Yerli ve milli savunma sanayisinde yüzde 80 yerlilik oranýný yakalayan Türkiye, denizlerdeki dalgýç terörist tehdidine karþý yeni bir çözüm üretti. Türkiye bu geliþme ile dünyada sayýlý ülkeler arasýna girdi. su altýndan gelen kapalý/açýk devre solunum sistemli dalgýçlarý ve dalgýç intikal vasýtalarýný tespit edebilen ve ARMELSAN tarafýndan geliþtirilen Aras-2023 Dalgýç Tespit Sonarý, Milli Savunma Bakanlýðý'nýn ihtiyaçlarý doðrultusunda Savunma Sanayii Baþkanlýðý koordinesinde yürütüldü.
Yalnýzca bunlar da deðil. Her ne kadar tehdit unsuru özellikle askeri açýdan ele alýnsa da aslýnda son yýllarda yaþanan kimi olaylar sivil ancak son derece stratejik hedeflerin de terör unsurlarý tarafýndan kolayca hedef alýnabileceðini ortaya koydu. Bu noktada akla gelen ilk örneklerden biri dünyanýn en önemli enerji þirketlerinden biri olan Suudi Aramco'ya yapýlan saldýrýlardý. Dronlarla yapýlan saldýrý Suudi Arabistan'ý petrol üretiminde günde yaklaþýk 5,7 milyon varil kayba uðratmýþ, petrol fiyatlarýný ise yüzde 20 artýrmýþtý.
Her ne kadar aðýrlýklý olarak bu sýralar dronlar, kamikaze insansýz hava araçlarý ya da kamikaze insansýz deniz araçlarý öne çýksa da arka planda kesinlikle üzerine düþünülmesi gereken unsurlardan biri de dalgýç teröristler. Suyun altýndaki tehlikeleri tespit edebilmek baþlý baþýna zorlu bir süreç. Bir de buna çok kýsýtlý bir zaman içerisinde 'müdahale edebilme' mecburiyeti de eklendiðinde iþ daha da karmaþýk bir hale geliyor. Bugün ABD gibi donanma açýsýndan dünyanýn bir numarasý olarak kabul edilen ülkenin dahi Basra Körfezi baþta olmak üzere kimi alanlarda ne tür zorluklar yaþadýðý biliniyor. Buna son dönemlerde Rusya'nýn Karadeniz'de en güvenli olduðunu düþündüðü limanlarda uðradýðý saldýrýlarý ya da Avrupa için hayati önemdeki doðal gaz boru hatlarýna yapýlan sabotajlarý eklediðinizde fotoðraf daha da netleþiyor.
Dalgýç eðitimi verdiðiniz bir terörist, oldukça basit bir patlayýcý ile sizin en önemli savaþ geminizi oyun dýþý býrakabileceði gibi limanlarda yer alan stratejik noktalarýnýzý da hedef alabilir. Bu noktada, Türkiye gibi üç tarafý denizlerle çevrili olan, nükleer santral projesinde sona gelen, Karadeniz kýyýsýnda çok büyük bir doðal gaz depolama merkezi kuran, ülkenin dört bir yanýnda çok büyük barajlarý olan bir ülke için dalgýç tespit sonarlarý haliyle büyük anlamlar taþýyor.
Dünyada dalgýç terörü tehdide karþý çalýþmalar elbette var. Ancak böyle bir sistemi yapabilen ülke sayýsý bir elin parmaklarýný geçmiyor. Türkiye de dünyada bu teknolojiye sahip sayýlý ülkeden biri. Milli Savunma Bakanlýðý'nýn ihtiyaçlarý doðrultusunda Savunma Sanayii Baþkanlýðý koordinesinde ARMELSAN tarafýndan geliþtirilen Aras-2023 Dalgýç Tespit Sonarý, su altýndan gelen kapalý/açýk devre solunum sistemli dalgýçlarý ve dalgýç intikal vasýtalarýný tespit edebiliyor.
Aras-2023 tehditleri 1 kilometre mesafeden otomatik olarak algýlýyor. Bir dalgýcýn hýzý göz önüne alýndýðýnda bu sistem kullanýcýya yaklaþýk yarým saatlik bir müdahale süresi kazandýrmýþ oluyor. Yerli/milli imkanlarla üretilen Aras-2023 dalgýç tespit sonarý Türk Donanmasý'nýn gözbebeði TCG Anadolu'nun üzerinde de yer alýyor. Bu sistemin ayrýca MÝLGEM Ýstif (Ý) Sýnýfý Fýrkateyn Projesi kapsamýnda üretilecek olan 6, 7 ve 8'inci gemilerde kullanýlacaðý da biliniyor.
Türkiye, aslýnda Aras-2023 ile çok deðerli bir yolculuðun ilk ve belki de en kritik adýmlarýndan birini de atmýþ oluyor. Çünkü ARMELSAN milli imkanlarla bir 'sonar ailesi' ortaya koyuyor ve Aras-2023 ilk ürün olarak dikkat çekiyor. Bu durum, gelecek dönemlerde farklý tiplerde, farklý görevler üstlenebilecek sonarlarýn da üretileceði anlamýna geliyor.
Tüm bunlarý alt alta koyduðumuzda Türkiye, iki kritik konuda kendi çözümünü üretmiþ oluyor. Bunlardan ilki 'vekalet savaþlarý' meselesi. Tam da burada, kendi izlerinin görülmesini istemeyen kimi ülkelerin 'vekillerine' daha fazla yetenek kazandýrmaya baþladýðýný hatýrlamak gerekiyor. Ayrýca, kimi istihbarat raporlarýnda ABD'nin Suriye'nin kuzeyindeki teröristlere dalgýç eðitimi verdiðine dair yapýlan haberleri anýmsadýðýmýzda Türkiye için bu sorunun ne denli öncelikli olduðu daha da netleþiyor.
Diðer nokta ise sürekli karþýlaþýlan doðrudan ya da örtülü ambargolar... Türkiye'nin en çok ihtiyacý olduðu anda dahi müttefiklerinden kritik sistemleri alamadýðýna defalarca þahit olduk. Dünyada çok az ülkenin üretebildiði dalgýç tespit sonarý için de benzer bir senaryo mümkün. Ankara, Aras-2023 hamlesiyle hem gelecek dönemlerdeki muhtemel ambargolarýn da önüne geçiyor hem ihracat potansiyeli çok yüksek bir ürün geliþtirmiþ oluyor hem de 'suyun altýndaki gözlerini' giderek artýracaðý ve gerekli tedbirleri alacaðýný ilan ediyor.