Türkiye'den ambargoya MMU ile cevap: F-35 vermeyenler utanacak

Cumhurbaþkanlýðý Savunma Sanayii Baþkaný Ýsmail Demir, katýldýðý bir TV programýnda çarpýcý açýklamalarda bulundu.

Demir'in açýklamalardan satýr baþlardý þöyle:

GÖKBEY, savunma sanayinin gelmesinde istenilen nokta. ATAK helikopterlerimiz var, Ýtalyanlarla yaptýðýmýz. O süreç bizi buraya getirdi. Söz verilen zamanda uçtu. Baþka bir helikopter yapýmcýsý bize "siz çýlgýnsýnýz" dedi. Olduktan sonra "Vay be" dediler. Bunu baþka yöne çekmek isteyenler, engellemek isteyenler var ancak bu iþ artýk rayýna girdi. TEKNOFEST gençliði ile birlikte. Havacýlýk biraz böyledir. Güveni tam tesis etmeniz lazým. Turizm ve benzeri amaçlarla kullanýlmasý da mümkün.

HÜRJET, ilk defa size gösteriyoruz. Bu, artýk gün sayýyor. 18 Mart'ta uçacak. Uçak projelerimizin bazýlarý aþýrý iddialý. Ama þimdi Süper Lig'e de çýktýk ya, daha iyisini de yaparýz diyoruz ya. Tecrübe eksikliðimizi de biliyoruz ama yüklendik ama "Çýlgýn Türkler" düþüncesini tekrar hayata geçireceðiz. Bir eðitim uçaðý olarak baþladýk ama yakýn hava destek unsurlarýyla da donatýlacak. HÜRKUÞ da malum öyle baþladý. Milli muharip uçak motoru da çok hýzlý þekilde hayata geçirilir.

Gençlerle konuþuyoruz, birlikte oluyoruz, onlarýn heyecaný görüyoruz. Bu dinamizm, bu motivasyon baþaramazsa biz kabahatliyiz. Bizim bunun önünü açmamýz lazým. Onlarýn "önüme engel çýktý, yapamadým" demesine müsaade etmemeliyiz. Öncelik verdiðimiz temeldeki konu.

HÜRJET'in uçmuþ olmasý önemli. ATAK, çeþitli deðerlendirmelere bakýldýðýnda gerçekten çok iyi bir helikopter. Pakistan çok zor þartlarda denedi. Bir kusur bulunamadý, gerçekten çok iyi. Biz bazý þirketleri Türkiye'de iþ yapmaya zorunlu tutuyorduk, bu faaliyet birçok þirketi çok da memnun etti. Türkiye'ye güvenin diyoruz. Cumhurbaþkanýmýz defalarca tekrarlýyor.

Milli Muharip Uçaðý bizim en önemli projemiz. Dýþ ülkelerin dudak büktüðü bir proje ama onu da hayata geçirdiðimiz görülecek. Bir uçak yapmýyorsunuz sadece birçok teknolojiyi hayata geçiriyorsunuz bu bir çýkýþ noktasý oluyor. Ekosistem oluþuyor, yapmaya cesaret edilemeyen þeyleri yapmak isteyenler oluyor. Gece gündüz çalýþarak inþallah bunu da Türk milleti hizmetine vereceðiz.

Müttefik ülkelerimiz bizlere bazý þeyleri vermem derken bizim de günü geldiðinde bunlarý önlerine koymamýz gerekiyor. Bize F-35 vermeyenler bir gün utanacak. Gelecek sene teste baþlamak üzere hazýr bir uçaðýmýz olacak.

TÜRKÝYE F-16 MODERNÝZASYONUNDA NE DURUMDA?

Biz bunu kendimiz iyi bir þekilde yaparýz, tamamen yerli sistem olarak devreye sokulabilir. Hiçbir tereddüdümüz yok. Þartlý satýþla ilgili hiçbir gündemimiz yok. Tek bir planýmýz olamaz, birçok planýmýz var. Boþluk oluþturmayý engelleyecek birçok planýmýz var. Onun da üzerine koyacaðýmýz sistemlerle hiçbir endiþemiz olmamalý. Yetkili makamlar özellikle vurguluyor, Türkiye barýþý isteyen ve komþu ülkelerle beraberce ekonomik kalkýnmak isteyen bir yapýda. 2008'lerde sýfýr sorun politikasý, etrafýmýzdaki komþularla iyi iliþkimiz vardý. O zamandan beri cenge hazýr olmamýz lazýmdýr. Amerikalý bir general, Türkiye için 'soft power yanýnda hard power da olmalý' demiþti.

Hava savunma sanayii kademeli bir olay. Kademe kademe doldurarak gidiyoruz. Dýþarýdan tedarikimiz daha çok balistik füze konusu. Diðerlerinde yerli sistemlerin halledebileceði noktadayýz. Balistik füzelerin belirli bir kýsmý hariç tamamen yerli sistemlerle hazýr olacaðýz. 2025-2026 yýllarýnda o ihtiyaç da görülecek. Kaynak ihtiyacý o kadar büyük ki, baðýþ ne kadar olursa olsun projenin çok azýný karþýlayabileceðini görüyoruz ama önemli olan psikolojik boyut.

SAMP-T SAVUNMA SÝSTEMÝ NEDEN GÜNDEMDE?

Alýmý düþünülen ve konuþulan deyimine katýlmýyoruz. Meselenin bu kadar uzamasýnýn nedeni de burada yatýyor. Alým bir sürecin ufacýk bir parçasý olabilir. Aslýnda önce bir samimiyet sistemi testi yapýlmalý, sýnýfta kalanlarla yürünmemeli. Þu an konuþulmasý gereken asla alým deðil, EUROSAN diye bir konsorsiyum var Türk þirketleri de dahil, burada þartlar konuþulabilir. Projenin gelmesi gereken nokta bu. Muhataplar evet derse devam edebiliriz. Yerli ve milli sistemlerimize iþ birliði daha hýzlý yol almamýzý saðlayacaksa iþ birliðine karþý deðiliz. Bize de fayda saðlar. Olmazsa olmaz þartýmýz bu ürünün üretiminde bize engel olunmasýn.

YERLÝ SAVUNMA SÝSTEMÝNDE SON DURUM

Bizim þartlarýmýz ve kurallarýmýz çerçevesinde neticelenseydi bazý kazanýmlarýmýz daha fazla olabilirdi ama þartlar kabul edilmeyince biz de kendi yolumuz gideriz meselesi oldu. Her projemizde yerli kazaným ve ortak çalýþma hususlarýnda ne aldýðýmýz önemli. Türkiye fuarlarýnda yabancý katýlým azaldý. Türkiye'ye þunu satalým diyebilen kalmadý.

SAMP-T ÝLE F-35 PROGRAMINA DÖNÜÞ MÜMKÜN OLABÝLÝR MÝ?

Türkiye þunu tartýþmýyor. Biz bunu kullanmak için aldýk, nokta. SAMP-T meselesinde zamanýnda imzalarý attýk. Tanýmlama çalýþmasýnýn son aþamasý bile uzadý. Orada bile patinaj yapýldý. Ama tekrar gelirlerse de biz yaptýk o defter kapandý dememeleri gerekiyor. EUROSAN ve SAMP-T ile ilk görüþmelerimizde onlar gelip kuracaklardý sistemleri, NATO sistemleri de buna dahildi ama söz verildiði gibi olmadý.

UKRAYNA SAVAÞINDAN SONRA AMBARGOLARDA SON DURUM

Ýngiltere'nin verdiði sözler vardý, çalýþmalar yaptýlar ve bu sözleri tuttular. Diðerleri ise, Kanada ambargoyu anons etti ama artýk biz bunlarý vermiyoruz demekten çok süreci yavaþlatmak gibi bir denklem var. Artýk canýmýzý acýtan bir durum yok. O yüzden ambargo kalktý, canýmýzý çok acýtýyordu dediðimiz bir durum yok. Almanya'da bir deðiþiklik yok. Bir ürün dahi olsa, dost yaklaþýmýný test etmek amacýndan artý eksi yönde bir deðiþiklik görmedim. Genelde savaþtan sonra olumlu yaklaþýmlar var, Doðu Avrupa ülkelerinden Türkiye'ye olumlu yaklaþmalar var. Batýlý ülkelerden çok Türkiye'ye bir yaklaþým var.

TB-2'LERDE UYGULANAN ÇÝFTE STANDARDI GÖRDÜK

Satýþta bir eþiði aþtýk. Satýcý ülke olayýný 3-5 sene sonra göreceksiniz. En çok ses getirenler BAYRAKTAR TB-2'ler. Azerbaycan'da yanlýþ tanýtýlan TB-2'ler bir anda kahraman oldu. Böyle bir çifte standardý gördük.

UKRAYNA ÝLE SAVUNMA ÝÞ BÝRLÝÐÝ HANGÝ SEVÝYEDE?

Ýþin parasal yönü de var ama önemli olan o deðil. Biz sizinleyiz imajýný çizmek daha önemli. Bunu da dedirttiðimizi düþünüyoruz. Türkiye, ihracat modelli satýþ yapabilecek kadar ve yörenin özelliklerine uygun ürünler de ortaya çýkabilir. ÝHA'lar ve SÝHA'lar konusunda, dostane yaklaþan bir ülke olarak Ukrayna'da süreç olduðu gibi devam edecek. Þimdi belki de genel kanýnýn aksine Ukrayna'da hayat devam ediyor. Teknik alanda hayat devam etti.

F-35'TEKÝ HAK KAYBI NASIL TELAFÝ EDÝLECEK?

Ýliþkiler her boyutta gerilimli devam etmez, þu anda masadayýz, görüþüyoruz. Projeniz belirli bir noktaya gelmiþ ama F-35 ile S-400'ün birbirini etkilediði konusunda bir argüman geliþtirildi, konuþalým dedik ama bir tartýþma olmadý bu konuyla ilgili. Biz her türlü tedbiri almaya hazýrýz, dedik ama tartýþmaya dahi girilmedi. Kendi yerel ve baþka kaynaklardan bu üretimi destekleyebilirler mi... Gerek kalite gerek maliyet olarak epey zor durumda kalacaklar. Uçak baþý 7-8 milyon dolar bir maliyet artýþýna katlanmýþ olacaklar. Belirli fikir alýþveriþi, bir yol haritasý çizmeye çalýþýldý. Çeþitli opsiyonlar konuþuldu. Orada bu tartýþmalar devam ediyor. Türkiye'nin haklarý nedir? Buradaki uzlaþmalar. Ekipler, bunu konuþuyor. Ýyi niyetli gidilirse bir sonuca varýlýr ama iki tarafýn argümaný zaman zaman uyuþmuyor.

F-16'DA SÜREÇ NASIL SONUÇLANACAK?

F-35'ten kaybýmýz var bunu F-16 ile telafi edelim diye bakmamak lazým. Parça üretimiyle ilgili kayýplarýmýz oldu... O süreçle ilgili bizim zerre kadar bir kaybýmýz olmamalý. Tavrýlar deðiþir mi onu göreceðiz. Bizde bir eksiklik doðurmaz.

MÝLLÝ MUHARÝP UÇAK 5. NESLE RAKÝP OLUR MU?

Milli muharip Uçak da diðerleri gibi kademe kademe gelecek. Ýlk aþamalarýmýzda kabiliyeti biraz daha düþük olacak ama devreye girdiði gün... Bu hava sanayi bizim ve istediðimiz kadar üretebiliriz. Ýnsansýz araçlardan yüzlerce ortaya koyabilirim. Biz hayal satmýyoruz.

MÝUS (Milli Ýnsansýz Savaþ Uçaðý-Türkiye'nin ilk insansýz savaþ uçaðý) ne yapabilir diye düþünülünce o kadar güzel bir resim ortaya çýkýyor ki, ben bir harekat senaryosu da yazmak istemiyorum. Sadece bir platformdan deðil bir platforma katýlan teknolojilerden bahsediyoruz.

Hava muharebesi kadar harekat ortamýnýn tümünde birbirini destekleyen muhtelif unsurlarýn ortaya konulabileceði, mevcut teknoloji ve ürünlerin farklý kombinasyonlarý, harekat kabiliyetinde birçok þeyi deðiþtirdi. Bunlarýn daha fazla kombinasyonunu artýrdýðýnýzda gerçekten heyecan verici ve þaþýrtýcý þeyler ortaya çýkacak. Mevcutlarý bile çok heyecan verici geliþmeler ortaya koyabilir.

F-35'TE TÜRKÝYE'NÝN POLÝTÝKASI NE?

SAMP-T konusunda mutabýk kalýnan konu, sistemin Türkiye'ye konuþlanmasý, kabul edildi ama hayata geçirilmedi. Siz bir ittifak içindesiniz, kabul ediyorsunuz, bu proje ABD'nin önderlik yaptýðý ve onlarýn da haklarýnýn bulunduðu ve uygun görmedikleri þekilde kullanýmýna uygun görülmediði bir projeye giriyoruz. Bu uçan bir bilgisayar, kaynak kodlarý da onlarda. Siz sadece kullanýcýsýnýz. Bu da bir ittifak ruhu içinde düþünülüyorsa, bir sorun görülmedi. Olsaydý þikayetimiz yoktu ama biz yine de bir Milli Muharip Uçaðý yapacaktýk.

AMBARGOLAR SAVUNMA SANAYÝSÝNÝ NASIL ETKÝLEDÝ?

Tabii ki bir uyanýþ baþlatýyor. Artýk kendi uçaðýmýzý yapmalýyýz, diyen bir nesiliz biz. Bu hafýzalarý canlý tutmamýz lazým. Not edelim bunlarý ama yine iliþkilerimiz devam etsin ama unutmayalým. Her zaman iliþkiler iyi devam edecek diye düþünmek safdillik olur. Kendi sistemlerimizi yapmamýz, kendi göbeðimiz kesmemiz konusunda Cumhurbaþkaný büyük bir kararlýlýk gösterdi. Bu kararlýlýk olmasaydý bu denli ilerleyemezdik. Ýyi bir noktadayýz ama yeterli deðil. Geçmiþi unutmamak önemli. Çýkarlar uyuþuyorsa kazan-kazan varsa anlaþma yaparýz ama kazýk yemeyecek þekilde anlaþma yapmamýz lazým.

TERÖRLE MÜCADELEDE YERLÝ SÝLAHLARIN PAYI NE?

Çok önemli, SÝHA'larýmýzýn rolleri gerçekten çok büyük. Diðer bütün ürünlerimiz, hassasiyetleri, görüntülemeleri, çeþitli roketlerimiz, elektronik sistemlerimiz... Bir þeye ihtiyacýmýz varsa ona hemen karþýlýk verebileceðimiz kabiliyetteyiz. Eskiden falancanýn kapýsýný çalsýn derken bunu yapamazdýk. Yurt içinde ve dýþýnda teröristle savaþtýk. Baþka devletin sponsor olduðu terörle karþýlaþtýk. Çözüm üretebildik, öbür türlü onun bunun kapýsýný çalarak çözüm üretemezdik, bayaðý tökezlerdik.

SÝLAHLI DENÝZ ARAÇLARINDA SON DURUM

Silahlý insansýz deniz araçlarýnda önemli olan üzerlerine konulmasý gereken kabiliyetler. Ýlk haliyle de kullanýlabilir ama üzerine yeni bir þeyler koymak daha büyük bir heyecan.

Ekosistemi bir piramit gibi düþünürseniz genelde vakýf þirketlerinin bizim bütün projelerimizde çok keskin þartlar var. Bir projenin yüzde 80'ini ben yapayým, kabul etmiyoruz, bölüþtürülmeli. Dünya çapýnda hizmet veren þirketler oluþturmayý amaçlýyoruz. Endüstriyel etkinliði, programýmýz alt yüklenici olan þirketleri deðerlendirme ve çok kaliteli iþ yapan global þirketlerin, o iþ kolundaki þirketlerin gözü kapalý deðerlendirme sisteminden geçebileceði bir seviyeye gelsinler istiyoruz.

Milli piyade tüfeðinin geliþtirilmesi projesindeki kiþiye ABD'li bir arkadaþý silah koleksiyonunu gösteriyor ama Türkiye'den bir tane örnek yok. Ondan sonra bu iþe soyundum, dedi. Ben 40 yýl önce de yaparýz diye güveniyordum ama o heyecan artýk yayýldý. Bu alanda Cumhurbaþkanýmýzý teþekkürlerimizi gerçekten sunmamýz lazým. O kararlýlýk önemli. Ýrade, kararlýlýk... Türkiye'ye bu deli gömleðini giydiremezsiniz diye baðýrmamýz gerekiyor. Millet artýk baðýrýyor. Bir vekil, minimal uçak yapýlacakmýþ, hangardan çýkacakmýþ, bizi aptal yerine koymayýn, dedi. Bir bu bakýþ açýsý var bir de bu bakýþ...

Milli Muharip Uçak için ve hatta HÜRJET için bize ortak olabilirsiniz diyoruz. Bu ölçek ekonomi oluþturacak. Ýnsan kaynaðýný alana sokmak, bir þeyleri baþarabilme azmini vermek de önemli. Ýnsan kaynaðý en önemli kaynaklar arasýnda. Bir an evvel kaynaklarý alýp zeki insanlarý bu iþlerde koþturmanýz gerekiyor.

En hýzlý büyüyen sektörlerden birisi savunma sanayii sektörü. Ýþ ve aþ saðlýyor. Ýhracat da önemli. Diðer oluþan teknolojiler de üretimimizi tetikleyici noktaya getirecek. Bu karnýmýzý doyuracak. Þu anki koþullar anlýk düþünmeye sevk etmemeli. Bunlar sonucunun alýnacaðý ve katlanarak devam edecek projeler.

Dünyanýn önde gelen firmalarýna TUSAÞ üretim yapýyor. Önemli bir ihracat kaynaðý. HÜRKUÞ gibi muharip eðitim uçaklarý bir baþka kalem. Helikopterler, ÝHA'lar SÝHA'lar var... 6 kalemde olan bir TUSAÞ var. Dünyanýn çeþitli yerlerinde de yapýlanmalar devam ediyor. Bu süreçte de ekosistemden de bahsettik.

2030'da Milli Muharip Uçak'ta bir filoyu teslim edebilecek hale geleceðiz. Bu süreç uzun gelebilir ama sürecin böyle olmasý gerekir çünkü can taþýyan bir sistem o açýdan çok emniyetli olmasý lazým. Kabiliyetlerinin de teker teker onaylanmasý gerekiyor.

YERLÝ MOTOR ÜRETÝMÝ NE DURUMDA?

Kore'nin tanký bize çok benzer. Þu anda Kore sadece motor kullanýyor. Biz ilk motor sürecimiz baþladýðýnda iki tane Batýlý þirketten destek alýnarak baþlanacaktý ama olmadý. Tamamen þu anda tankýn motorunun verilmemesi için bir tavýr varsa Türkiye'ye resmen verilmeyecek, diye bir tavýr vardý. Bunlar önceden de vardý. Türkiye, artýk baþkalarýnýn müsaade ettiði standartlarda yaþayacak bir ülke deðil. Milli çýkarlarýmýzý baðýmsýz þekilde korumak istiyorsak bunun lamý cimi yok. Bu, bir ülkenin öðrenilmiþ derslerle birlikte dikkat etmesi gereken bir konu.

Testler devam ediyor, sonra tankýn üzerinde uygulanacak 2025'lerde bizim tankýmýz milli motorla gider. Eski tanklarýmýzý son harekatlardan sonra belirli bir kabiliyet seviyesine getirdik, ALTAY üzerine ne koyduysak bunu eski tanklarýmýzýn üzerine de koyduk. Pistonlu motorlarýn yanýnda jet motorlarýmýzý da ufak ufak yaptýk. Helikopter motorlarýmýz geliyor. Milli Muharip Uçaðý motorlarýnýn tasarýmlarý devam ediyor. O da bir yolculuk. Hayatýnda hiçbir þekilde turbo makine yapmamýþ bir ülkeyiz, daha dün baþladýðýmýz bir olay. 6-7 sene önce piyade tüfeði, hava savunma sistemi yoktu. Bizim en önemli eksiðimiz tecrübe. Onu da genç arkadaþlarýmýzý iþe koþarak tecrübe kazanmalarýný saðlamamýz lazým.

Ukrayna'dan motor tedariki ve motor geliþtirme ile ilgili çalýþmalarýmýz var.

Dünyada çok sayýda bilimsel makale yayýnlanýyor. O yayýnlarý çok detaylý takip edebilsek, çok sayýda konuyu çok fazla sýfýrdan baþlamadan çözebiliriz. Akademisyenlerin bir özelliði var yaptýklarýný anlatmadan duramazlar. Satýr aralarýný okuyacaksýnýz. Çok önemli sonuçlar çýkabilir.

Teknolojinin temel unsurlarýný edindikten sonra arka arkaya gelebilecek durumlar. Denizden denize, karadan karaya yapýlabilecek þeyler. Modelleri çeþitlendirmeniz lazým. Çok çeþitli unsurlarla oyunu deðiþtirebilirsiniz. Menzil vesaire konusunda deðiþik þeyler yapýlacak. Aktif bir muharebe ortamýnda geniþ çözüm araçlarýný koordine bir þekilde ortaya koyabilmek önemli.

Hayal satmayýn, diyen birileri güç noktasýnda olurlarsa yarým kalýr diye korktuðumuz oluyor. Milletin ferasetine güvenin diye bir laf var ya. Gençlerdeki dinamizm ve motivasyonu görünce bu gidiþat durdurulamaz diye düþünüyorum.

GÖKDOÐAN ve BOZDOÐAN oldukça hazýr, yeri gelirse biz bunlarý kullanýrýz. SOM-J Milli Muharip'e adapte edilerek kullanýlýr. AKSUNGUR'a çok çeþitli silahlarý entegre edebiliriz. Milli mühimmatlarýnýzýn da sistemden atýlabilmesi ayrý bir parametre. Mühimmatýnýzý kullanamayabilirsiniz de sistemden dýþarý kalýrsanýz bu yüzden kendi mühimmatýnýzý üretebilmeniz çok önemli. Koyduðunuz unsurlarla bütünlediðiniz özelliklerle ürün, nereye gider, ona sorgulamak lazým. Simülasyon sistemlerine son derece önem veriyoruz. Bütün parametreleri koyduðumuzda hangi kombinasyondan ne çýkarýrýz, ona bakýyoruz. Parametre çoðaldýkça bu modelleri üretmek oldukça uzun süren iþler oluyor.

ÇÝP KRÝZÝ

Çip krizinden þu an çok etkilenmiyoruz. Bazý gecikmeler oldu ama... Dünyada da þöyle bir sistem var. Yüzde 70'ini tek bir ülke saðlýyor. Tasarým yapýyoruz. Bunu epeydir gündeme aldýk, korkunç yatýrýmlar gerektiriyor. Önceliklerinizi sýralamanýz lazým. Çip üretimi gündemimizde var ama hacim çok önemli. Çok sayýda parametre var. Bir dost ülkeyle yakýn temasýmýz var. Onunla bir çalýþmamýz var.

TCG ANADOLU

Anadolu için aslýnda F-35'in B versiyonlarý sadece fikirdi aslýnda. Operasyonda F-35'ten daha pahalý bir uçak. Dikine iniþ kalkýþ yapabilen. Anadolu gemisi helikopterler olacak içinde. Onu düþünürken SÝHA neden olmasýn sorusu gündeme geldi. Bayraktar'la konuþmamýz sýrasýnda çalýþmaya karar verdiler. ANKA'dan hýzlýca bir dönüþüm yapýlarak yeni bir uçak çýkarýldý mesela. Bir jet uçaðý kadar hýzlý olmayacak ama kendilerine göre avantajlarý olacak. SÝDA'larý da katalým ona. Bu bir güç çarpaný oluþturur. O açýdan Anadolu'yu bekliyoruz, büyük bir gemi ve filoyla birlikte hareket edecek. Lojistik gemiler olacak ayrý. Denizde ikmal gemimiz var, o da hemen hemen Anadolu boyutunda. Yakýnda devasa gemiler filoya girecek.

TCG ANADOLU'NUN SAVUNMAYA KATKISI NE OLACAK?

Milli Muharip Uçak iniþ kalkýþ yapacak þekilde planlanmýyor ama Hürriyet için söz konusu. SÝHA'larla bu geminin neler yapabileceðini artýk bizleri izleyenlerin hayal dünyasýna býrakýyorum.

Uçak gemisi denildiðinde çok çeþitli opsiyonlar var. Devasa bir uçak gemisi ya da küçük bir gemi. üzerine koyacaðýnýz gemiyle ilgili çok uzun boylu düþünmeniz gerekiyor. Çeþitli versiyonlar var. Bizim Anadolu boyutu... Bir güç aktarma sistemi, gücü transfer ediyorsunuz bir yerden bir yere. Bizim klasik anlamda bir uçak gemisi masraflarýný düþündüðümüzde kendimizin üretmesi çok daha mantýklý görünüyor. Durduklarý yerde para yiyorlar.

YERLÝ DENÝZALTI NE ZAMAN HÝZMETE GÝRECEK?

Tasarým yine Almanya'dan çalýþýlan bir konu. Milli denizaltý projeleri çizim aþamasýnda. Ama her þeyi bir anda yapalým kadar önceliklendirme sýralamasýna göre kaynaklarýmýzý harcamamýz lazým. Þu anda yapabiliriz.

MÝLGEM

MÝLGEM çok ilgi görüyor. Ukrayna için benzerini yapýyoruz. Gerek özel sektör gerek devlet þirketlerimiz pazarlamayý yapýyor. Ýlgi çeken bir sistem. Diðer sektörlerimizi de tetikleyen bir proje olma yolunda. bakýn, bize rakip olma durumundaki ülkeler büyük bir þirketle geliyor masaya, bizimkilerin de çeþitli tersanelerimiz var, onlarýn ayaðýna basar þekilde teklif vermesini istemiyoruz.

Yerlilik olayý gündeme geldiðinde yüzde rakamlarýnda çekinceli konuþuyorum. Ürünlerimizdeki yerliliði hesaplarsak nasýl bir hesap yapacaðýz. Dýþarýdan aldýklarýmýz da var o zaman denklem þaþýyor. Yüzde 70'ler yuvarlak rakam. Bazen yüzde 90'lara çýkýyor. Stratejik sistemlerde ola ki bizi baþkalarýnýn kapýsýna muhtaç edecek sistemlerde asla dýþarýya baðýmlý olmamamýz lazým diyoruz. Çiplerimiz yerli deðil evet ama bütün bileþenlerde yerli unsurlar devrede olmalý.

TB2 çok popüler þu anda. ÝHA ve SÝHA'larýn üzerine konulan ürünlere de ilgi artýyor. Muharebe ortamýnda bazý ürünlerin etkinliðinden haberdar olmak ilgiyi artýyor. SÝHA'larýmýz üzerindeki mühimmatlarý çeþitlendiriyoruz.

Biz savunma sanayiinde ikinci ligden birinci lige yükseldik. Onun da tepesine yükselmeliyiz.

Mühendislere bir kaynak oluþturmuþ oluyoruz. Savunma Akademi diye bir program kurduk, þirketlerimizin de kendi içinde sistemleri var. TUSAÞ Kampüsü'nün içinde hepsi. Çeþitli TEKNOPARK'larda yapýlanmalar var. Bir þirket kurulup arkadaþlarýmýza iþ verilmeli, çok daha baþarýlý olunabilir. Þirketlerimizin belirli kriterleri var. Çok nitelikli insanlar baþvuruyor. Bazen çok zeki insanlar bizim klasik baþarý standartlarýmýzýn dýþýnda kalabiliyorlar.

CASUSLUK ÖNLEMLERÝ

Savunma Sanayii genelindeki tüm þirketlerimizin tesisi güvenlik belgesi almasý gerekiyor. Belirli emniyet kriterlerini saðlýyor olmalarý gerek. Çalýþacak her kiþinin bir kiþi güvenlik belgesi olmasý gerekiyor. Buradan yurt dýþýna eleman gitmesi kritik konular. Düzenleme çalýþmalarýmýz da var. Bu sektördeki insanlarýn belirli kademelerde kýsýtlamalara tabii olmasý aslýnda kaçýnýlmaz. Savunma çok kritik bir alan.

Gençlerimiz, geleceðe güvensinler. Ýþ oluþturmaya çalýþsýnlar. Ýþ de arasýnlar ama ben ne yapabilirim diye düþünmekten vazgeçmesinler.

Cumhurbaþkanýmýzýn her konuþmasýnda savunma sanayi var. Bu bir atmosfer oluþturuyor. Bizim en kýzdýðým laf, gavur yapmýþ abi, biz de yaparýz, artýk o noktaya geldik. Mili ruh önemli. Baþaramamak diye bir þey yok. Kollarý sývayýp baþladýðýnýzda olmayan þey yok. O iþi yapmayan, tecrübe etmeyen birisinden daha önde oluyorsunuz.

Sanayi ve teknoloji bir bütün. Sanayi ve teknoloji ekosisteminizde belirli bir olgunluk yoksa savunma sanayinde iyiyiz demenin bir anlamý yok.

Bir þeyleri yakalamayý çalýþýrken geleceði ýskalamamak lazým. Uzay önemli, çok az bir tarihçemiz var. Fýrlatma sistemleri çok önemli. Bir fýrlatma sistemi ve sonra uydular... Bu alanlarla da belirli kabiliyetler oluþtu ve test merkezimiz var. Belirli unsurlar yapabilecek durumdayýz. Belirli teknolojiler þu anda gündemde. Uzay tecrübesi baþka bir alan. Onu da inþallah kazanacaðýz.

Genç insanlarýmýz hayallerini canlý tutmalý. Hayalperestlikten çýkmak için de belirli bir alt yapý var. Bu bir kararlýlýk, kendine bir gelecek çizme, Hatta bir sýra dýþý düþünmeyi getirecek. Bazý sýra dýþý düþünen gençlerimiz çok çabuk dýþlanabiliyor. Ýnþallah gençlerimizin bu duruma düþmesinin de önüne geçeceðiz. Sýra dýþý düþünmek önemli. Ýnanç, ruh her iþin baþýnda geliyor. Böyle insan yorulmaz da býkmaz da.