Adýmlar ses getirdi: Türkiye'yi yakýndan takip ediyorlar
Uzaya dair politikalarýn oluþturulmasýnda diplomatik iþbirliðinin önemi artýyor. Uzay Diplomasisi ve Uluslararasý Ýliþkiler Uzmaný Dr. Aurelie Trur Mirahmetoðlu, 'Uzay politikasýyla ilgili daha fazla metin yayýmlanmasý, stratejik hedefler koyulmasý ve bu doðrultuda planlama yapýlmasý, Türkiye'nin uzay politikasýnýn bel kemiðini oluþturacaktýr.' dedi. Mirahmetoðlu, 'Son birkaç yýlda uzay programýnda çeþitli önemli kilometre taþlarýna ulaþan Türkiye, komþu ülkeler tarafýndan yerli ve milli teknoloji geliþtirme konusunda bir örnek olarak görülmeye baþlandý. Orta Doðu ülkeleri ve Asya-Pasifik bölgesindeki ülkeler, Türkiye'yi yakýndan takip ediyor.' diye konuþtu.
Türkiye, uzay çalýþmalarý konusunda son yýllarda ilerleme kaydederken, bu alanda ülkeler arasýnda iþbirliði de gittikçe önem kazanýyor.
Anadolu Ajansýnýn (AA) "Türkiye'nin Uzay Yürüyüþü" baþlýklý dosyasýnýn 7'nci haberinde, uzay mevzuatýnýn ve bu alanda diplomatik iliþkilerin geliþtirilmesinin önemine yer verildi.
Uzay Diplomasisi ve Uluslararasý Ýliþkiler Uzmaný Dr. Aurelie Trur Mirahmetoðlu, AA muhabirine, uzay çaðýnýn 1957 yýlýnda Sovyetler Birliði'nce insan yapýmý ilk bilimsel uydu Sputnik'in yörüngeye yerleþtirilmesiyle baþladýðýný, Türkiye'nin uzayýn keþfine ilgisinin de 1970'lerde diplomatik yollarla oluþtuðunu söyledi.
Türkiye'nin, ilk uzay anlaþmalarýnýn kabul edilmesinden kýsa bir süre sonra Birleþmiþ Milletlerin (BM) "Uzayýn Barýþçýl Amaçlarla Kullanýmý Komitesi"ne katýldýðýný belirten Mirahmetoðlu, "Türkiye Uzay Ajansýnýn (TUA) kurulmasýný ve Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan tarafýndan ilan edilen hedefleri çok olumlu buluyorum. Uzay politikasýyla ilgili daha fazla metin yayýmlanmasý, stratejik hedefler koyulmasý ve bu doðrultuda planlama yapýlmasý, Türkiye'nin uzay politikasýnýn bel kemiðini oluþturacaktýr." dedi.
Türkiye'nin uzay keþfi alanýnda çok yüksek potansiyele sahip olduðuna dikkati çeken Mirahmetoðlu, daha önce sadece bir pazar olarak görülen Türkiye'nin, yeteneklerini ve iþbirliklerini önemli ölçüde artýrarak, ürün ve hizmet geliþtirmek adýna daha fazla seçeneðe sahip olduðunu belirtti.
- "DAHA FAZLA YENÝLÝKÇÝ ÞÝRKET 'YENÝ UZAY' HAREKETÝNE KATILMALI"
Mirahmetoðlu, Türkiye'nin, 2026 yýlýnda, her yýl farklý ülkede düzenlenen ve on binlerce profesyonelin katýldýðý uzay endüstrisinin en büyük toplantýsý olan Uluslararasý Uzay Kongresi'ne (IAC) ev sahipliði yapacak olmasýnýn önemine iþaret ederek, bunu "daha fazla iþbirliði geliþtirmek için iyi kullanýlmasý gereken bir fýrsat" olarak yorumladý.
Türkiye'nin uzay konusunda yaptýðý çalýþmalara da deðinen Mirahmetoðlu, þu deðerlendirmede bulundu:
"Son birkaç yýlda uzay programýnda çeþitli önemli kilometre taþlarýna ulaþan Türkiye, komþu ülkeler tarafýndan yerli ve milli teknoloji geliþtirme konusunda bir örnek olarak görülmeye baþlandý. Orta Doðu ülkeleri ve Asya-Pasifik bölgesindeki ülkeler, Türkiye'yi yakýndan takip ediyor. 'Yeni uzay' olarak tanýmlanan, uzayýn ticarileþmesinde hýzlý hareket etmeyi gerektiren yeni konjonktürde, Türkiye'deki ticari þirketler 'yeni uzay' ürünleri ve hizmetleri üretmek için çalýþmaya baþladý. Savunma ve uzay alanýnda faaliyet gösteren büyük þirketlerle TUA'nýn hýzlý kararlar almasý gereken bir dönem bizleri bekliyor. Daha fazla yenilikçi þirketin 'yeni uzay' hareketine katýlmasý lazým. Türkiye'nin uzay diplomasisi çabalarý birçok düzeyde gözlemlenebilir. Ülkenin stratejik planlarý sayesinde uzay alanýnda geleceði oldukça parlak görünüyor."
- UZAY KONUSUNDAKÝ DÝPLOMATÝK ANLAÞMALAR
Mirahmetoðlu, Türkiye'nin, diðer ülkelerin dikkatini uzay eðitim ve deðiþim programlarý açýsýndan da çektiðine iþaret ederek, geçen yýl Bursa'da Gökmen Uzay ve Havacýlýk Eðitim Merkezi'nde (GUHEM) düzenlenen Uzay Kaþifleri Akademisi'nin, Türk Devletleri Teþkilatý ve TUA iþbirliðiyle öðrencileri aðýrladýðýný hatýrlattý.
GUHEM'deki Uzay Kaþifleri Kongresi'ne de 18 ülkeden 60'tan fazla astronot ve kozmonotun katýldýðýný belirten Mirahmetoðlu, "Rus kozmonotlarýn seyahat kýsýtlamalarý olmadan Türkiye'deki kongreye katýlabilmesi ve Avrupalý, Amerikalý ve Çinli meslektaþlarýyla bir araya gelebilmesi, Türkiye'nin uzay iliþkilerinde barýþçýl dýþ politikalara olan güçlü baðlýlýðýný ve diplomatik baþarýsýný göstermektedir." diye konuþtu.
Mirahmetoðlu, uzay çalýþmalarýnda iþbirliðinin bilgi, kapasite ve maliyetlerin paylaþýmý açýsýndan önemli olduðunu vurgulayarak, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcý'nýn ABD þirketi Axiom Space ile bu ülke topraklarýndan uzaya gönderildiðini anýmsattý.
Türkiye'nin ABD liderliðinde, 40 ülkenin imzaladýðý gönüllü "Artemis Anlaþmalarý"na katýlma konusunda henüz bir açýklama yapmadýðýný belirten Mirahmetoðlu, "Ancak Rusya ve Çin'in öncülüðünde, Ay çalýþmalarý konusundaki iþbirliðini ve standartlarý geliþtirmeyi, istasyondaki operasyonlarý yürütmeyi ve denetlemeyi saðlayacak uluslararasý bir organ oluþturmayý hedefleyen Uluslararasý Ay Araþtýrma Ýstasyonu'na katýlým baþvurusunda bulundu. Türkiye, Asya Pasifik Uzay Ýþbirliði Örgütü (APSCO) gibi organizasyonlar aracýlýðýyla bu anlaþma altýnda daha büyük bir rol oynama fýrsatýna sahip olabilir." ifadelerini kullandý.
