Astronot Atasever 7 bilimsel deneye imza atacak

Sanayi ve Teknoloji Bakaný Mehmet Fatih Kacýr, Türkiye'nin astronotlarý Alper Gezeravcý ve Tuva Cihangir Atasever'in katýlýmýyla "Türk Uzay Bilim Misyonu Yörünge Altý Araþtýrma Uçuþu" konulu basýn toplantýsý, Sanayi ve Teknoloji Bakanlýðý'nda gerçekleþtirildi.

Tuva Cihangir Atasever, burada yaptýðý konuþmada, beklenen en erken fýrlatma tarihinin 8 Haziran olduðunu belirterek, "Fýrlatma, Virgin Galactic'in ABD'nin New Mexico eyaletinde bulunan Spaceport tesislerinden gerçekleþecek. Uzay aracýnda, 4 mürettebat ve 2 pilottan oluþan 6 kiþilik ekip yer alacak. Burada 7 farklý deneye imza atma þansýný elde edeceðiz." dedi.

Araþtýrma uçuþunun gerçekleþtirileceði aracýn özelliklerine ve yolculuðun aþamalarýna iliþkin sunum yapan Atasever, þu bilgileri verdi:

"Virgin Galactic firmasýyla gerçekleþtireceðimiz araþtýrma uçuþu, Alper abinin icra ettiði Falcon 9 roketi ile gerçekleþtirilenden oldukça farklý. O'nun uçuþunda yeryüzünden ilk andan itibaren bir roketle havalanmýþlardý. Benim uçuþumda 'havadan fýrlatma' olarak isimlendirilen yaklaþýk 45 bin feet irtifaya, yani 14 kilometrelik bir irtifaya denk gelecek yüksekliðe kadar taþýyýcý uçak ile uzay aracýmýz beraber seyahat edeceðiz. Buradaki amaç atmosferin kalýn tabakalarýný aþmak. 14 kilometrelik irtifaya geldiðimizde ayrýlma operasyonuyla uzay aracýnýn üzerindeki roket motoru ateþlemesi gerçekleþtiriliyor. Çok hýzlý þekilde, 1 dakika içinde ses hýzýnýn 3 katý kadar hýza eriþiyor bu uzay aracý. 90 kilometrelik irtifaya çýkýp serbest düþüþ gerçekleþtiriyor. Roketin uzay aracý üzerindeki itki sonlandýðý andan itibaren ise mikro yer çekimi koþullarý baþlýyor, uzay aracýmýz serbest düþüþ fazýna giriyor. Atmosfere giriþ fazýnda, uzay aracýnýn üzerinde herhangi bir itki sistemi bulunmadýðý için süzülerek iniþ gerçekleþtiriyor. Oldukça enteresan ve heyecanlý bir süreç olmasý bekleniyor bu süzülme fazýnýn. Uzay aracý, taþýyýcý uçakla beraber kalktýðý piste iniþ gerçekleþtirecek. Bu uçuþun toplam 1,5 saat sürmesi bekleniyor."

- 7 DENEY YAPILACAK

Atasever, bu uçuþun temel sebebinin bilimsel deneyler gerçekleþtirmek olduðunun altýný çizdi. Üzerindeki astronot tulumunun 3 deneye iliþkin ekipmanlarý taþýyabilmesi için özel olarak revize edilmiþ halini görev esnasýnda giyeceðini belirten Atasever, uzayda yapacaðý 7 deneyin detaylarýný anlattý.

Atasever, öncelikle BEACON isimli beyin görüntüleme deneyini yapacaklarýný dile getirerek, bu deney kapsamýnda kafasýna takacaðý yakýn kýzýlötesi spektroskopisi ölçüm cihazýný uçuþun tüm fazlarýnda üzerinde taþýyacaðýný, böylece beynin prefrontal korteks bölgesindeki kan yayýlýmý ve omurilik sývýsýnýn dinamiklerini inceleyeceklerini söyledi.

Mikro yer çekimi ortamýnda vücudun aþaðý bölgelerinde bulunan sývýlarýn kafatasýna doðru toplandýðýna dikkati çeken Atasever, "Bu kafatasý içindeki basýncý artýrýyor. Bu durum, astronotlarýn saðlýðýyla ilgili çeþitli problemleri beraberinde getirebiliyor. Mesela görmeleri bozulabiliyor. Bu duruma omurilik sývýsýnýn etkisi ilk defa bir uzay uçuþunda gözlemlenecek. Buna ek olarak dünyayý uzak noktadan görmüþ olmanýn benim üzerimde yaratacaðý psikolojik deðiþim ve dönüþümleri de araþtýrmacýlarýmýz benden örnekler toplayarak ortaya koyacaklar." ifadesini kullandý.

IvmeRad Radyasyon Dozimetresi deneyiyle ne kadarlýk bir radyasyona maruz kaldýðý bilgisini elde edeceklerini belirten Atasever, daha sonraki süreçlerde uzay istasyonlarýna gidecek kiþilerin anlýk olarak ne kadar radyasyona maruz kalacaðýna iliþkin öngörüde bulunabileceklerini dile getirdi.

- ÝNSÜLÝN TESTÝ YAPILACAK

Atasever, TUA ve Axiom Space'in ortak deneyi olan Uzayda Ýnsülin Kalemi Testi ile özel bir kutu içine yerleþtirilmiþ 2 farklý insülin kaleminin uzaya taþýnacaðýný ve bu ortamdaki doz aktarým verimliliðinin ilk kez test edileceðini söyledi.

Mikro yer çekimi ortamýna ulaþtýðý anda uçuþ tulumunda yer alan özel olarak tasarlanmýþ cep üzerinde bulunacak insülin kalemlerinin dozlarýný ayarlayýp mekanizmayý aktifleþtirileceðini anlatan Atasever, "Toplama kaplarý içine aktarýlan ilaç dozlarý, uçuþ sonrasýnda yüksek hassasiyete sahip terazi kullanýlarak ölçülecek ve bu insülin kalemlerinin uzay ortamýndaki doz aktarým kabiliyeti belirlenecek. Böylece önümüzdeki yýllarda Dünya yörüngesinde inþa edilecek uzay istasyonlarýna diyabetli bireylerin gitmesi halinde uygulanabilecek tedavi yöntemlerinin etkinliðine yönelik ilk deneme gerçekleþtirilmiþ olacak." dedi.

Atasever, Yörünge Altý Uçuþta Vezikül Analizi kapsamýnda ise uçuþ öncesinde ve sonrasýnda kendisinden toplanan biyolojik örneklerin içinde bulunan hücre dýþý veziküllerin, özel geliþtirilen mikro akýþkan çip vasýtasýyla izole edileceðini belirtti.

Mikro yer çekimi koþullarý dolayýsýyla veziküllerin içeriðinde meydana gelen deðiþimlerin inceleneceðini dile getiren Atasever, bu sayede gelecekte, astronotlar uzaya çýkmadan önce uygulanabilecek birtakým uyumlandýrma terapilerinin geliþtirilme potansiyelinin araþtýrýlacaðýný bildirdi.

Alper Gezeravcý'nýn misyonunda yer alan MESSAGE, METABOLOM ve MIYELOID deneyleri de yine Atasever'in gerçekleþtireceði Yörünge Altý Araþtýrma Görevi'nde uygulanacak. Veriler, bu görevin sonucu itibarýyla deðerlendirilecek.

- "UZAY ARACI EMEKLÝYE AYRILACAK"

Atasever, bunun bilimsel bir misyon olduðuna dikkati çekerek, söz konusu mikro yer çekimi ortamýndan maksimum faydayý elde edebilmek adýna titizlikle çalýþtýklarýný ifade etti.

Bu uçuþun yolculuk yapacaklarý uzay aracýnýn gerçekleþtireceði 12. ve son uçuþ olacaðý bilgisini veren Atasever, "Bu uzay aracý artýk emekliye ayrýlacak. Virgin Galactic firmasý farklý sistem geliþtirmeye yönelecek." dedi.

- GEZERAVCI'DAN ATASEVER'E TAM DESTEK

Astronot Alper Gezeravcý da Atasever'e uzay yolculuðunda tam destek vererek, "Nisan 2023'te eðitimlere kardeþim Tuva ile baþladýk. Ýki farklý bilimsel altyapýdan geliyoruz. Ben havacýlýk alanýnda tecrübe ve bilgi birikimine sahibim. Tuva da mühendislik alanýnda çok geniþ entelektüel bilgi birikimine ve tecrübeye sahipti. Karþýlýklý olarak bu bilgi ve tecrübelerimizi paylaþma noktasýnda müthiþ keyif aldýk. Tuva'nýn algý kapasitesi ve özümseme potansiyeli oldukça fazla. Vereceðimiz herhangi bir tavsiyeye bu noktada ihtiyaç yok, bütün eðitimleri fazlasýyla özümsemiþ durumda, sürekli bir aradayýz, ihtiyaç duyulacak ve eksik olan her noktada birbirimizi destekleyecek noktadayýz." deðerlendirmesinde bulundu.

Gezeravcý, astronot ve bilim misyonu programý kapsamýnda 2022'den itibaren geçirdikleri süreci anlatarak, Uluslararasý Uzay Ýstasyonu'nda (ISS) kaldýðý süre boyunca gerçekleþtirdiði 13 deneye iliþkin bilgiler verdi.

Bugüne kadar 26 þehirde 34 üniversitede 40'ýn üzerinde gençlik buluþmasý yaptýklarýný söyleyen Gezeravcý, "100 binin üzerinde kardeþimizle bir araya geldik. Bu hafta yine 5 þehirde 7 buluþma planlýyoruz. Yarýn Malatya ve Adýyaman'a gideceðiz. Sonrasýnda Þanlýurfa, Elazýð ve Hatay'a giderek faaliyetlerimize devam edeceðiz." diye konuþtu.

Vatandaþlarla buluþmalarýnda yüksek teveccüh olduðunu belirten Gezeravcý, uzayla ilgili gayretlerinin artýk anaokulu yaþýndaki çocuklarýn dahi hayallerinin ürünü olarak çizdikleri resimlere yansýdýðýný ifade etti.

Bunun büyük bir devrim olduðunu söyleyen Gezeravcý, "Bu ülkenin çocuklarýnýn artýk hayallerini perdeleyebilecekleri hiçbir engele Türkiye'nin müsaade etmediðinin net bir mesajýdýr. Ýlgiden son derece memnunuz. Bütün eðitim kurumlarýndan buluþma yönünde talepler geliyor. Bütün kardeþlerimizin ayaðýna gitme gayretini göstereceðiz." dedi.