Dünyada benzeri çok az: Ve SARB-83 göreve hazýr
Yerli uçak bombasý SARB-83, seri üretime hazýr hale getirildi. TÜBÝTAK SAGE Enstitü Müdürü Gürcan Okumuþ, 'SARB-83 þu anda envanterde olmayan, dünyada da benzeri çok az olan bir mühimmat. En büyük avantajý MK-83 geometrisinde ve kütlesinde olduðu için yine TÜBÝTAK SAGE tarafýndan geliþtirilen Hassas Güdüm Kiti, Kanatlý Güdüm Kiti ile uyumlu þeklide görev yapabilecek, yurt dýþýna ihraç potansiyeli olan bir ürün olmasý. MK-83 geometrisine uygun yurt dýþýnda kullanýlan güdüm kitleriyle kullanýlabilecek stratejik bir mühimmat.' dedi.
TÜBÝTAK SAGE Enstitü Müdürü Gürcan Okumuþ, AA muhabirine, SARB-83 ve SERT-82'yi, projelerin belli bir aþamaya gelmesiyle IDEF 2019 fuarýnda kamuoyuyla paylaþtýklarýný söyledi.
Envanterdeki nüfuz edici bombanýn (NEB-84) geliþtiril me sürecinde elde edilen tecrübenin benzer mühimmatlarýn geliþiminin yolunu açtýðýný belirten Okumuþ, þöyle konuþtu:
"Uçak bombasý olarak kullanýlmayan, bildiðimiz kadarýyla ilk defa Türkiye'nin kullandýðý bir teknoloji var, ardýþýk delicili harp baþlýðý teknolojisi. Bu teknolojiyi uçak bombalarýnda NEB-84 olarak dünyada ilk biz kullandýk. Yerden atýlan mühimmatlarda var ama uçak bombasý olarak ardýþýk delicili yani çukur imlalý harp baþlýðý teknolojisi olarak yoktu. NEB-84'ten edindiðimiz tecrübeyle bunu Mark-83 (MK-83) geometrisinde ve kütlesinde yine ardýþýk delicili harp baþlýðý etkinliði olan bir mühimmat geliþtirme projesi olarak öz kaynaklarýmýzla baþlattýk."
MK-83 uçak bombalarýnda kullanýlabilen tüm güdüm kitlerinin SARB-83'te de kullanýlabileceðini ifade eden Okumuþ, SARB-83 projesinin SERT-82'ye göre biraz daha hýzlý ilerlediðini, bombanýn alt sistem testleri ve çevresel testlerinin sonuçlandýrýldýðýný ve projenin nihai testleri kapsamýnda son olarak kalifikasyon ve delici etkinliðini görme testlerinin tamamlandýðýný bildirdi.
- DUVARI SAATTE 280 KÝLOMETRE HIZLA AÞTI
Okumuþ, testlerin gerçekleþtirildiði Hedef Balistiði Raylý Sistem Dinamik Test Altyapýsý'nýn (HABRAS) çok önemli bir altyapý olduðuna iþaret ederek, þu deðerlendirmede bulundu:
"NEB-84 testini Ýngiltere'de yapmak zorunda kalmýþtýk, bu altyapý yoktu. Artýk kendi altyapýmýzda kendi geliþtirdiðimiz mühimmatý, SARB-83'ü test etmiþ olduk. Çok güzel görüntüler de aldýk ve test de çok baþarýlý oldu. Yaklaþýk 1,5 metrelik, 35 megapascal güçlendirilmiþ duvarý SARB-83 mühimmatý ön delicisiyle deldi ve ana delici duvarýn içinden geçerek etkinliðini gösterdi. SARB-83 yaklaþýk saatte 300 kilometre hýzla ilerledi, duvarý deldikten sonra ana delicimizin hýzý yaklaþýk saatte 280 kilometreydi. Yani 1,5 metrelik güçlendirilmiþ duvarýn yavaþlatma etkisi yüzde 10'dan bile az oldu. Bu gerçekten çok yüksek bir etkinlik göstergesi. SARB-83 için belki son kez uçaktan tamamen canlý bir atýþ yapýlmasýný planlýyoruz. Cumhurbaþkanlýðý Savunma Sanayii Baþkanlýðýmýzýn ve Hava Kuvvetlerimizin ihtiyacý doðrultusunda gelecek taleplere göre seri üretimi yapýlabilir durumda. SARB-83, yakýn zamanda farklý güdüm kitleriyle kullanýlabilecek stratejik bir mühimmatýmýz olarak kullanýma hazýr."
- "ÝHRAÇ POTANSÝYELÝNE SAHÝP"
SARB-83'ün güvenlik güçlerine sunacaðý operasyonel kabiliyetlere deðinen Okumuþ, þunlarý kaydetti:
"SARB-83'ün eþ deðeri olarak MK-83 uçak bombalarýmýz var. Bunlarýn delici özelliði bulunmuyor, SARB-83'te ardýþýk delici harp baþlýðý var ve bu tip uçak bombasý olarak dünyada belki tek ülkeyiz. Bunun avantajý daha düþük hýzlarda ve açýlarda dahi delici etkinlik gösterebilmesi. SERT-82'de tekil kinetik delici var. O, çeliðin kendi gücüyle bir delme etkisi gösteriyor. SARB ve NEB'de ardýþýk delicili harp baþlýðý teknolojisi olduðu için çukur imlalý ön delici duvarda bir açýlma saðlýyor ve ana delici buradan yoluna devam edebiliyor, çok ciddi etkinlik gösteriyor. SARB-83 þu anda envanterde olmayan, dünyada da benzeri çok az olan bir mühimmat. En büyük avantajý MK-83 geometrisinde ve kütlesinde olduðu için yine TÜBÝTAK SAGE tarafýndan geliþtirilen Hassas Güdüm Kiti, Kanatlý Güdüm Kiti ile uyumlu þeklide görev yapabilecek, yurt dýþýna ihraç potansiyeli olan bir ürün olmasý. MK-83 geometrisine uygun yurt dýþýnda kullanýlan güdüm kitleriyle kullanýlabilecek stratejik bir mühimmat. Karargahlar, hava alanlarý, sert zemine sahip baraj gibi stratejik hedeflerde çok yüksek etkinlik gösterebilecek bir mühimmat."
Okumuþ, SERT-82 projesinin de 2021 içinde önemli bir aþamaya geleceðini bildirdi.
- "BÝZ TESTE GÝDERKEN, BÝZE TESTE GELÝNECEK"
Gürcan Okumuþ, HABRAS ile Türkiye'nin Avrupa'daki örneklerinden daha geliþmiþ, daha teknolojik ve daha fazla yeteneðe sahip bir test altyapýsýna kavuþtuðuna dikkati çekerek, böylece yurt dýþýnda katlanýlan büyük maliyetlerin önüne geçilirken, stratejik mühimmatlarýn bilgilerinin de ülkede kaldýðýný dile getirdi.
HABRAS'taki testlerin mühimmatla sýnýrlý kalmayacaðýný vurgulayan Okumuþ, "Ses hýzýnýn 2 katýna kadar hýzlandýrma yapabildiðimiz bir altyapý. Burada çok farklý testler, bileþen testleri yapýlabiliyor. Milli Muharip Uçak Projesi kapsamýnda fýrlatma koltuðu geliþtirilmesi, paraþütlerle ilgili testler HABRAS'ta yapýlabilecek." dedi.
Bu testleri yerde yapabilmenin de maliyetleri ciddi oranda azalttýðýný belirten Okumuþ, aksi halde uçak kullanýlarak yapýlacak testlerin zorlu, çok daha maliyetli ve riskli yapýlmak durumunda kalýnacaðýný ifade etti. Okumuþ, HABRAS'ý kullanmaya yönelik taleplere deðinerek, "Biz yurt dýþýna teste giderken bize yurt dýþýnda test talepleri gelecek, geliyor da zaten." diye konuþtu.
Okumuþ, SARB-83 testi yurt dýþýnda yapýlmak zorunda kalýnsa sadece test firmasýna ödenecek bedelin 500 bin dolardan aþaðý olmayacaðýný, lojistik harcamalarla bu miktarýn milyon dolarý bulabileceðini sözlerine ekledi.
