Perseverance gezgini tarafından bir yıldan fazla bir süre önce toplanan veriler, Mars'taki mikrobik yaşam için şimdiye kadarki en güçlü kanıtı sunmaktadır. Stony Brook Üniversitesi'nden jeobilimci ve gezegen bilimci Joel Hurowitz liderliğindeki araştırma ekibi, Chevaya Falls adlı kayadaki ve Bright Angel formasyonundaki benzer kayalardaki leopar benekli lekelerin en iyi açıklamasının biyolojik süreçler olduğunu ortaya koymaktadır. Ancak Perseverance tarafından toplanan numunelerin Dünya'ya getirilip kapsamlı laboratuvar çalışmalarına tabi tutulmasına kadar kesin bir sonuca varılamayacak olsa da, Hurowitz ve meslektaşları tarafından derlenen kanıtlar oldukça ikna edicidir.
Jezero Krateri'nde yapılan keşif
Chevaya Falls, bir zamanlar sıvı suyla dolu olan geniş bir havza olan Jezero Krateri'nin tabanında keşfedilmiştir. Perseverance gezgini bu kayanın üzerinde bir yıldan biraz fazla bir süre önce çalışmalar yürütmüştür. Bilim insanları, burada Dünya'da kayalarda görülenlere benzer özelliklerin genellikle fosilleşmiş mikroplarla ilişkilendirildiğini fark etmişlerdir. Bu benzerliklerin varlığı, araştırmacıları Mars'taki yaşam olasılığı hakkında derin düşüncelere sevk etmiştir. Perseverance'ın gelişmiş bilim aletleri paketi, Chevaya Falls'tan ve Bright Angel formasyonundaki Sapphire Canyon ile Apollo Temple adlı diğer iki kayadan detaylı veriler sağlamıştır.
Kimyasal bileşiklerin mikrobik metabolizmaya işaret etmesi
Bright Angel formasyonunda bulunan kimyasal bileşiklerin kombinasyonu, mikrobik metabolizmalar için zengin bir enerji kaynağı olabilecek niteliktedir. Hurowitz, bu bulguların anlamını çözmek için kapsamlı bir analiz yapılması gerektiğini vurgulamıştır. Perseverance'ın verilerine göre, analiz edilen numuneler organik, karbon açısından zengin materyal içermektedir. Mars'ta çok miktarda organik materyal bulunmakta ve organik materyali üretebilecek birçok biyolojik olmayan süreç de mevcuttur. Bu nedenle, organik materyalin tek başına varlığı teşhis edici bir kanıt değildir. Ancak, diğer potansiyel biyobelirteçler ile birlikte düşünüldüğünde, organik materyal çok daha önemli bir anlam kazanmaktadır.
Bright Angel formasyonu, suyun varlığını gösteren kil açısından zengindir ve bu durum önemli bir göstergedir. Kaya ayrıca hematit adı verilen demir açısından zengin bir mineralin damarlarıyla ayrılmış kalsiyum sülfat içermektedir. Bu mineral kombinasyonları, Mars'ta yaşamın var olmuş olabileceğine dair ipuçları sunmaktadır. Leopar benekleri özellikle demir fosfat ve demir sülfür, muhtemelen vivianit ve greigit mineralleri açısından zengindir. Fosfatlar Dünya'da büyük biyolojik öneme sahip olup, her iki mineral de organik karbonu içeren elektrokimyasal indirgeme ve oksidasyon reaksiyonlarının ürünü olabilir.
Minerallerin düzenlenmesi ve redoks döngüsü
Texas A&M Üniversitesi'nden jeobiyolog ve astrobiyolog Michael Tice, bu minerallerin sadece varlığının değil, aynı zamanda bu yapılarda nasıl düzenlendiklerinin de önem taşıdığını belirtmektedir. Minerallerin demirin ve kükürtün redoks döngüsü yoluyla oluştuklarını göstermesi, biyolojik süreçlerin işaretleri olabilir. Dünya'da, bunlar gibi şeyler bazen mikropların organik maddeyi yediği ve pas ile sülfatı 'soluduğu' tortullarda oluşmaktadır. Mars'taki bu minerallerin varlığı, orada benzer süreçlerin gerçekleşmiş olabileceği sorusunu gündeme getirmektedir. Bu parallellik, iki gezegen arasında yaşam mekanizmalarının benzerliğini düşündürtmektedir.
Araştırma ekibi, Bright Angel numunelerinin gözlemlenen mineral bileşimini üretebilecek farklı süreçleri bilgisayar modelleri aracılığıyla test etmiştir. Kayalarda gözlemlenene benzer bir sonuç üretmek için sulfatı sülfüre indirgeyen abiyotik bir süreci tanımlayabilmişlerdir. Ancak bu süreç son derece yavaştır ve ya yüksek asitlik ya da 150 ila 200 santigrat derecenin üzerinde sıcaklıklar gerektirmektedir. Mars kesinlikle volkanizma yoluyla asidik koşullar ve yüksek sıcaklıklar üretme kapasitesine sahiptir.
Bright Angel kayalarının ısıl geçmişi ve araştırmanın devamı
Bununla birlikte, Bright Angel kayaları bu düzeyde ısıya maruz kaldıklarına veya düşük bir pH'ye maruz kaldıklarına dair başka hiçbir işaret göstermemektedir. Bu durum, minerallerin oluşumunda biyolojik süreçlerin daha belirleyici rol oynamış olabileceğini düşündürmektedir. Kayaların kendilerini incelemeden daha fazlasını öğrenmek oldukça zor olacaktır. Perseverance'ın alet paketi, jeologların Dünya'da başarabilecekleriyle karşılaştırıldığında son derece sınırlıdır ve araştırmacılar toplanan numunelere ellerini atmak için sabırsızlıkla beklenmektedir.
Araştırma ekibi, Dünya'daki araştırmacıların Bright Angel formasyonunda gözlemlenen spesifik özelliklere yol açabilecek çeşitli biyolojik ve abiyotik süreçler hakkında daha fazla araştırma yapmalarını önermiştir. Michael Tice, yaşamın Dünya ve Mars'ta aşağı yukarı aynı zamanda aynı süreçlerden bazılarını nasıl kullanıyor olabileceğinin büyüleyici olduğunu vurgulamaktadır. Dünya'da aynı yaştaki kayalarda mikroorganizmaların demiri ve kükürtü organik maddeyle aynı şekilde reaksiyona soktuğuna dair kanıtlar bulunmaktadır. Ancak Mars'ta gözlemlenen özelliklerin tamamen aynısını Dünya'daki eski kayalarda görmek mümkün olmamıştır. Levha tektoniği tarafından işleme, tüm kayaları bu şekilde koruyamayacak kadar fazla ısıtmıştır. Bu mineralleri başka bir gezegende bu şekilde görebilmek, bilim insanları için özel ve muhteşem bir keşiftir.
