Ay'ýn karanlýk yüzünden ilk kez toplandý! Dünya'ya getirilecek

Çin'in Ay'ýn karanlýk yüzüne gönderdiði "Çang'ý 6" keþif aracýnýn kaya ve toprak örnekleri toplama iþlemini tamamladýðý bildirildi.

Çin Ulusal Uzay Ýdaresinden yapýlan açýklamaya göre, 2 Haziran'da Ay yüzeyine iniþ yapmasýnýn ardýndan sondasýyla yüzeyde kazýlar yapan keþif aracý, topladýðý örnekleri konteynerde mühürleyerek yükseltme aracýna aktardý.

Yükseltme aracý sabah saatlerinde örneklerin olduðu konteryneri yüzeyden yörüngeye çýkardý. Böylece görevin örnek toplama kýsmý tamamlandý.

Sonraki aþamada örnekler yörüngedeki dönüþ mekiðine aktarýlacak ve dönüþ mekiði örnekleri Dünya'ya getirecek.

- AY'IN KARANLIK YÜZÜNDEN ÝLK KEZ KAYA VE TOPRAK ÖRNEKLERÝ TOPLANDI

Çang'ý 6, bugüne dek Ay'ýn karanlýk yüzeyinden kaya ve toprak örneði toplayan ilk keþif görevi ve Çin, bunu yapan ilk ülke oldu.

Uydu, sonda, iniþ ve yükseltme araçlarý ile dönüþ mekiðinden oluþan keþif aracý, 3 Mayýs'ta Çin'in Haynan Adasý'ndaki Výnçang Uzay Merkezi'nden fýrlatýlmýþtý.

Keþif aracý, 2 Haziran'da Ay'ýn Güney Kutbu-Aitken Çanaðý içindeki bir krater olan Apollo Çanaðý'na yumuþak iniþ yapmýþtý.

- AY'IN KARANLIK YÜZÜ

Dünya'nýn etrafý ile kendi etrafýndaki dönüþ hýzý eþit olduðundan Ay'ýn hep ayný yüzü Dünya'ya dönük oluyor. Ay'ýn Dünya'dan görünmeyen uzaktaki yüzüne "karanlýk yüzü" adý veriliyor.

"Karanlýk" ifadesi, ýþýk yokluðunu deðil bu bölgenin Ay'ýn yakýndaki yüzüne göre daha az bilinmesini ifade ediyor.

Ýlk kez Sovyetler Birliði'nin "Luna" uydusu, 1959'da Ay'ýn karanlýk yüzünü fotoðraflamýþ, Sovyetler Birliði Bilimler Akademisi de 1960'ta Ay'ýn karanlýk yüzünü anlatan detaylý atlas yayýmlamýþtý.

ABD'nin 1968'deki insanlý ay seferi "Apollo 8" görevine katýlan astronotlar, Ay'ýn karanlýk yüzünü bizzat gören ilk insanlar olmuþtu.

- ÇÝN, AY'IN KARANLIK YÜZÜNE KEÞÝF ARACI ÝNDÝREN ÝLK ÜLKE

Çin mitolojisindeki Ay tanrýçasý "Çang'ý"nýn adýný taþýyan keþif görevleri, 2007 ve 2010 yýllarýnda Ay yörüngesine yollanan "Çang'ý 1" ve "Çang'ý 2" uydularýyla baþlamýþtý. Ay'ýn haritalandýrýlmasýnýn hedeflendiði keþif görevleri, yüzeye yumuþak iniþ için hazýrlýk amacý taþýyordu.

"Çang'ý 3" görevinde "Yütu" (Yeþim Tavþaný) adý verilen gezgin keþif aracý, Aralýk 2023'te Ay'ýn yüzeyine indirilmiþti.

Çin, "Çang'ý 4" görevinde "Yütu-2" gezgin keþif aracýný Ocak 2019'da Ay'ýn karanlýk yüzüne indirerek ilke imza atmýþtý.

"Çang'ý 5" görevinde Çin, Ay yüzeyinden kaya ve toprak örnekleri toplamayý amaçlayan ilk keþif aracýný göndermiþti. Keþif aracý, Kasým 2020'de fýrlatýldýktan sonra topladýðý 1,73 kilogram kaya ve toprak örneðiyle Aralýk 2020'de Dünya'ya dönmüþtü.

Çin, Ay'daki keþif faaliyetini gelecek yýllarda yeni görevlerle sürdürmeyi planlýyor. Bu kapsamda "Çang'ý 6"nýn ardýndan, 2026'da Ay'ýn güney kutbunda keþif yapmak üzere "Çang'ý 7" ve 2027'de doðal kaynak kapasitesini ve kullanýlabilirliðini doðrulamak ve Ay yüzeyindeki uzay üssü inþasý için testler yapmak üzere "Çang'ý 8" görevleri planlanýyor.

Ülke, 2030'dan itibaren Ay'a insanlý seferler düzenlemeyi, Uluslararasý Ay Araþtýrma Üssü kurarak daha ileri keþif faaliyetlerine zemin hazýrlamayý hedefliyor.