Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri Komutaný Turki bin Bender Al Suud, geçtiðimiz günlerde beraberindeki heyetle birlikte Türkiye'nin önde gelen savunma sanayii kuruluþlarýný ziyaret etmiþti. Söz konusu ziyaret sýrasýnda yerli savunma sanayii ürünleri Suudi yetkililere tanýtýlýrken, Riyad'ýn ABD yapýmý F-35 savaþ uçaðýndan vazgeçip Türk yapýmý KAAN ile ilgilendiði yorumlarý yapýldý.
SUUDÝ ARABÝSTAN'A F-35 YASAÐI
Bazý Körfez ülkeleri, 2020'de Ýsrail ile iliþkilerin normalleþmesinin ardýndan F-35 savaþ uçaklarý temini için hazýrlýklara baþlamýþtý. Ancak ABD hükümeti, güvenlik ve insan haklarý konusundaki endiþelerinin yaný sýra Ýsrail'in bölgedeki askeri üstünlüðünü sürdürme arzusunu gerekçe göstererek Suudi Arabistan baþta olmak üzere Körfez ülkelerinin F-35 talebini reddetti. O zamandan bugüne Suudi Arabistan'a F-35 satýþý konusunda önemli bir ilerleme veya resmi bir anlaþma olmadý.
"ABD'YE OLAN BAÐIMLILIÐI AZALTIR"
BulgarianMilitary internet sitesinde yer alan habere göre, KAAN ile yakýndan ilgilenen Suudi Arabistan, Türk savaþ uçaðý temini konusunda ilerleme kaydederse, anlaþmanýn Riyad'ýn askeri yeteneklerini önemli ölçüde güçlendirebileceði belirtildi. Beþinci nesil çok amaçlý bir savaþ uçaðý olarak tasarlanan KAAN, geliþmiþ muharebe yetenekleri ve operasyonel esneklik sunuyor. Suudi askeri analisti Hasan Al Ekber'in görüþlerine yer verilen haberde, "KAAN, bölgedeki hava gücü dengesini deðiþtirebilir, özellikle de Batý yapýmý ekipmanlara alternatif arayan Suudi Arabistan gibi ülkeler için" dedi. Al Ekber, böyle bir savaþ uçaðý edinmenin Suudi Arabistan'ýn silahlý kuvvetlerini modernize etmesi ve ABD'ye olan baðýmlýlýðýný azaltma çabalarý için çok önemli olacaðýný sözlerine ekledi.
"ASKERÝ BÝR SÖZLEÞMEDEN DAHA FAZLASI"
Haberde, KAAN'ýn satýn alýnmasýnýn Suudi Arabistan ile Türkiye arasýndaki stratejik iliþkiyi de güçlendireceði ifade edilerek, "Bu anlaþma askeri bir sözleþmeden daha fazlasý olabilir, Ankara ile Riyad arasýnda uzun vadeli bir iþ birliðinin temelini atabilir. Ortak üretim, teknoloji paylaþýmý ve endüstriyel geliþim, ortaklýðýn temel alanlarý olacak" denildi. Türkiye'nin savunma alanýnda küresel bir oyuncu olarak kendini kanýtlamaya çalýþtýðý belirtilen haberde ayrýca, iþ birliðinin Türk ekonomisine ve savunma ihracatýna ivme kazandýrabileceði vurgulandý.
SUUD-ABD ÝLÝÞKÝLERÝ NASIL ETKÝLENÝR?
Öte yandan anlaþmadan Suudi Arabistan-ABD iliþkilerinin de olumsuz yönde etkileneceðinin altý çizilen haberde, Stratejik ve Uluslararasý Araþtýrmalar Merkezi'nden (CSIS) Amerikalý Orta Doðu uzmaný Anthony Cordesman'ýn açýklamalarýnda da yer verildi. Cordesman, "Suudi Arabistan Amerikan F-35'i yerine Türk KAAN'ý seçerse, bu Washington'a krallýðýn alternatif tedarikçilere yönelmeye istekli olduðuna dair açýk bir mesaj gönderecektir. Bu, bölgedeki ABD etkisini azaltabilir" dedi. Cordesman ayrýca, bu adýmýn geleneksel olarak Suudi Arabistan'ýn baþlýca silah tedarikçilerinden biri olan ABD savunma sanayisine zarar verebileceðini belirtti. Dahasý, ABD'nin Orta Doðu'daki askeri hakimiyetini ve stratejik nüfuzunu sürdürme çabalarýný da zayýflatabilir.
"ABD EKONOMÝSÝNE ETKÝLERÝ OLUR"
Uzmanlar, olasý anlaþmanýn ABD için de ekonomik etkileri olabileceðini belirtti. NATO'daki eski ABD büyükelçisi ve uluslararasý güvenlik uzmaný Alexander Vershbow, "F-35 sözleþmesini kaybetmek yalnýzca ABD askeri sektörüne deðil, ayný zamanda bölgedeki stratejik çýkarlarýna da bir darbe olacaktýr. Bu arada, Türkiye teknolojilerini Amerikan sistemlerine güvenilir bir alternatif olarak konumlandýrarak bundan faydalanabilir" dedi. Vershbow, Washington'ýn bu deðiþimleri ele almanýn bir yolunu bulamamasý durumunda, bunun bölgede daha geniþ jeopolitik yeniden yapýlanmalara yol açabileceðini ve bunun da ABD'nin Orta Doðu'daki stratejik önemini azaltacaðýný vurguladý.
"ÖNDE GELEN SAVAÞ UÇAKLARI ÝLE REKABET EDEBÝLÝR"
F-35 konusunda ABD'den olumsuz yanýt alan Riyad yönetiminin alternatif olarak KAAN ile ilgilenmesinin yalnýzca modern bir savaþ platformu deðil, ayný zamanda Türkiye ile endüstriyel iþ birliði için daha esnek fýrsatlar da sunacaðý belirtildi.
Haberde son olarak KAAN'ýn, Türkiye'nin kendi savunma teknolojilerini geliþtirmesi ve yabancý tedarikçilere olan baðýmlýlýðýný azaltmasý için önemli bir adýmý teþkil ettiði ifade edildi.