Döner kanatlý dronlara yeni yetenek
Türk savunma sanayisinde Anka, Aksungur, Bayraktar Akýncý, gibi taktik ve orta irtifa uzun havada kalýþlý insansýz hava araçlarýndan (ÝHA) sonra döner kanatlý dronlar da binlerce kilometre uzaktan kontrol yeteneði kazanýyor.
AA muhabirinin aldýðý bilgiye göre, insansýz hava araçlarý üreten teknoloji þirketi Zyrone Dynamics ile yazýlým ve haberleþme çözümleri sunan CTech, dronlarýn uzaktan kontrolüne yönelik iþbirliði yaptý.
Zyrone Dynamics tarafýndan geliþtirilen ZCQM hava aracýna, CTech'in çok kanallý haberleþmeye imkan tanýyan patentli MOBIoT ürünü entegre edilerek gerçek zamanlýya yakýn veri haberleþmesi ve görüntü transferi saðlandý, hava aracý görüþ ötesinde kontrol edildi.
Bu sayede Ankara-Ayaþ'ta konuþlu hava aracý, Katar-Doha'dan kontrol edilerek görev uçuþunu baþarýyla gerçekleþtirdi.
Farklý sektörlere yönelik ihtiyaçlarý karþýlayacak bir ürün ailesinin kapýsýný açan bu geliþmeyle, kamusal alan ve tesis güvenliði baþta olmak üzere, elektrik ve boru hatlarý ile rüzgar türbinleri ve baz istasyonu kontrollerinin görüþ ötesi ve otonom yapýlmasý mümkün hale geldi.
RF linklerin kesinti yaþayabileceði þehir içi binalar arasýnda 4,5G ve uydu haberleþmesi ile devamlýlýk saðlayan sistem, 4,5G þebekesinin kapsamasýnýn zorlandýðý kýrsal alanlarda ise uydu baðlantýsý ile haberleþmeye devam edebiliyor. Böylece mini dronlarýn dahi kullanabildiði hafif, mobil ve geniþbant sistem ile kapsama sýkýntýsýna çözüm saðlanýyor.
- YÜKSEK PERFORMANSLA MANUEL VE OTONOM KULLANIM
Proje için Zyrone'un ZCQM dronu ile CTech'in "mobil IOT çok kanallý haberleþme teknolojisine" sahip MOBIoT yazýlým ve donaným altyapýsý kullanýldý.
Birden çok 4,5G þebekesini, uydu ve RF link ile birleþtirip kesintisiz veri ve görüntü aktarmak üzere geliþtirilen MOBIoT, ZCQM'in evrensel arayüzlere sahip aviyonik mimarisiyle entegre edilerek, görüntü aktarýmý yanýnda aracý kontrol edecek sayýsal iletiþimin gerçekleþtirilmesini saðlayacak þekilde modifiye edildi.
Hava aracýna entegre edilen MOBIoT, hava aracýndan aldýðý görüntü ve telemetri verisini yüksek bant geniþliði baðlantýsýna sahip sunuculara güvenli þekilde veri kesintisi ihtimalini minimize edecek þekilde iletti. Güvenli sunucuya gelen bu veriler, ilgili görüntü kýymetlendirme ve araç kumanda yazýlýmlarýnda gerçek zamanlýya yakýn bir gecikmeyle iþlendi. Bu sayede ZCQM görüþ hattý bir veri baðýndakine benzer performans ile ister manuel ister otonom olarak göreve gönderilebilir hale geldi.
5G altyapýsýný da destekleyen sistem, bu altyapýnýn kurulu olduðu ortamlarda daha yüksek performans ile görev yapabilecek.
- BÝRÇOK SEKTÖRDE ÝÞLERÝ KOLAYLAÞTIRACAK
Uydu kontrolü yeteneðine sahip dron, enerji nakil hatlarý, baz istasyonlarý, petrol boru hatlarýnýn denetimlerinin otonom yapýlmasý ve acil müdahalesini gerektirecek senaryolar baþta olmak üzere sýnýr, tesis güvenliði gibi görüþ ötesi veri baðý gerektiren uygulamalarda benzersiz çözümler saðlayacak.
Bunlarýn haricinde, mevcut entegrasyon Zyrone'un aðýr kargo yükleri taþýmak için özelleþmiþ ZCOM hava araçlarýnda görüþ ötesi teslimat ve hava aracý takibi yapýlmasý amacýyla uygulanacak. Zyrone'un halihazýrda bu amaçla yer aldýðý yurt dýþý pazarlardaki yerlilik payýnýn artmasýný saðlayacak.
Entegrasyonun yol haritasýnda geometrik form deðiþimi ve aðýrlýk hafifletmelerinin yaný sýra yapýlacak uygulamaya özel kamera entegrasyonlarý da hedefleniyor. Öncelikle yüksek çözünürlüklü gündüz kameralarýyla baþlayacak nihai ürünleþme faaliyeti, termal ve multi spektral kamera seçenekleriyle çeþitlenecek.
- YETENEKLERÝ DAHA DA ARTACAK
Zyrone Dynamics kurucu ortaðý Murat Kanber, farklý ülkelerde çeþitli sektörlerde hizmet veren hava araçlarýnýn bulunduðunu söyledi.
CTech'in geliþtirdiði ürünü dronlarýna entegre ederek hava aracýnýn görüþ ötesinde kumanda edilmesini ve görüntü aktarabilmesini saðladýklarý ifade eden Kanber, bu sayede kargo sektörü baþta olmak üzere güç hatlarý, petrol boru hatlarýnýn denetimi gibi uygulamalarla hava araçlarýnýn dünya pazarýndaki kullanýmýnýn geniþleyeceðini ve bu araçlarda yerlilik oranýnýn artacaðýný vurguladý.
Petrol boru hatlarýnýn denetlenmesi senaryosu kapsamýnda Katar'dan Ankara'daki dronu kontrol edip gerçek zamanlýya yakýn görüntü aktarýmý saðladýklarýný anlatan Kanber, "Bu kabiliyete sahip ÝHA'larýn kullanýlabileceði çok fazla alan var. Bu alanlarýn çeþitli faydalý yüklerle zenginleþtirilmesi, ihtiyaçlara göre özelleþtirilmesi söz konusu. Farklý faydalý yükler entegre ederek ürünleþtirme faaliyetlerimizi tamamlayacaðýz. CTech'in ürünü de ÝHA'lara göre özelleþecek, farklý þekiller alacak, yetenekleri geliþecek." diye konuþtu.
- EN KÜÇÜKTEN EN BÜYÜK ÝHA'YA
CTech Ýþ Geliþtirme Yöneticisi Caner Törün de hava, kara ve deniz platformlarýnýn otonom görevleri icra edebilmesi için kritik haberleþme teknolojileri ürettiklerini söyledi.
Geliþtirdikleri ürün ve çözümlerde her bir haberleþme kanalýnýn kýsýtlarýný ortadan kaldýrmaya, bunlarý bir arada kullanarak kesintisiz haberleþmeyi saðlamaya odaklandýklarýný vurgulayan Törün, þunlarý kaydetti:
"Bu kabiliyetimizle insansýz deniz, kara ve hava araçlarýnda önemli misyonlar üstleniyoruz. Haberleþme tarafýnda milli ürünlerimizle tam baðýmsýzlýk saðlýyoruz. Zyrone ile iþbirliðimizle en küçük ÝHA'dan en büyük ÝHA'ya kadar bu yeteneði kullanarak askeri ve sivil alanda çözüm üretmiþ oluyoruz. Zyrone ile ilk denemelerimizde oldukça baþarýlý sonuçlar aldýk. Þu anda çoklu haberleþme kanalýný bir arada kullanan ve tamamen milli özgün ürünlerimizle sivil ve güvenlik alanýnda kesintisiz haberleþmeyi saðlayabiliyoruz. Yazýlýmý ve donanýmý CTech tarafýndan geliþtirilmiþ ve çok kanallý bir mimaride çalýþan MOBIoT üzerinde tüm operatörlerin GSM, LTE ve 5G þebekelerini eþ zamanlý kullanabilme kabiliyetine sahip. MOBIoT ile aslýnda bir geniþbant oluþturuyoruz. Bu sayede yüksek çözünürlüklü bir görüntüyü kesintisiz ve düþük gecikmeyle aktarýyoruz. Çok kanallý patentli bir haberleþme algoritmasý kullanýyoruz. Bir þebekenin kapsama alanýndan çýktýðýnýzda baþka bir teknolojiyle devam edebiliyorsunuz. Enerjinin el verdiði ölçüde tamamen komuta odasýna baðlýyýz. Haberleþmede böyle bir sýnýrý geçmiþ olduk, Zyrone ile bunu baþarmýþ olduk. Pek çok uygulama alanýnda da karþýlýk görüyoruz."
