gerektirmeyecek bir hastalýðýn tedavisini aile hekimliðinde yönetebiliriz. Bunu toplumun da talep etmesi gerekir. Bu çalýþmayý önemsiyoruz. Doðru yerde, doðru zamanda, doðru tedaviyi uygulamamýz lazým. 1 ve 2'nci basamaðý 3'le entegre edeceðiz. Amacýmýz bu, þu anda. Bunlarýn birbiriyle baðlantýsýný saðlayacaðýz. Bu konuda farkýndalýk çalýþmasý yapacaðýz. Kýsýtlama düþünmüyoruz. Ama aile hekimliðini kuvvetlendirdikten ve sayýsýný artýrdýktan sonra belli kýsýtlamalar olacak. Ama þu anda teþvik ve bilinçlendirmeyle beraber, ödüllendirme de yapacaðýz. Hem hastayý hem de çalýþanýmýzý, sistemi iyi çalýþtýraný ödüllendirecek þekilde teþvik edecek þekilde bir program uygulayacaðýz. 'Þehir hastanesine gittim, hazýr dahiliyeye gelmiþken bir de cerrah görsün, bir de gözcü görsün' diyen insanlarýn onun karþýlýðýnda bir bedel ödeyeceðini düþünüyoruz" diye konuþtu.

'SONUÇ-DEÐER BAZLI SÝSTEME GEÇECEÐÝZ'

Bakan Memiþoðlu, randevuya gelme noktasýnda farkýndalýk oluþtuðunu, onay isteminin bu oraný artýrdýðýný belirterek, "2018'de baktýðýmýz hasta sayýsý, 2023'teki toplam hasta sayýsýndan yüzde 30 az. Daha çok hasta bakmaya baþladýk. 2023'te 990 milyon 600 bin kez insanlara bakmýþýz saðlýk sisteminde. Bunu optimize etmemiz lazým. 1'inci, 2'nci ve 3'üncü basamaðý entegre ederek yaptýðýmýz gibi de gereksiz test, gereksiz ilaç, gereksiz film isteklerini de azaltmamýz gerekiyor. Bunun için de bakmaktan çok sahiplenme ve tedaviyi ön plana çýkarmamýz gerekiyor. 'Sonuç-deðer' bazlý bir sisteme geçeceðiz. Sadece bakmak yetmez, hastanýn bir daha baþka bir yere baþvurmasýný engelleyeceðiz. Gittiði yerde problemini çözmeye çalýþacaðýz. Doktorla hasta arasýnda çok hassas manevi bir alan var. O alan sahip çýkmamýz gereken bir alan. O alaný iyileþtirmek lazým. Hekimi mutlu etmek, deðerli kýlmamýz lazým. O zaman hastayý da sahiplenecektir, mutlu edecektir, derdine derman olacaktýr. Bu alaný hep beraber bütün kamuoyu kuvvetlendirmemiz ve iliþkiyi daha iyi hale getirmemiz lazým. Hastanýn doktora güvenmediði, doktorun da hastadan çekindiði bir sistemin baþarýlý olma þansý yok" deðerlendirmesinde bulundu.