Hindistan nükleer silaha nasýl sahip oldu?

Ýngilizler tarafýndan tacýn incisi olarak adlandýrýlan Hindistan, sahip olduðu gerek insan gerekse ticari sermayesiyle iki asýrdan uzun süre Ýngiltere'ye hizmet etti. Fakat patlak veren iki dünya savaþý ile küresel güç merkezlerinde yaþanan kaymalar Ýngiltere'nin kolonilerini birer birer terk etmek zorunda kalmasýna neden oldu. Ýngiltere idaresindeki Hint Alt Kýtasý, 1947 tarihine gelindiðinde hürriyetini elde etmiþ Pakistan ve Hindistan adlý iki yeni devletin idaresi altýna geçti. Ayný tarihlerde dünya Sovyetler Birliði öncülüðündeki Doðu bloðu ve ABD öncülüðündeki Batý bloðu olarak iki kutba ayrýlmýþtý. Çiçeði burnunda Hindistan fakru zaruret içinde hayatta kalma mücadelesi verirken her iki kutbun da desteðine ihtiyaç duyuyordu. Bu sebepten ötürü ülke, iki bloðun dýþýnda kalanlarýn oluþturduðu Baðlantýsýzlar Hareketinin bir parçasý oldu. Hindistan'ýn kurucu kadrosu Asya'da barýþ isteklerini sýklýkla dile getirerek bölgenin diðer önemli bir kuvveti Çin ile yakýn iliþki kurmaya çalýþmaktaydýlar. Bu tarihlerde ekonomik problemlerini aþmaya çalýþan Hindistan, nükleer enerjiyi bu yolda önemli bir atýlým olarak görüyor fakat nükleer silahlanma fikrine sýcak bakmýyordu. 1962 yýlýna gelindiðinde Çin ile Tibet üzerinde yaþanan anlaþmazlýklar iki ülke arasýnda savaþa dönüþünce Hindistan'ýn güvenlik ve silahlanma meselelerine bakýþý deðiþmeye baþladý. 1964 yýlý itibariyle de Çin'in bölgedeki nükleer denemeleri, Hint devletinin nükleer silah sahibi olmayý ulusal güvenlik politikalarýnýn merkezine oturtmasýna neden oldu.

Pokhran II denemeleri sonrasý uluslararasý tepkiler

ABD'nin nükleer silaha sahip devletler kulübünü kapalý tutma arzusu Hindistan'a karþý yaptýrýmlarýn motivasyon kaynaðýydý. ABD, tüm dünyayý Hindistan'a yaptýrým uygulamaya davet ederken kendisi de 200'den fazla Hint þirketin Amerika'daki faailyetlerine son vermiþ, Hint bilim adamlarýnýn vizelerini iptal etmiþ ve þirketlerin kredi taleplerini reddederek ilaç ve gýda hariç tüm yardýmlarýný askýya almýþtýr. Teoride Hindistan'a büyük zarar vermesi gereken bu yaptýrýmlarýn etkisi oldukça sýnýrlý kalmýþtýr. Bunun temel nedeni de Avrupa baþta olmak üzere diðer devletlerin Hindistan'a yaptýrým uygulamamasý olarak ifade edilmektedir.

Hindistan-ABD nükleer anlaþmalarý

Amerika, 11 Eylül saldýrýlarýlarýnýn ardýndan uluslararasý politikasýný nükleer enerji yerine terörizm üzerine þekillendirdi. Bu durum ABD-Hindistan iliþkilerinin geliþmesine önemli katkýlar sundu. ABD Baþkaný George W. Bush tarafýndan alýnan kararla Hindistan'a yeniden askeri destek saðlanmaya ve yüksek teknoloji ürünlerin ihracatýna baþlandý. 2005 yýlýnda iki ülke arasýnda imzalanan anlaþma ile ABD, Hindistan'ý 'sorumlu nükleer silaha sahip devlet' olarak tanýdý. Anlaþma sayesinde Hindistan, nükleere sahip olan devletlerden her türlü ekipman desteðini alma hakký elde etti. Bu maddeye ek olarak, Uluslararasý Atom Enerjisi Kurumu da Hindistan'ýn nükleer tesislerini denetleme hakkýna eriþmiþ oldu. 2008 yýlýnda ise ilk ülke, Hindistan'ýn yeni reaktörler inþa etmesi için bir dizi kolaylýk saðlayacak yeni bir anlaþma imzaladý.

SavunmaTR'nin araþtýrmasýna göre ABD'nin Hindistan'a karþý olan bu tavýr deðiþikliðinin arkasýnda Hindistan'ýn ekonomik ve politik olarak önemli bir potansiyel taþýmasýnýn olduðu düþünülürken; nükleer için önemli bir maden olan Toryum yataklarýnýn da yüzde 25'ine sahip olmasýnýn etkili olduðu kaydediliyor.

Hindutva ideolojisi ve Hint kutsal metinlerinde atom anlayýþý

Hindistan'ýn nükleer testlerine 'Hindutva' ideolojisi kapsamýnda yaklaþmak da mümkündür. Bu ideolojinin 'zayýf' Hint karakterini ortadan kaldýrýp yerine güçlü ve gururlu olan bir Hint profili çizme amacýnýn olmasý esasýnda Hindistan'ýn nükleer silah vasýtasýyla büyük güç olma idealini doðrular bir nitelik taþýmaktadýr. Bunun yanýnda Hintli bürokrat ve akademisyenlere göre, kadim Hint metinlerine bakýldýðýnda atom ve nükleer kavramlarýna çaðrýþýmlar yapýldýðý görülmektedir. Kutsal metinlerden biri olan Upaniþatlar'da 'en eski, her þeye raðmen ve bilen, en küçükten de küçük, belirsiz olan her þeyin desteði, düþün bu gerçeði, güneþ kadar parlak, karanlýk ötesi' ifadelerinde yer alan küçükten de küçük ifadesinin atomu çaðrýþtýrdýðý ifade edilmektedir.

Hindistan'ýn güncel nükleer durumu

Hindistan'da tam olarak kaç adet nükleer silah bulunduðuna dair farklý araþtýrma merkezlerinin birbirine yakýn çeþitli tahminleri bulunmaktadýr. Stockholm Uluslararasý Barýþ Araþtýrmalarý Enstitüsü'nün 2020 raporuna göre, Hindistan en çok nükleer baþlýða sahip 7. ülkedir. Hindistan'ýn elinde 130-140 adet nükleer baþlýk bulunduðu tahmin edilmektedir. Ülkede 'nükleerin düðmesine basma' yetkisi ise baþbakana ait. Baþbakan ayný zamanda, düþmana karþý nükleer saldýrý yetkisine sahip yegane organ olan Nükleer Komuta Merkezi'ne de baþkanlýk ediyor.