Denisovalýlar, Tibet platosunda mý yaþadý?
Denisovalýlar 100 bin yýldan fazla bir süre boyunca Tibet'in yüksek rakýmlý platosunda hayatta kaldýklarý ve geliþtikleri açýklandý.
Araþtýrmacýlar, Çin'in Gansu eyaletindeki Xiahe þehrinin yakýnlarýnda deniz seviyesinden 3 bin 280 metre yükseklikte bulunan Baishiya Karst Maðarasý'nda ortaya çýkarýlan binlerce hayvan kemik parçasýný analiz etti. Söz konusu maðara, eski dönemlerde hayat sürmüþ insanlarýn yaþadýðý bilinen sadece üç yerden biriydi. Elde edilen bulgular, Denisovalýlarýn yünlü gergedanlar, koyunlar, yabani yaklar, dað sýçanlarý ve kuþlar dahil olmak üzere çeþitli büyük ve küçük hayvanlarý avlayabildiðini, kesebildiðini ve ortaya koydu.
Maðarada çalýþan arkeolog ekibi ayrýca, 48 bin ila 32 bin yýl öncesine ait bir tortu tabakasýnda bir kaburga kemiði parçasý keþfetti. Bulgunun, bilinen bir avuç Denisova fosilinin en genci olduðu ifade edildi. Bu da türün bilim insanlarýnýn daha önce düþündüðünden daha yakýn bir zamanda var olduðuna dair önemli bir ipucu sunuyor.
ÝNANILMAZ DERECEDE DAYANIKLILARDI
Ancak yeni çalýþma, Baishiya Karst Maðarasý'nda yaþayan Denisovalýlarýn inanýlmaz derecede dayanýklý olduklarýný, daha sýcak ve daha soðuk dönemlerde Dünya'nýn en uç ortamlarýndan birinde hayatta kaldýklarýný ve otlak arazide bulunan çeþitli hayvan kaynaklarýný en üst düzeye çýkardýklarýný ortaya koyuyor.
Nature dergisinde yayýnlanan çalýþmanýn eþ baþ yazarý, Çin'deki Lanzhou Üniversitesi'nde arkeolog ve profesör Dongju Zhang, "Denisovalýlarýn maðarada ve bu Tibet platosunda çok uzun süre nasýl yaþadýðýný gerçekten bilmek istiyoruz. Ortama nasýl uyum saðladýlar?" dedi.
KABURGA DENÝSOVALILARA MI AÝT?Kopenhag Üniversitesi'ndeki Globe Enstitüsü Biyomoleküler Paleoantropoloji Grubu'nda doçent olan çalýþmanýn ortak yazarý Frido Welker, kaburganýn muhtemelen modern insanlarýn Avrasya kýtasýna yayýldýðý bir zamanda yaþamýþ Denisovalýlara ait olduðunu söyledi.
Denisovalýlar ilk olarak 2010 yýlýnda, küçük bir parmak kemiði parçasýndan çýkarýlan DNA dizileri kullanýlarak keþfedildi. O zamandan beri, dünya çapýnda bir düzineden az Denisovalý fosili bulundu.
Tibet Budistleri için kutsal bir yer olan Baishiya Karst Maðarasý'nda bir keþiþ tarafýndan bulunan diþli bir çene kemiði en az 160 bin yýl öncesine dayanýyordu. Bir yýl sonra yayýnlanan, bölgedeki tortudan elde edilen bir DNA'nýn ise Denisovalýlarýn bir zamanlar bu bölgeyi yuva olarak kullandýklarýna dair araþtýrmacýlara daha fazla kanýt saðladý.
