Türk Havacýlýk ve Uzay Sanayii (TUSAÞ) Genel Müdürü Mehmet Demiroðlu, gdh defence'a milli muharip uçaðýmýz KAAN'da yaþanan geliþmeler hakkýnda önemli açýklamalarda bulundu.
KAAN ve HÜRJET'te Amerikan menþeili motorlu kullanýyoruz. Ülkeler arasýndaki iliþkiler þüphesiz bizi de etkiliyor. F-16 alýmý sürecindeki geliþmeler bizi olumlu yönde etkileyecektir diye umut ediyoruz. Ama gerek olasý ambargolara karþý gerekse de bizim kendi ürünlerimizi geliþtirmenin bir gereði olarak motor konusunda TRMotor ve TEI þirketlerimizde ilgili çalýþmalarý yapýyoruz. Þu anda KAAN motoru, TEI ve TRMotor ortaklýðýyla epeyce merhale kat etmiþ vaziyette devam ediyor. Hedefimiz 2030'larýn baþýnda 5. ve 6. nesil uçaðý destekleyecek bir motorla KAAN'ý üretmeye devam etmektir. Ambargolar konusunda çok fazla yorum yapmaya gerek yok, inþallah öyle bir þey olmaz. Olursa da biz yine kendi tedbirlerimizi alarak kendi ürünlerimizi yapmaya devam edeceðiz. Biz bu motoru yaparýz. Bunu yapmak kolay demiyorum. Ama TRMotor ve TEI'deki arkadaþlardan kime sorsanýz 'bunu yaparýz' diyeceklerdir, ki ben de öyle diyorum, yapacaðýz. Biz dünyada 5. nesil savaþ uçaðý üreten 4 ülkeden biriyiz.
ASIL KAAN UÇUÞLARI 2025 YILINDA
KAAN'da Blok-10 dediðimiz ilk teslimatý içeren model 2025'te ortaya çýkacak. Bu uzun bir yolculuk. Ýlk versiyona koyacaðýnýz alt sistemlerin niteliðine göre testiniz ve uçuþ zarflarýnýz deðiþecektir. Bu belki 2030'larýn sonuna kadar devam edecek bir geliþtirme yolculuðu. 'Blok' yaklaþýmýyla yol alýyoruz. Þunu yapmak istemiyoruz; bütün her þeyiyle bitirelim KAAN'ý ve öyle teslim edelim. Hayýr. Þu anda Hava Kuvvetlerimizin kullanabileceði, envanterdeki uçaklardan daha iyi olmak þartýyla, getirdiðimiz ilk aþamada teslimatý yapacaðýz. Biz buna KAAN Blok-10 diyoruz. KAAN'ýn ilk deneme uçuþlarý devam ediyor. Esas test uçuþu 2025'te baþlayacak. Bu uçuþlar 2028'e kadar, hatta sonrasýnda da devam edecektir. Ýlk uçuþtan sonra 5 yýl içerisinde teslimat aþamasýna getirebilmek gerçekten zorlayýcý bir süreç. 2028'de 20 KAAN teslimatý hedefliyoruz. Aksaklýklar çýkýyor mu, çýkacak, hepsini çözeceðiz. 2028 hedefimiz sürüyor. Þu an itibariyle 'geciktik' diyebileceðimiz bir aksaklýðýmýz yok. Ama 'olmaz' da diyemeyiz. Ýnþallah 2028 yýlýnýn sonuna doðru KAAN teslimatýný görürüz.
ÝLK ETAPTA 150 UÇAK ÝHRAÇ EDÝLÝR
Blok-10 ve sonrasýndaki KAAN modeli arasýndaki farklar gizli bilgi kapsamýna giriyor, açýklayamam. Ama þunu söyleyebilirim. Ýlk teslimattaki uçaklar envanterde bulunan uçaklardan çok daha iyi olacak: Görünmezlik, hýz, radar bakýmýndan. AESA radarlý olacak, 100 kilometrenin üzerinde görüþ saðlýyor. Bu arada, geliþtirdiðimiz teknolojileri, envanterimizdeki uçaklara da uyguluyoruz. F-16'lara AESA radarý takýyoruz ama KAAN'ýnki elbette çok daha büyük ve çok daha uzun mesafeli olacak. ROKETSAN, SAGE ve diðer firmalarýn geliþtirmiþ olduðu mühimmatlarý isterlerse ve önem sýrasýna göre KAAN'a entegre ediyor olacaðýz. Her bir blokta KAAN'ýn kabiliyetleri artacak. Bu þekilde üretime devam edeceðiz. Ýlk etapta Türk Hava Kuvvetleri için 100 adedin üzerinde KAAN üretimi yapmayý planlýyoruz. En az bu kadar bir sayýyý da dost ve müttefik ülkeler için üretmeyi hedefliyoruz. Þu anda KAAN'la ciddi olarak ilgilenen ülkeler var. Onlarla beraber çalýþarak onlarýn da ihtiyaçlarýný karþýlayacak þekilde, onlar için 150 adet KAAN þeklinde sayý versem herhalde hata yapmýþ olmam. Ýlerleyen yýllarda öncelikle kendi Hava Kuvvetlerimizin ihtiyaçlarýný karþýlamak þartýyla toplamda 250-300 arasýnda bir üretim planlýyoruz diyebilirim.
KAAN'IN ORTAKLARI YAKINDA RESMÝYET KAZANIR
KAAN'a 4-5 ülkeden ciddi bir ilgi var. Bu ilgi ilk uçuþtan sonra daha da görünür hale geldi. Suudi Arabistan Savunma Bakaný Halid bin Selman'ýn TUSAÞ'a gelmesi, projelerimizle ve özellikle KAAN'la ciddi olarak detaylý ilgilenmesi bunun bir göstergesi. KAAN'la bu þekilde ilgilenen baþka ülkelerimiz de var. Ama projeye hangi seviyede ve ne zaman katýlacaklar konusu biraz daha çalýþma gerektiriyor. Biz þuna eminiz ki KAAN bizim coðrafyamýzýn projesi haline geldi, geliyor. Çok uzak olmayan bir zaman içerisinde, belki bu yýl, belki de gelecek yýl KAAN projesine resmî katýlýmlarý göreceðimizi düþünüyorum.
KAAN'IN BAZI ÖZELLÝKLERÝ F-22'DEN DAHA ÝYÝ OLACAK
KAAN ile Amerikan F-22 sýk sýk karþýlaþtýrýlýyor. 30 yýllýk bir geçmiþi bulunan F-22 yapýldýðý dönemin en iyi teknolojilerini barýndýrýyordu. Fakat 30 yýlda dünya çok deðiþti. Elektronik alt sistemler, elektronik harp sistemleri çok geliþti ve radarlar da çok geliþti. Birebir karþýlaþtýrma yapmak çok zor, çünkü ABD F-22'yi satmýyor hiçbir yere... Hiçbir bilgi yok. Ama bizim KAAN'ýmýz en az o kadar olacak. Hatta bazý özellikleri daha da iyi olacak. Bu özelliklerin de hangileri olduðu önümüzdeki dönemde kamuoyuyla paylaþýlýr. Bunlardan bir tanesi radarlar diyebilirim. Göreceðiz.
'6. NESÝL'DE ÝLK SIRADA BÝZ OLACAÐIZ
6. nesil konsepte KAAN'la devam edeceðiz. Çünkü KAAN buna uygun olarak tasarlandý. 6. nesil uçaðýn en önemli özelliði nedir diye sorsak, insanlý ve insansýz sistemlerin birbiriyle konuþtuðu, insansýz sistemlerin KAAN tarafýndan komuta edildiði, data ve sensör füzyonu dediðimiz teknolojilerin kullanýldýðý, network üzerinde çalýþan, birbirleriyle yapay zeka tabanlý iletiþim kuran, karar verebilen, insana mümkün olduðu kadar az ihtiyaç duyan ama gerektiði yerde komuta-kontrolü býrakan bir sistem olarak ortaya çýkýyor. Þu anda 6. nesil tam da tanýmlanmýþ deðil esasýnda. Bu konu Halid bin Selman'ýn ziyareti sýrasýnda da gündeme geldi.
Baþpilotumuz Barbaros Demirbaþ "Biz bu konuda lideriz" diye bir cümle sarf etti. Prens de bunun nasýl olabildiðini sorunca, þunu dedi: Bizim þu anda ANKA-3'ümüz var, KIZILELMA'mýz var, KAAN'ýmýz var, Süper Þimþek'imiz var, 6. nesil asset'lerimiz var. Bunlar öyle her ülkede yok.
Biz 6. nesli þu anda simülasyon üzerinde çalýþmaya baþladýk bile. Dolayýsýyla bir bu konuda da liderliðe oynadýðýmýza inanýyoruz. Önce baþladýk, hýzlý çalýþacaðýz ve 6. nesil konusunda dünyada ilk 3'ten biri kesinlikle biz olacaðýz ama belki de birinci sýrada olacaðýz. Onu da göreceðiz hep beraber.