BAYKAR, ÝHA'lara özel olarak turboprop motor geliþtirmek amacýyla 300 milyon dolarlýk bir yatýrýmý devreye alýyor.
BAYKAR Genel Müdürü Haluk Bayraktar, Ýstanbul'da düzenlenen SAHA Expo 2024 Fuarý'nda yaptýðý açýklamada, þirketin motor geliþtirme çalýþmalarýna 300 milyon dolar ayýrdýðýný açýkladý. Bayraktar, tedarik zincirindeki küresel sorunlar nedeniyle kendi motor üretim kapasitelerini artýrmayý hedeflediklerini belirterek, "Kendi motorlarýmýzý geliþtirerek bu süreci garanti altýna alýyoruz" dedi.
TRT Haber, Savunma Sanayii Araþtýrmacýsý Anýl Þahin ile hem bu sorulara cevap aradýk hem de yeni motorun sektör için ne anlama geldiðini konuþtu.
BAYKAR, dünyanýn en fazla ülkeye en fazla sayýda SÝHA ihracatý gerçekleþtiren markalardan biri. Þimdiye kadar 33 ülkeye Bayraktar TB2, 10 ülkeye AKINCI TÝHA ihraç ettiler. Þu ana kadar 700 adetten fazla çeþitli tiplerde ÝHA platformu üretmeyi baþardýlar.
Anýl Þahin, bu ihracatýn farklý faktörleri de beraberinde getirdiðini anlatýyor. Özellikle Bayraktar TB2 SÝHA için oldukça yüksek adetlerde motor tedariki gerçekleþtirildiðinin altýný çiziyor. Bunlarýn bir kýsmýnýn yeni Bayraktar TB2'lerde bir kýsmýnýnsa eski TB2'lerde kullanýldýðýný belirtiyor.
"Çünkü mevcut Kanada üretimi Rotax 912 motorunun belirli bir uçuþ saatinin ardýndan deðiþtirilmesi gerekiyor. Bundan ötürü de BAYKAR, sadece TB2 için yýllýk yaklaþýk 200 adet motor tedarik ediyor" diyor.
Basit bir matematikle birim fiyatý 20 ila 30 bin dolar arasýnda deðiþen Rotax 912 motoru için BAYKAR'ýn kasasýndan her yýl yaklaþýk 6 milyon dolar çýktýðýný sözlerine ekliyor.
AKINCI VE KIZILELMA ÝÇÝN DE MOTOR ÜRETÝLECEK
Her ne kadar TB-2 ön plana çýksa da artýk sahnede AKINCI ve KIZILELMA gibi dev platformlar da var. Bu araçlarda çok daha geliþmiþ türbin motorlar kullanýlýyor.
SÝHA'larýn en kritik bileþeni olan motor alanýnda baðýmsýzlýk ve tasarruf elde etmek için BAYKAR'ýn bir motor yatýrýmýna baþladýðýný söylüyor Þahin. Bu kapsamda da kolaydan zora doðru giden bir yaklaþým uyguladýklarýndan bahsediyor. Bu yüzden de ilk olarak teknoloji seviyesi daha düþük olan Bayraktar TB2'nin motoru millileþtirildiði ve BM-100 adýyla seri üretime hazýr hale getirildiðini belirtiyor.
BM-100'ün ardýndan 300 milyon dolarlýk bir yatýrýmýn sonucu olarak AKINCI ve KIZILELMA için yerli motorlar geliþtirileceðini de sözlerine ekliyor.
"DAHA FARKLI BÝR MOTOR BÝZÝ BEKLÝYOR"
Bugüne kadar SÝHA motorlarýný ülkemizde kamu kurumlarýnýn ürettiðini biliyoruz. Þimdi özel bir þirket çok ciddi bir bütçeyle bu alana giriyor. Anýl Þahin, Türk þirketlerin kabiliyetlerinin bu projede de 'iþ birliði' içerisinde ilerleyeceði görüþünde:
"Kamu kuruluþlarý tarafýndan SÝHA'larýn kullanýmýna yönelik þu ana kadar yalnýzca turbodizel motor üretimi gerçekleþtirildi. O motor da hem Bayraktar TB3 hem de ANKA ve AKSUNGUR SÝHA'lar tarafýndan kullanýlýyor.
Ancak AKINCI için turboprop motor gerekiyor. KIZILELMA için turbofan motor geliþtiriliyor. Bu motorlarýn insansýz platformlarýn uçuþ konseptlerine uygun statüde olmasý þart. Genelde insanlý hava platformlarý için geliþtirilen motorlardan bahsediyoruz. Haliyle, çok uzun süre havada kalmak üzere tasarlanan insansýz platformlara bu motorlarý entegre etmek kolay olmuyor. Esasýnda BAYKAR bu yatýrýmla ihtiyaçlarýna en uygun olan motoru kendi imkanlarýyla geliþtirmeyi hedefliyor."
BAYKAR'IN YENÝ MOTORU HANGÝ PLATFORMLARDA KULLANILACAK?
AKINCI ve KIZILELMA'nýn bazý motorlarýnýn halihazýrda Ukrayna'dan tedarik edildiðini biliyoruz. Haliyle Ukraynalý motor üreticisi firmayla BAYKAR'ýn çok ciddi bir dirsek temasý var.
Anýl Þahin, Sovyet ekosisteminden elde edilen çýktýlarla geliþtirilen bu motorlarýn bazý avantajlarý ve dezavantajlarýnýn olduðuna dikkat çekiyor. BAYKAR'ýn geliþtireceði motorlarýn ise daha çok NATO standartlarýnda olmasýný bekliyor.
BAYKAR imzalý yerli motorlarýn hangi platformlarda kullanýlacaðý meselesine de açýklýk getiriyor Þahin. Ýlk etapta; Bayraktar TB2, AKINCI ve KIZILELMA öne çýkýyor. Ancak ara safhalarda farklý hava araçlarý için geliþtirilen farklý motorlarý da görebileceðimize iþaret ediyor.
Muhtemel bir ihracat meselesi için de küçük bir parantez açýyor ve "ÝHA platformlarýna özel olarak motor geliþtirmek farklý bir nokta. Eðer bu alanda geliþtirilecek motorlarýn teknik avantajlarý çok yüksek olursa önemli bir ihracat performansý da gözlemleyebiliriz" diyerek sözlerini tamamlýyor.