Erciyes Üniversitesinin ev sahipliðinde düzenlenen 5. Uluslararasý Aþý Bilimi Kongresi'ne katýlmak için Kayseri'de bulunan Yeþilbað, kuduz hastalýðýnýn insanlýk tarihinde bilinen en eski zoonoz (hayvanlarla insanlar arasýnda geçiþ yapabilen hastalýklar) bir hastalýk olduðunu belirtti.
Kuduz hastalýðýna yakalanan insanlarýn hemen hemen tamamýnýn hayatýný kaybettiðinin görüldüðüne deðinen Yeþilbað, bu nedenle mutlaka tedavi uygulanmasý gerektiðini ifade etti.
Yeþilbað, Türkiye'nin yüksek kuduz riski altýndaki ülkelerden olduðuna dikkati çekerek, kuduzun taþýyýcýsý çok sayýda hayvan türü bulunduðunu bildirdi.
Yarasalar, vahþi hayattaki etçil hayvanlar, kedi ve köpeklerin bu sýnýfa girdiðini dile getiren Yeþilbað, "Bunlar içindeki en önemli rolü köpekler üstleniyor. Ýnsanlardaki vakalarýn yüzde 99'dan fazlasý köpeklerle iliþkilidir. Ülkemizde yýlda 450 bin civarýnda kuduz riskli temas vakasý ortaya çýkýyor. Bu sayý her geçen gün artmaktadýr, düzenli artýþ göstermektedir. Buradaki temel etkenlerden biri de doðal olarak insan, hayvan temaslarýnýn artmýþ olmasýdýr. Genel olarak köpek popülasyonunun da bunu etkilediðini deðerlendirebiliriz." deðerlendirmesinde bulundu.
Yeþilbað, Türkiye'de kuduz hastalýðýna yakalanmýþ insanlara, dünyada bilimsel olarak en son tedavi yöntemi neyse onun uygulandýðýný söyledi.
Kuduz hastalýðýnda kullanýlacak aþýnýn yerlileþtirilmesinin önemine dikkati çeken Yeþilbað, þunlarý kaydetti:
"Türkiye aslýnda kuduz aþýsýný üretmeye baþlayan ilk ülkelerden birisi. Çok geçmiþe dayalý bir tarihimiz var fakat zamanla teknolojik geliþmelere ayak uydurulamadýðý için Türkiye'de kuduz aþýsý üretimi sekteye uðramýþ. Güncel olarak özel sektör ve üniversite iþbirliðiyle yaptýðýmýz çalýþmalarla Türkiye'de hayvanlar için kuduz aþýsýnýn geliþtirilmesi ve üretimine yönelik araþtýrma, geliþtirme, altyapý ve üretim faaliyetlerini yeniden baþlattýk. Þu anda bu aþý yurt dýþýna gönderiliyor. Türkiye'de de lisanslanmasý için birtakým çalýþmalar tamamlanmak üzere."
Yeþilbað, hayvanlarda kullaným için yýlda yaklaþýk 2 milyon doz, insanlarda kullaným için yaklaþýk 1,5 milyondan fazla kuduz aþýsýnýn ithal edildiðine iþaret etti.
Ýnsana yönelik yerli kuduz aþýsýyla ilgili çalýþmalarýn sürdüðünü belirten Yeþilbað, þu bilgileri verdi:
"Farklý özel sektör kuruluþlarýnýn yaptýðý çalýþmalar var. Adýyaman'da kurulu hayvan saðlýðýna yönelik daha önceden faaliyetler gösteren ama insan saðlýðýna yönelik çalýþmalarý da olan hatta Kovid-19 sürecinde projeler yürütmüþ bir özel sektör kuruluþuyla yerli insan kuduz aþýsýnýn geliþtirilmesiyle ilgili proje gerçekleþtirdik. Þu anda tamamlanma aþamasýnda. Buradaki temel amacýmýz, bu aþýnýn araþtýrma, geliþtirme aþamalarýný yani preklinik aþamalarýný gerçekleþtirmekti. Bununla ilgili mevcut insan kaynaðýmýzla ve altyapýmýzla bunu baþarabileceðimizi göstermiþ bulunuyoruz. Þu anda preklinik aþamada."