En çok Romanya ve Bulgaristan'dan gelen Türkler merak edildi

Cumhurbaþkanlýðý Devlet Arþivleri Baþkanlýðýnca, kurumlarýn tarihi hafýzalarýnýn dijital ortama aktarýlmasý ve araþtýrmacýlarýn kullanýmýna sunulmasý için Ankara ve Ýstanbul'da çalýþmalar yürütülüyor.

AA muhabirinin baþkanlýk yetkililerinden aldýðý bilgiye göre, çalýþmalar kapsamýnda 2005'ten bugüne 75 milyon 875 bin 671 belge dijital ortama aktarýldý. Belgelerin dijitalleþtirilmesiyle hem araþtýrmacýlara daha geniþ eriþim imkaný sunulmasý hem de tarihi belgelerin gelecek nesillere aktarýlmasý saðlanýyor.

Araþtýrmacýlar, dijitalleþtirilen belgeleri, 2013'te hayata geçirilen belge tarama sistemi üzerinden görüp, talep edebiliyor.

Bugüne kadar toplam 3 milyon 720 bin 63 araþtýrmacý, 18 milyon 467 bin 430 arama gerçekleþtirdi. Sistemde incelenen toplam görüntü sayýsý 41 milyon 225 bin 164'e ulaþýrken, araþtýrmacýlar bu süreçte 3 milyon 380 bin 317 belgeyi de satýn aldý.

1 Ocak-31 Temmuz 2024 tarihlerinde sisteme 386 bin 34 araþtýrmacý giriþ yaparak, 1 milyon 594 bin 972 belgeyi aradý. Araþtýrmacýlar, sistemde 5 milyon 626 bin 81 görüntüyü inceledi ve 335 bin 355 belgeyi temin etti.

- EN ÇOK ÖÐRENCÝLER KULLANDI

Yýlýn ilk yarýsýnda sistemi en çok kullananlar, yüzde 39,8'le öðrenciler oldu. Bunu yüzde 14,5 ile kamu görevlileri, yüzde 9,9 ile öðretim üyeleri ve öðretim görevlileri, yüzde 9,1 serbest meslek mensuplarý takip etti.

Araþtýrmacýlar tarafýndan en çok talep gören fonlar arasýnda ise Dýþiþleri Bakanlýðý Muhtelit Mübadele Komisyonu Tasfiye Talepnameleri ve Baþbakanlýk Kararlar Daire Baþkanlýðý gibi fonlar öne çýktý.

- GÖÇMENLERÝN YERLEÞTÝRÝLME SÜREÇLERÝNE ÝLÝÞKÝN BELGELERE BÜYÜK ÝLGÝ

Araþtýrmacýlar, özellikle Romanya ve Bulgaristan'dan gelen Türklerin yerleþtirilme süreçlerine iliþkin belgelere ilgi gösterdi.

Bu kapsamda Romanya'dan gelen göçmenlerin nerelere sevk ve iskan edildiklerini gösterir göçmen sevk kaðýtlarý, 1935-1937 döneminde Bulgaristan'dan gelerek Çorlu, Muðla, Aksaray ve Lüleburgaz'a ait köylerde iskan edilen muhacirlerin isimleri, verilen arazi miktarýný gösterir cetveller ile çeþitli illere ait defter kayýtlarý en çok görüntülenen dokümanlar arasýnda yer aldý.

- YILIN ÝLK YARISINDA 805 BÝN 821 BELGE RESTORE EDÝLDÝ

Öte yandan Devlet Arþivleri, belge niteliði kazanmýþ her evraký, gelecek nesillere kazandýrýp "hafýzanýn muhafýzý" olma sorumluluðuyla restorasyon çalýþmalarýný da titizlikle yürütüyor.

Bu kapsamda yýlýn ilk yarýsýnda 805 bin 821 sayfa belge restore edildi.

Restorasyon iþlemleri, ulusal ve uluslararasý kurum ve kuruluþlarca belirlenmiþ etik kurallar gözetilerek oluþturulan, konunun uzmanlarýnca yapýlýyor.

Koruma onarým aþamalarý 7 bölümden oluþuyor. Ýlk aþamada belgenin mevcut durumunun deðerlendirilmesi ve kimliðinin kazandýrýlmasý yer alýyor.

Ardýndan yüzeyde biriken kir ve toz temizleniyor. Belgenin daha fazla bozulmasýný önlemek için gevþek parçalarýn sabitlenmesi ve hasarlý bölgelerin desteklenmesi için stabilizasyon yapýlýyor. Daha sonra belgedeki yýrtýklar, uygun malzeme ve yapýþtýrýcýlar ile onarýlýyor.

Restorasyonun bir diðer bölümünde, varsa belgedeki eksik kýsýmlar uzmanlarca tamamlanarak, belgenin orijinal haline en yakýn duruma getirilmesi saðlanýyor.

Belgeye ait olmayan, veri içermeyen, belge ve defterlerin saðlýðýný tehdit eden eski onarýmlar ise uygun yöntem ve tekniklerle belgeden ayrýþtýrýldýktan sonra restorasyon iþlemi tamamlanýyor.

Koruma onarým çalýþmalarý tamamlanmýþ belgeler, dijital ortama aktarýlýyor. Dijitalleþtirme iþlemi biten belge ve defterler ise asitsiz gömlek ve asitsiz karton kutulara yerleþtirilerek depolama alanlarýnda saklanýyor.

Bu çalýþmalar, Türkiye'nin zengin arþiv mirasýnýn bozulmadan muhafaza edilmesi adýna büyük önem taþýyor.