Her yýl yaklaþýk 1.8 milyon kiþinin ölümüne sebep olan akciðer kanseri tedavisinde kullanýlmak üzere 'dünyanýn ilk mRNA akciðer kanseri aþýsý' üretildi. Koronavirüs pandemisinde bulduklarý aþýyla gündeme gelen Türk bilim insanlarý Prof. Özlem Türeci ve Prof. Uður Þahin'in kurucu ortaklarý olduðu Alman biyoteknoloji firmasý BioNTech, yeni bir aþý müjdesi verdi.
Vücuda kanser hücrelerini bulup öldürmesi ve bunlarýn bir daha geri gelmesini engellemesi için talimat veren aþýya BNT116 adý verildi.34 MERKEZDE BAÞLADI
BNT116, akciðer kanserinin en yaygýn türü olan küçük hücreli olmayan akciðer kanserini (KHDAK) tedavi etmek üzere tasarlandý. Faz 1 klinik deneme, BNT116'nýn insanlardaki ilk çalýþmasý olup, Ýngiltere, ABD, Almanya, Macaristan, Polonya, Ýspanya ve Türkiye dahil olmak üzere yedi ülkede 34 araþtýrma merkezinde baþlatýldý. BNT116 aþýsýnýn yüzde 20'si Ýngiltere'de bulunan 6 merkezde yapýlacak. Genel olarak, cerrahi veya radyoterapi öncesi erken evreden ileri evre hastalýk veya nükseden kanser vakalarýna kadar, yaklaþýk 130 hasta bu denemeye dahil edilecek.
'GELÝÞMELER OLUMLU'
Dünyanýn ilk mRNA akciðer kanseri aþýsý Türkiye'de de Ege üniversitesi ve Yeditepe Üniversitesi'nde hastalar üzerinde denenmeye baþladý. Heyecan verici geliþme ile ilgili Akþam Gazetesi'ne konuþan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak çalýþmalarýn baþladýðýný doðrulayarak þunlarý söyledi: Ýlaç Geliþtirme ve Farmakokinetik Araþtýrma Uygulama Merkezimizde çalýþmalar ve uygulamalar baþladý. Yaptýðýmýz protokol doðrultusunda ilaç geliþtirme merkezimiz ARGEFAR'da alanýnda büyük baþarýlara imza atan ekibimiz titizlikle çalýþmalarý yürütüyor. Geliþmeler olumlu seyrediyor. Ýnsanlýk ve ülkemiz için güzel sonuçlar almayý umut ediyoruz.
SAÐLIKLI HÜCRE ZARAR GÖRMÜYOR
Aþý, Kovid-19 aþýlarýna benzer þekilde mRNA kullanýyor ve baðýþýklýk sistemine KHDAK'ten alýnan tümör belirteçlerini sunarak, bu belirteçleri ifade eden kanser hücreleriyle savaþmasý için vücudu hazýrlýyor. Bu yöntemle, saðlýklý hücrelere zarar vermeden, kiþinin baðýþýklýk tepkisini güçlendirmek hedefleniyor, bu da kemoterapinin aksine daha güvenli bir tedavi süreci sunuyor. Ýngiltere'deki aþý denemelerini yöneten Prof. Siow Ming Lee, akciðer kanserinin tedavisi açýsýndan 'çok heyecan verici bir dönem baþladýðýný' belirterek, "Bu teknoloji, kanser tedavisinde bir sonraki büyük dönem" dedi.
ÝLK DENEK 67 YAÞINDAKÝ ÝNGÝLÝZ DOKTOR
67 yaþýndaki doktor Janusz Racz, Ýngiltere'de aþý olan ilk kiþi oldu. Mayýs ayýnda teþhis konulan ve kýsa süre sonra kemoterapi ve radyoterapiye baþlayan Racz, Ulusal Saðlýk Araþtýrmalarý Enstitüsü UCLH Klinik Araþtýrma Tesisi'nde 30 dakika boyunca 5'er dakika arayla 6 doz aþý oldu. Her bir aþý farklý RNA zincirleri içeriyordu. Aþýyý 6 hafta boyunca her hafta, ardýndan 54 hafta boyunca her 3 haftada bir alacak.
mRNA ÝKÝ KANSER TÜRÜNDE DAHA DENENÝYOR
Ýngiltere'de yaþayan Elliot Pfebve (55), üç ay önce baðýrsak kanserine karþý kiþiye özgü bir aþý ile tedavi edilen ilk hasta olmuþtu. Daha önce ameliyat olan ve kemoterapi gören Elliot'a mRNA aþýsý Birmingham'daki Queen Elizabeth Hastanesi'nde yapýldý. Öte yandan Londra'da geçen ay Steve Young'a, cilt kanserinin en ölümcül türü olan melanoma karþý kiþiye özgü bir mRNA aþýsý uygulandý. Moderna tarafýndan üretilen bu aþý Kovid aþýlarýyla ayný teknolojiyi kullandý.