Dünyanýn en iyisini Türkiye üretti! Devrim gibi hamle

Türkiye'yi dünyaya tanýtan yerli ve milli savunma sanayii ürünü hangisi diye sorsak neredeyse herkesin ortak yanýtý insansýz hava araçlarý olur... S/ÝHA'larda ortaya konan baþarý ve bu platformlarýn harp sahasýna etkisi ülkemizi bu alanda hýzla zirveye doðru taþýdý. Bugün Türkiye SÝHA'lar konusunda dünyanýn sayýlý güçlerinden biri.

Aslýna bakýlýrsa benzer bir hikaye insansýz deniz araçlarý için de gayet mümkün görünüyor... Üç tarafý denizlerle çevrili olan ve özellikle Ege'de çok sayýda ada-adacýk nedeniyle pozisyon üstünlüðünü kimi noktalarda kaybedebilen Türkiye, yerli ve milli imkanlarla ürettiði insansýz deniz araçlarý sayesinde hem Mavi Vatan'da çok kritik bir kabiliyet kazanýyor hem de hasýmlarýnýn muhtemel etki alanlarýna oyun deðiþtirici platformlarla müdahil oluyor.

Bu noktada küçük bir parantez açmak ve Cumhurbaþkanlýðý Savunma Sanayii Baþkanlýðý'na (SSB) bu konuda hakkýný teslim etmek gerekiyor. Ýnsansýz deniz araçlarýnýn kýsa zamanda böylesine geliþmesinde SSB Baþkaný Prof. Dr. Ýsmail Demir ve ekibinin çok büyük katkýsý var.

[SSB Baþkaný Prof. Dr. Ýsmail Demir, milli SÝDA yolculuðunun en önemli isimlerinden biri.]

MARLÝN SÝDA'DAN KUZGUN-KY ATIÞI NE ANLAMA GELÝYOR?

Ülkemizin bugüne kadar ürettiði en geliþmiþ insansýz deniz platformu olan Marlin SÝDA geçtiðimiz günlerde TÜBÝTAK-SAGE imzalý Kuzgun-KY füzesini ateþledi.

Peki bu atýþ neden önemli? Türkiye'nin SÝHA'lar kadar SÝDA'larda da ortaya koyduðu bu vizyon nasýl okunmalý? Daha da önemlisi yakýn ve orta gelecekte bizi bu alanda neler bekliyor? Tüm bu sorularý Savunma Sanayii Araþtýrmacýsý Anýl Þahin, TRT Haber için cevapladý.

"SU ALTI VE SU ÜSTÜ ÝÇÝN ÇOK GELÝÞMÝÞ PLATFORMLAR ÜRETÝYORUZ"

Þahin'e Marlin'den yapýlan Kuzgun-KY atýþýný soruyoruz. Öncesinde genel bir çerçeve çiziyor ve Türkiye'nin Silahlý Ýnsansýz Deniz Aracý (SÝDA) alanýnda çok kýsa sürede birbirinden farklý ürünler çýkardýðý bilgisini paylaþýyor.

"Dünya'da bu alanda öncü ülkenin Türkiye olduðunu söylesek, kesinlikle mübalaða etmiþ olmayýz" dedikten sonra da bu iddiasýný somut gerekçelerle tane tane anlatmaya baþlýyor. Üzerinde ilk durduðu konu Ankara'nýn sadece su üstü hedeflerine yönelik SÝDA'lar üretmediði...

Elektronik Harp ve Denizaltý Harbi gibi geliþmiþ yeteneklere haiz SÝDA'larýn geliþtirildiðini, öte yandan 'sürü' kabiliyetine sahip silahlý ve silahsýz ÝDA'larýn da hayata geçirildiðini öðreniyoruz. Þahin'in aktardýðýna göre bu yýl içerisinde en az 3-4 farklý SÝDA, Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlýðý'na teslim edilecek.

[Marlin SÝDA, Türkiye'yi NATO Tatbikatý'nda temsil eden ilk insansýz deniz aracý olma özelliðini de taþýyor.]

YERLÝ/MÝLLÝ SÝDA'LARDAN YAPILAN ATIÞLAR

Marlin'den Kuzgun-KY atýþý son derece deðerli. Nedenine gelmeden önce diðer SÝDA'lardan yapýlan bazý örnekleri de paylaþýyor Anýl Þahin.

Ýlk olarak ULAQ SÝDA tarafýndan CÝRÝT Lazer Güdümlü Füze atýþý gerçekleþtirilmiþ. Ardýndan SALVO SÝDA tarafýndan yine CÝRÝT Füzesi atýþý yapýlmýþ.

Marlin'de ise daha farklý bir atýþ var... Atýlan füze, Türkiye'nin savunma sanayiindeki gözbebeði kurumlarýndan biri olan TÜBÝTAK-SAGE imzalý Lazer Güdümlü Kuzgun-KY. Bu füze, CÝRÝT'e göre biraz daha uzun menzilli ve daha aðýr bir harp baþlýðýna sahip.

Anýl Þahin bu durumu "Yani bir taraftan görev çeþitliliði artarken, bir taraftan da ayný görevde kullanýlacak faydalý yük çeþitliliði de arttýrýlýyor" cümlesiyle özetliyor.

SÝDA'LARIN HARP SAHASINDAKÝ VARLIÐI NEDEN ÖNEMLÝ?

Marlin ve diðer platformlarýn baþarýsý ortada... Ancak meseleyi daha iyi anlayabilmek adýna 'SÝDA'lar neden önemli?' sorusunu yöneltiyoruz Þahin'e:

"SÝDA'larýn en büyük avantajý, týpký SÝHA'lar gibi sarf edebilir bir platform olmalarý. Yani kaybetsek de sorun deðil. Çünkü içinde insan yok ve maliyet olarak da ucuz. Dolayýsýyla sizin çeþitli sebeplerden ötürü hücumbot ya da korvet gibi herhangi bir insanlý yüzer unsurunuzu sevk etmek istemediðiniz bölgelere SÝDA'larý rahatlýkla sevk edebileceksiniz. Sadece sevk etmekle kalmayýp, gerektiðinde SÝDA'lar aracýlýðýyla angajman da gerçekleþtirebileceksiniz.

Deðeri 400-500 milyon dolara ulaþan, inþa süresi 4 yýlý bulan korvetlerin olduðu bir ortamda SÝDA'lar gibi düþük riskli sarf edilebilir platformlar hayat kurtarýcý ve muharebe kazandýrýcý etkiye sahip. Türkiye, bu etkiyi önceden anladý ve ona göre adýmlarýný atmaya baþladý. Geç anlayacak ülkeler ise Türkiye'nin SÝDA alanýndaki potansiyel müþterileri konumundalar."

[SÝDA'lar düþük maliyetlerine raðmen yüzlerce milyon dolar deðerindeki savaþ unsurlarý için ciddi tehdit.]

DÜNYANIN EN ÝYÝSÝNÝ TÜRKÝYE ÜRETTÝ! DEVRÝM GÝBÝ HAMLE

Savunma sanayii denildiðinde doðal olarak ABD, Rusya, Çin, ortak hareket eden AB ülkeleri akla geliyor. Türkiye'nin bazý alanlarda saydýðýmýz ülkelerin bulunduðu lige çýktýðýný biliyoruz. SÝDA'lardaki durumu da merak ediyoruz...

"Dünyada kesinlikle bu alanda ayaklarý yere basarak ilerleyen ilk 3 ülkeden birisiyiz. Hatta þahsi deðerlendirmem, çok net bir þekilde eldeki açýk kaynak veriler açýsýndan birinci olduðumuz yönünde" diyor Þahin.

SÝDA geliþtirmek kadar onlarý etkili bir þekilde kullanmamýzý saðlayacak operasyonel konseptler gerektiði konusu da dikkat çeken bir diðer husus. SÝHA'larý çok aktif kullanarak bu konseptleri oluþturduðumuza deðiniyor Þahin. SÝDA'larý da envantere erken aldýðýmýz ve onlarla daha fazla çalýþabileceðimiz için denizlerde de benzer konseptleri oluþturmamýz daha kolay olacak ve bu da bizi öncü bir ülke yapacak.

"AMÝRAL GEMÝLER ÜLKELERÝN 'YUMUÞAK KARNI' OLABÝLÝYOR"

SÝDA'lardan bahsederken sahadaki bazý örnekleri de anýmsamak gerekiyor. Özellikle de Ukrayna-Rusya savaþý sürecinde yaþananlarý. Moskova yönetiminin Karadeniz'deki asli savaþ gemilerinin SÝDA saldýrýlarýyla ciddi hasarlar aldýðýna þahitlik ettik.

Anýl Þahin'e göre mevcut muharebe þartlarýnda çok pahalý ve çok fazla silah yüküne sahip gemiler yapmanýz bir iþe yaramýyor. Bu gemiler, kullanýcý ülkenin yumuþak karnýný oluþturuyor. Ýki gemisavar füze ile sizin yüz milyonlarca dolar deðerindeki amiral geminiz, derin sularý boylayabiliyor. Dolayýsýyla konvansiyonel harp vasýtalarý kadar, asimetrik harp vasýtalarýna da yatýrým yapmak artýk bir zorunluluk. "Ýþte bu SÝDA'lar, 'asimetrik deniz harp vasýtlarý' için bir dönüm noktasý ayný zamanda" diyor Þahin.

TÜRKÝYE ÇOK KRÝTÝK BÝR HARP KABÝLÝYETÝ KAZANIYOR

Þu anda SÝDA'larýn kullandýðý füzelerin menzilleri 8-30 kilometre skalasýnda deðiþiyor. Anýl Þahin bir ekleme yapýyor bu bilgiye ve "Yakýn zamanda 60-120 kilometre menzil skalasýnda seyir füzelerini kullanan Türk SÝDA'larýný göreceðiz" diyor. Ne kadar yakýnda sorumuza ise "Belki yarýndan da yakýn" yanýtýný veriyor.

Çok daha uzun menzile, geliþmiþ güdüm sistemlerine ve hýza sahip bu seyir füzelerinin SÝDA'larý oldukça tehlikeli hale getireceðinin altýný çiziyor Þahin ve devam ediyor:

"Bu seyir füzeleriyle bir düþman savaþ gemisi de bir düþman tesisi de vurulabilecek. SÝDA'larýn boyutlarý nispeten küçük. Haliyle radar ve akustik izleri de oldukça düþük. Bu da hasým unsurlar için oldukça sýkýntý çýkaracak bir diðer husus. Ýlaveten týpký SÝHA'larda olduðu gibi SÝDA'larda da taarruz paketleri geliþtirilecektir.

Yani bir SÝDA, düþman unsurlarýna karþý elektronik-harp uygularken, diðerleri ise füze angajmaný gerçekleþtirebilir. SÝDA'lar oldukça hafif olduklarý için torpidolar tarafýndan vurulmalarý da çok zor. Yani hasým unsurlarý tarafýndan bakýnca, 'neresinden tutsam elimde kalýyor' gibi bir durum mevcut."

[TÜBÝTAK SAGE Enstitü Müdürü Gürcan Okumuþ, Kuzgun mühimmat ailesinin ihraç potansiyelinin de çok yüksek olduðu görüþünde.]

2025 ÇOK DAHA HAREKETLÝ OLACAK

Anýl Þahin, Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlýðý'nýn her alanda olduðu gibi SÝDA alanýnda da vizyoner bakýþ açýsýna sahip olduðunu anýmsatýyor ve dolayýsýyla 2025 yýlýna kadar Türkiye'nin, SÝDA'larý çok aktif bir þekilde kullanacaðýný deðerlendirdiðini söylüyor.

Yerli/milli SÝDA'lardan þu ana kadar CÝRÝT, KUZGUN-KY ve makineli tüfek atýþlarý gerçekleþtirildiðini ifade eden Þahin, "Ýstenirse hemen yarýn UMTAS veyahut LUMTAS füzeleri de atýlabilir. Öte yandan ÇAKIR Seyir Füzesi de atýþa gün sayýyor" bilgisiyle sözlerini tamamlýyor.