Lockheed Martin firmasý, ABD'nin Güney Carolina eyaletine taþýdýðý, Block 70 ve 72 serisi uçaklarýn üretildiði tek tesis olan ve özel izinle girilen F-16 fabrikasýnýn kapýlarýný Anadolu Ajansýna (AA) açtý.
Dünyanýn 8 ülkesindeki 470 farklý tedarikçiden gönderilen parçalarýn bir araya getirildiði Greenville'deki fabrika, Lockheed Martin tarafýndan "mükemmeliyet merkezi" olarak tanýmlanýyor. Uçaklarýn montajý, test uçuþlarý ve müþterilere teslimatý bu üste yapýlýyor.
F-16 projesinin satýþ ve üretim yöneticileriyle görüþen AA ekibi, Block 70 ve 72 serilerini test eden pilotlara yeni platformun öne çýkan özelliklerini sordu.
Lockheed Martin Entegre Muharip Uçak Grubu, Havacýlýk Stratejisi ve Ýþ Geliþtirme Baþkan Yardýmcýsý Aimee P. Burnett, Greenville'de bugüne kadar 8 F-16 Block 70 uçaðýnýn testlerinin tamamlanarak uçar hale getirildiðini söyledi.
Ayda 4 uçak üretim hýzýna ulaþmak için son aþamada olduklarýný dile getiren Burnett, Bahreyn, Bulgaristan, Slovakya, Tayvan, Ürdün ve biri de ismi açýklanmayan toplam 6 ülkeden 131 sipariþ aldýklarýný belirtti.
Greenville fabrikasýnýn, þimdiye kadar bu sipariþlerin 9'unu ilgili ülkelere teslim ettiðini anlatan Burnett, fabrika hedeflediði üretim hýzýna ulaþtýðýnda bile mevcut sipariþlerin tamamlanmasýnýn 3 yýlý bulduðunu ifade etti.
Burnett, aralarýnda Türkiye'nin 40 adet F-16 Block 70 talebinin de yer aldýðý 300 uçaðýn satýþ sürecinin devam ettiðini ve yeni sipariþin kesinleþmesi durumunda da üretim kapasitesinin yeniden gözden geçirileceðini kaydetti.
F-16 projesinin daha rekabetçi fiyatlar ve þartlar sunabilmesi için her zaman farklý tedarikçilerle yeni fýrsatlar oluþturmaya çalýþtýklarýna iþaret eden Burnett, "Türkiye ile geçmiþte çok uzun bir ortaklýðýmýz oldu. Türk savunma sanayisi ile eskiye, 1980'lere dayanan bir iþbirliðimiz var. Türk Havacýlýk ve Uzay Sanayii AÞ (TUSAÞ) ile baþlamýþtý bu. Bu uçak programýný desteklemek için, Türkiye'de yaptýðýmýz ortak montajla çok önemli bir iþ yapmýþtýk." dedi.
Burnett, ABD ve Türkiye arasýndaki görüþmeler neticesinde Block 70 üretiminde de Türkiye ile iþbirliði imkaný olduðunu dile getirdi.
Block 70 ve 72 serisi F-16'larda en önemli özellik olarak, F-35'lerde kullanýlanlara benzer radar teknolojisine sahip olmasý gösteriliyor. Northrop Grumman SABR APG-83 radarý sayesinde pilot, daha geniþ bir görüþ yarýçapýna sahip oluyor. Dost ve düþman unsurlarý ekranýnda daha erken görebilen pilot, çoklu müttefik uçak ve kara unsurlarýyla iletiþim kurabiliyor.
Kokpitteki ekranlar da eskisine göre çok daha büyük ve grafik özellikleri daha yüksek çözünürlük kalitesine sahip. Pilotun, renkli hareketli haritalarý, geniþletilmiþ havadan havaya durum göstergeleri ve yakýnlaþtýrma iþlevselliði sayesinde her katmanda muharebe alaný algýsý artýyor.
Eski bir Amerikan Hava Kuvvetleri savaþ pilotu olan Ryan Blake, þimdilerde Lockheed Martin'in ürettiði yeni nesil F-16'larýn her ayrýntýsýný gözden geçirmekle sorumlu test pilotu. Amerikan Hava Kuvvetlerinde de F-16'larla uçan Blake, uçakta yýllar içinde yapýlan deðiþiklikleri bir pilot gözüyle deðerlendiriyor.
Pilotlarýn güvenliðini ilgilendiren Yer Çarpýþmasý Önleme Sistemi (Auto GCAS) bulunan ve 9G kuvvetine kadar dönüþleri rahatlýkla yapan F-16'larýn kývraklýklarý ve dik týrmanma açýlarýyla bilindiðini anlatan Blake, þunlarý kaydetti:
"Hava muharebelerinde 'it dalaþý' olarak tanýmlanan ve pilotlarýn düþman uçaklarýný kovalarken yaptýðý keskin manevralar sýrasýnda, basýncýn ve adrenalinin de etkisiyle ufuk çizgisi algýsý kaybolabilir. Deniz ve gökyüzü maviliðinin birbirine karýþtýðý senaryolarda bu durum daha çok oluyor. Block 70'lerde bu sorunda veya acil durumlarda pilotun bir tek düðmeye basmasýyla, uçak toparlanýp ufuk çizgisine göre konumlanýyor."
Blake, F-16'larda kendisini en çok heyecanlandýran özelliklerden birinin, otonom güvenlik sistemi olarak bilinen "yere çarpma önleyicisi" olduðunu dile getirdi. Bu sistemin uçaðýn yere yakýnlýðýný algýladýðýný ifade eden Blake, hýza ve yakýnlýk durumuna göre de sistemin devreye otomatik girerek uçaðý güvenli yüksekliðe çýkardýðýný kaydetti.
Ryan Blake, "Herhangi bir nedenle pilot devre dýþý kalýrsa, bu yüksek G kuvveti nedeniyle veya hedefe kilitlenmeye odaklandýðý için veya herhangi baþka bir nedenle pilot irtifayý takip etmezse uçak pilotun hayatýný kurtarabilir. Halihazýrda bu teknoloji 13 pilotun hayatýný kurtarmýþ durumda." ifadelerini kullandý.
50 yýllýk F-16 tarihinin 40 yýlýna bilfiil tanýklýk eden Proje Direktörü ve Baþmühendisi Mike McSpadden, Block 70'lerin her ayrýntýsýna hakim.
Uçaðýn elektronik uçuþ sistemlerindeki deðiþiklikler kadar, Block 70'in gövde yapýsýnda da güçlendirmeler yapýldýðýný bildiren McSpadden, daha önceleri 8 bin saat uçuþ ömrüne sahip F-16'larýn yeni nesil uçaklarýnda bu sürenin 12 bin saate kadar yükseltildiðini kaydetti.
ABD Hava Kuvvetlerinin, Block 50 güvdesinde yaptýðý inceleme sonucu geliþtirilebilecek bazý noktalar belirlediðini hatýrlatan McSpadden, "Block 70 gövdesinin 26 bölgesinde iyileþtirmeler yaptýk. Bu da uçaðýn servis ömrünü yüzde 50 artýrdý. Bu da daha az, daha uzun kontrol döngüleri anlamýna geliyor." dedi. McSpadden, yaptýklarý bu çalýþmalarýn platformun uçuþ maliyetlerini daha da azalttýðýný belirtti.
Türkiye'nin 5. nesil savaþ uçaðý ihtiyacýndan baðýmsýz olarak, Türk Hava Kuvvetleri F-16 savaþ uçaðý filosunu güncellemek için ABD'den yeni taleplerde bulunmuþtu.
Buna göre Türkiye, ABD'den 40 adet yeni F-16 Block 70 savaþ uçaðý ve envanterindeki 79 uçak için modernizasyon kiti talep etmiþti.
Türkiye'nin bu isteði ABD Kongre sürecini tamamlamýþ, taraflar arasýnda nihai sözleme için görüþmeler baþlamýþtý. Süreç taraflarýn görüþmeleriyle devam ediyor.
Türkiye, farklý nesillerden 230'u aþkýn uçakla ABD'den sonra en büyük ikinci F-16 filosuna sahip ülke olma özelliði taþýyor.