Yerli ve milli savunma sanayii dendiðinde akla füzeler, silahlar, SÝHA'lar gelse de Türkiye'nin aslýnda çok farklý sistemlerde de önemli kazanýmlar yaþadýðý bir dönemden geçiliyor. Bunlardan biri de hiç þüphesiz elektronik harp ve sinyal istihbarat.
Bu konu tek baþýna dahi son derece önemli olmakla birlikte, dünyanýn farklý noktalarýnda çok baþarýlý iþlere imza atan platformlara saðladýklarý destekle de kritik roller üstleniyor.
Türkiye'nin yakýn geçmiþe kadar insanlý platformlar üzerinden ilerleyen elektronik harp ve sinyal istihbaratý yaklaþýmý son dönemlerde insansýz platformlara da taþýnmaya baþladý. Bu imkan ve kabiliyetlere sahip SÝHA'larýn yanýna Marlin örneðinde olduðu gibi insansýz deniz araçlarý da eklendi.
Savunma ve Denizcilik Araþtýrmacýsý Kozan Selçuk Erkan konuya iliþkin merak edilenleri aktardý.
Erkan, "Elektronik harp günümüz tanýmýyla teknolojik olarak karþýndakinden üstün olup onu aldatma, köreltme ve etkisiz hale getirme olarak tanýmlanabilir" dedi.
Eskiden bu taným radar sinyalleri üzerinden yapýlsa da günümüzde tüm iletiþim sistemleri üzerinden gerçekleþtirilebiliyor. Erkan, günümüzde platformlarýn iç dijital sistemlerine etki edilmesine kadar ilerlendiðini söylüyor. Haliyle taným da geniþliyor ve 'dijital olarak çalýþan her þeye etki etme yeteneði' olarak kendine yer buluyor.
Günümüzde hemen hemen tüm sistemlerin dijital veri alarak çalýþtýðýný düþünürsek bunun ne denli önemli bir husus olduðu daha net görülüyor.
Son yýllarda elektronik harbin savaþ durumlarýnýn dýþýnda da kullanýldýðýndan bahseden Erkan, "Tüm sinyallerin karýþtýrýlmasý, köreltilmesi, etkisiz hale getirilmesi kritik bir yetenek. Eðer böyle bir yeteneðiniz varsa sadece savaþ durumunda deðil tansiyonun yükselmediði anlarda da karþý tarafa üstünlük saðlayabilirsiniz. Bu tür teknolojiler sahip olanlar için çok büyük bir güç çarpaný" ifadesini kullanýyor.
Ýlginç bir örnek veren Erkan, konuyu Ukrayna-Rusya savaþýna getirerek, süreci yakýndan takip edenlerin anýmsayacaðý bir görüntüden bahsetti. Hatýrlanacaðý üzere, Rus uçaklarý kendi özgün konumlandýrma sistemlerini Ukrayna güçlerince karýþtýrýldýðý için kullanamýyordu.
"Kör olarak uçmamak için piyasadan alýnmýþ sivil navigasyon cihazlarý ve tabletlerle savaþ uçaklarýnda konum belirleyip görev yapmaya çalýþýyorlar" dedikten sonra devam ediyor:
"Buna karþýlýk Ukrayna'da TB-2 gibi bir platform Ruslarýn tüm elektronik saldýrýlarýna raðmen sorunsuzca çalýþýyor. Kýsacasý ülke olarak iyi bir yere geldik. Hem sinyal ve istihbarat bilgisi edinme konusunda hem de elektronik harp konusunda oldukça güçlü bir noktadayýz.
Kiþisel kanaatim Türkiye'nin bu alanda dünyada ilk 10 ülkeden birisi olduðu yönünde. Tek tek sistemlere bakmaktansa bu konuda özgün çözümler ürettiðimizin altýný çizmek daha önemli. Herkes ASELSAN KORAL'ý görüyor ama istihbarat toplama amaçlý ANKA ÝHA'nýn özel versiyonlarý da þu anda MÝT emrinde uçuyor. Hiç fena bir noktada deðiliz."
Cumhurbaþkanlýðý Savunma Sanayii Baþkanlýðý koordinesinde ilerleyen projeler kapsamýnda Türkiye son dönemlerde insansýz platformlar için de elektronik harp ve sinyal istihbarat kabiliyeti üzerinde ciddi iþlere imza atýyor.
Bu kabiliyete ulaþan insansýz hava araçlarýnýn yanýna Marlin örneðinde olduðu gibi insansýz su üstü araçlarý da ekleniyor.
Denizde elektronik harbin genel olarak gemi üzerinde 'istihbarat ve karýþtýrma/köreltme' olarak uygulandýðý bilgisiyle baþlýyor yanýtýna Erkan ve "Eðer biz bunu ana gemilerimizden çok daha uzakta yapmaya baþlarsak yaratacaðýmýz etki alaný da çok daha büyük olur" diye ekliyor.
Elektronik harpte en önemli unsurun mesafe olduðu bir sýr deðil. Kozan da buna iþaret ediyor. Ana geminizi bu mesafenin dýþýnda tutarken sorunlu bölgeye insanlý bir sistem yerine insansýz küçük bir sistem gönderdiðinizde maliyetin daha etkin hale geleceðinden bahsediyor. Bu senaryoda maliyetin ötesinde can kaybý riskinin de sýfýra indiðine iþaret ediyor. Ýnsansýz sistemler, nitelikli personelinizi kaybetmenin de önüne geçiyor.
Ýnsansýz platformlarýn sahip olduðu kimi özelliklerle görevlerini çok baþarýlý bir þekilde tamamladýðýna da deðiniyor Kozan ve "Bu yaklaþým yavaþ yavaþ yeni konsept haline geliyor ve biz þu anda bunu en baþarýlý þekilde uygulayan ülkelerden biriyiz" görüþünü paylaþýyor.
Kozan Selçuk Erkan'ýn son olarak üzerinde durduðu konu bu tür platformlarýn sahaya etkisi... Ege örneðinden baþlýyor anlatmaya ve "Ege'de þu anda coðrafi açýdan bakýldýðýnda bizim için dezavantajlý bir durum mevcut. Bu durumu aþabilmek için en önemli aktör insansýz deniz araçlarý olacak. Bu platformlarýn yapacaðý keþif, gözetleme, istihbarat gibi görevler oldukça elimizi güçlendirecek. Hele ki buna elektronik harbi de eklersek çok farklý bir çözüm üretiriz. Tüm bunlarý göz önüne aldýðýmýzda bu araçlar Ege'de dengeyi bizim lehimize çevirebilecek potansiyele sahipler" ifadesini kullanýyor.
Elektronik harbin en önemli özelliklerinden biri de sürekli deðiþen bir yapýda olmasý. "Dün yaptýðýnýz çok güçlü sistem bugün son derece etkisiz kalabiliyor." diyor Erkan ve bir kez daha Ukrayna örneðiyle cümlelerini tamamlýyor:
"2014'te Ukrayna'yý kör eden Rus sistemleri bugün hiçbir iþe yaramadý. Hatta bu sefer Ruslara uygulanan 'karþý elektronik harp' çok etkili oldu. Bu sebeple sürekli geliþtirmek ve yenilemek zorunda olunan bir harp türü.
Bu sistemleri kendiniz üretmezseniz size satanlarýn 'kendilerine zarar vermeyecek kadar etkili' sistemlerine muhtaç kalýrsýnýz. Eðer kendiniz geliþtirirseniz karþý tarafýn bunu çözümlemesi çok daha uzun zaman alýr. Ayrýca kendi elektronik harbini yapamayan bir ülke çözüm için de yabancýlara muhtaç kalýr.
Bu nedenle Türkiye önünde almasý gereken uzun bir yol olmasýna raðmen þimdilik oldukça iyi bir noktada."