Cumhurbaþkanlýðý Savunma Sanayi Baþkaný Prof. Dr. Ýsmail Demir, Habertürk TV'de sorularý cevapladý.
Prof. Demir'in konuþmalarýndan satýr baþlarý þöyle:
HAVELSAN'ýn adý Havacýlýk Elektronik Sanayi. Kontrole girdiðinizde kara, hava, deniz oluyor. Denizde komuta kontrol yapacaðýnýzda oradaki yazýlýmlarda iþin bilimsel tabanýnda ister istemez bir geçiþlilik var. Þirketlerimiz oldukça büyüdü. Bazý birimler 'Bunu yaptýk, bunu da yapalým' diyerek kaygan zemine girebiliyorlar. KOBÝ ve küçük þirketlerimizin ezilmeden orta güçlü þirketlerimizin ortaya çýkmasýnda daha hassas oluyoruz. Bu geçiþkenlik iþ hacmi, ciroda alt birimlerin hevesleriyle oluyor. Çok sert sýnýrlar koymak da doðru deðil. Uzun bir geçmiþ var. Ana merkezde kalan en önemli konu simülatörler oldu. HAVELSAN çok önemli uzmanlýk kazandý. Yazýlýmda geliþmeler baþladý. Þu anda insansýz deniz araçlarýndan, kara, hava araçlarýna kadar belirli alanlarda dokunuþlar baþladý.
HAVELSAN askeri uçaklarýn simülatörleri konusunda belirli kabiliyetleri geliþtirmiþti. Buna siviller de eklendi. THY ile ortaklýk yaparak böyle bir konuya giriþ yapýldý. THY dýþarýdan sipariþ verdiði bazý simülatörler yerine HAVELSAN'dan sipariþ verdi. Sivil alanda sadece temel olarak iki þirketin domine ettiði alanda dünyada üçüncü bir þirket olmaya doðru yol alýyor. Askeri alanda savunmada geliþtirdiðimiz birçok konunun sivil alanda uygulamalarýný düþündük.
Felaketin büyüklüðünü görmek lazým. Bir þehirde bir bölgede olsaydý telekomünikasyon þirketleri bir þehre yoðunlaþýrdý. Felaket olduðu anda prototip dediðimiz sistemi bir an önce deprem bölgesine gönderelim dedik. Aksungur'a konmuþ GSM sistemini felaket bölgesine gönderdik. ANKA üzerinde baþka bir baz istasyonu denedik. Gerek harekat ortamý gerekse felaket anlamýnda kullanmak için bunlar gerekli. Bunun çok yaygýnlaþtýrýlmýþ durumu çok daha geniþ ölçüde hizmete vesile olabilir. Ýnþallah bunu hýzlandýrarak devam edeceðiz.
"GEMÝNÝN ÜZERÝNDE YILIN SONUNDA TB3'Ü GÖRMÜÞ OLACAÐIZ"
Orijinal tasarým olarak bir adý havuzlu çýkartma gemisi, diðer atý çok maksatlý amfibi gemi diye baþladý. Proje ilerledi. Üzerinde helikopterlerin inip kalkmasý düþünülüyordu. Gemimiz olgunlaþmaya baþladýðýnda projenin talepleri oluþturma safhasý 10 seneye kada gidiyor. Bunu biz 6,5 yýlda yaptýk. Orijinal düþünceden bir adým öne geçerek bu gemimize SÝHA'larýn inip kalkmasý fikrini Selçuk Bey'le görüþtük. Selçuk Bey belirli hazýrlýklar yapmýþ olduðunu söyledi. Böylece çevrim baþladý. 7 sene öncesinde bu kadar SÝHA'mýz yoktu. Kamuoyunda uçak gemisi olarak biliniyor. ÝHA ve SÝHA'larda bir uçak. Hýzla TB 3 geliþtirildi, Akýncý ve Hürjet bunun üzerinde olabilir diye çalýþmalar yapýlýyor. TB3 hýzla çalýþýyor. Bizim beklentimiz bu yýl sonuna kadar bunun üzerinde TB3'ü göreceðiz. Daha sonra Akýncý ve Hürjet'i göreceðiz.
Ýspanyollar da bunu heyecanla karþýladýlar. Savunma sanayi konusu milli bir konu. Böyle bir gemiyle gurur duymak yerine seçim propagandasý demek. Pandemi olmasaydý 7-8 önce devreye girecekti. Bunun bir takvimi var, onu iþleteceðiz. Bazý projelerimiz daha var. Bunlarýn takvimi de iþleyecek. Bunlarý mümkün kýlan siyasi iradenin de hakkýný vermek lazým. Kim olursa olsun þu gemiyi gördüðünde bu Türkiye'nin gururu ve bunu yapan siyasi iradeye mutlaka saygý duymasý gerekiyor. Bu gemiye refakat edecek istif sýnýfý fýrkateynlerimiz olacak. Onun da vakti gelecek. Artýk tersanecilik sektörü çok büyüdü Türkiye'de. Bu gemiyi bir özel tersanemiz yaptý. Þu geminin milli ve yerli unsur olarak elde edilmesi kadar büyük maliyet avantajlarý da saðladýðýný unutmamamýz gerekiyor. En az yüzde 35-40 fayda saðladý.
"DERYA LOJÝSTÝK GEMÝSÝ BU SENE DEVREYE GÝRECEK"
Ýsimleri bazen þirketlerimiz bazen kuvvetlerimiz koyuyor. Derya lojistik destek gemisi. Özel bir tersanemiz yapýyor. Bu giden filomuzun her türlü lojistik ihtiyacýný taþýyacak, onlara destek verecek gemi. Bu da bu sene inþallah devreye girecek.
"MÝR'LE ÝLK DEFA TORPÝDO DENÝYORUZ"
SÝDA'lar insansýz olarak bazen otonom bazen insan konabilecek noktalar kondu. Üzerinde füzeler olabilir. Denizden denize, denizden karaya, silah kuleleri olabilir, deniz harbi yapacak torpidolar olabilir. Mir ilk defa bu sistemlerle denizden karaya denedik, ama ilk defa torpido deniyoruz. Þu anda 5 firmamýz SÝDA yapýyorlar. 4 tanesi çeþitli fonksiyonlarýný icra ettiler. Deniz harbi, deniz altý harbi gerekirse. Hava savunma, ayrýca elektronik harp. Geçen sene bir SÝDA'mýz NATO tatbikatýnda elektronik harp icra etti. Ýnsansýz sistemlerimizin her türlü kabiliyetler kazandýrýlmasý yolculuðu bu. Deniz altýna girecek modellerimiz olur. Ayrýca küçük insansýz modellerini çalýþtýðýmýzý söylememiz lazým. Ýnsansýz deniz araçlarý, kara, hava araçlarý, bunlarla beraber geleceðin muharebe ortamý þekilleniyor.
"PARMAK SALLAYANLARA 'HADÝ CANIM SEN DE' DÝYORUZ"
Torpidonuzun ve SÝDA'nýzýn yerli olmasý önemli. Deniz altýndan, deniz üstünden gelen tehlikeler geldi. Bunlarýn yerli olmasý ayrý bir güzellik. SÝDA, torpido, silah kuleniz yerli. En ufak þeyde parmak sallayanlara tabiri caizse 'hadi caným sen de' diyoruz.
Uçuþ dediðiniz þey çok emniyetli olmasý gerekiyor. Bütün sistemler hassas þekilde defalarca test ediliyor. Malum uçaklarda her sistem bir, iki veya üçü yedeklidir. Onlarýn da test edilmesi gerekiyor. Uçaðýmýz tamam aslýnda. Tekerlekleri yerden kestiði anda içindeki pilotumuzun milyonda bir bile risk almasýný istemediðimiz için hassas bir þekilde çalýþmalar devam ediyor. 1 ay belki daha az, þu anda sistemler kontrol ediyor, gün sayýyor. Bizim yerlileþtirme olmazsa olmazýmýz. TUSAÞ'ýn yaptýðý tek uçak Hürkuþ'tu. Öðrendikçe süre daralýyor. Hürjet'e ilk hedef eðitim amaçlý. Ýki pilotlu oluyor. Bir öðretmen bir öðrenci. Bir adým sonra yakýn destek uçaðý haline getireceðiz; yani silahlandýracaðýz.
Bu talep gelmeden proje ile ilgili sözleþme imzalanmadan TUSAÞ'ýn inisiyatif alýp baþlattýðý proje. Buralardaki çalýþan gençlerimizin edindiði tecrübe çok önemli. Dünyanýn hiçbir yerinde bu kadar çabuk tecrübeyi elde edemezler. Gerçekten bulunmaz ve eþsiz bir fýrsat. Kime ihracat yapacaðýmýzý söylemiyoruz; çünkü birileri o ülkeleri sýkýþtýrýyor. Bazý projelerimizin gizli tutulmasý gerekiyor. Rekabet, oluþturabilecek ambargolar, ihraç konularýn önüne geçilmesi, elemanlarýnýza daha fazla kanca atýlmasý ve bir sürü konu var.
Her uçaðýn bir hangardan çýkýþý, ilk piste koþturma ve sonra uçuþ vardýr. Milli Muharip Uçaðý (MMU) da bu aþamaya geldi. Yer testleri yapýlacak, motor çalýþtýrýldý. MMU çok akýllý, elektronik sistemin olduðu sofistike bir uçak. Kusurdun testlerden geçmesi gerekiyor. MMU'nun ilk uçuþu merak ediliyor. Temel Bey (Kotil) 2023'te uçuracaðýz dedi. Ben biraz daha temkinli davranýyorum. 2024'e sarkmasý çok muhtemel. Tabii ki çok hýzlý gideceðiz. Biz geciktirerek üzmek yerine beklenenden erken uçurarak memnun etmeyi tercih ediyoruz.
Bir prototip çýktý. Seri üretimiyle ilgili bir þirket imzaladý. Motoruyla ilgili daha önce size motoru ve güç paketini veren ülke geciktirmek ve vermemek gibi yola gittiðinde. Biz 18 ayda hattan çýkaracaðýz dedik. Bütün parametrelerin yerli yerinde olduðu zaman bu söz konusu. Alternatif yol bulmak zorundasýnýz. Yýllarca uðraþtýk. Þu anda uzun zaman ulaþtýktan sonra Güney Kore'deki güç paketinin adapte edilmesi ve testleri tamamladýk. Güney Kore'den gelecek güç paketiyle Altay tankýmýzý üretebiliriz dedik. Altay tankýmýza ilave yetenekler kazandýrýlacak teknolojileri de edindik. Güney Kore'den gelen güç paketi ve bir dizi yenilikçi sistemler var. Artýk kullaným testlerine baþlayacaðýz. Altay tankýmýzýn üzerinde çalýþmaya baþlayacaðýz.
Bizim söylediðimiz hep þu. Þimdi aldýðýnýz ürün hava savunma sistemi. Savunma sistemini bir tehdit olmasý durumunda, tehdit ihtimalinde harekete geçirirsiniz. Baþka radarlarý vardýr. Onlar iþletmeye alýnýr. Bir tehdit olmadýðý zaman sistemi boþu boþuna açýp ta ömür tüketmenin bir anlamý yok. Eðer çevrenizi gözetlemek istiyorsanýz, çevremizi gözetleyen radarlarýmýz var. Sistem aktif tamamen, aktif olabilecek konumda. Diðer konuda da biz baþtan beri söylüyoruz. Masada oturduðumuz konu, kendi takviminde ilerliyor. Ýkinci adýmda da hep söyledik, biz bu meselede yerlileþtirme ve üretim modelimiz vardý. Bu vakit alan bir konu. Onun detaylarý epey vakit aldý.