Türk Havacýlýk ve Uzay Sanayii (TUSAÞ) Genel Müdürü Temel Kotil, Türk Hava Kuvvetlerinin ihtiyaçlarýný karþýlamak amacýyla geliþtirilen Milli Muharip Uçak için rüzgar tüneli testleri gerçekleþtirildiðini belirterek, "Konfigürasyonun son þeklini vermeye çalýþýyoruz. Çok hýzlý þekilde uçaðý tamamlamak istiyoruz." dedi.
Milli Muharip Uçak Endüstriyel Ýþbirliði Günleri etkinliði, projede görev alabilecek yerli ve yabancý çok sayýda firmayý bir araya getirdi. Etkinlikte, projedeki ihtiyaçlar, tedarik süreçleri ve iþ birliði olanaklarý ele alýndý.
Temel Kotil, Milli Muharip Uçak gibi birçok teknolojiyi, sistemi, alt sistemi barýndýran bir aracý hiçbir þirketin tek baþýna yapamayacaðýný söyledi.
Bu nedenle yerli ve yabancý firmalarý bir araya getirip iþ birliði konularýnýn konuþulmasýný saðlamak istediklerini dile getiren Kotil, proje boyunca alt teknolojilerden sistemlere, iniþ takýmlarýndan silah sistemlerine uzanan geniþ yelpazede farklý kabiliyetlere ihtiyaç duyulacaðýný vurguladý.
"200 milyon dolarlýk bir yatýrým yapýyoruz"
Projenin son durumuna iliþkin bilgi veren Kotil, þöyle konuþtu:
"Uçaðýmýz þu anda rüzgar tünelinde, konfigürasyonun son þeklini vermeye çalýþýyoruz. Çok hýzlý þekilde uçaðý tamamlamak istiyoruz. BAE Systems ile teknik iþ birliðimiz var. Þirketin yaklaþýk 70 personeli burada çalýþýyor. Bu iþ birliði basit bir mühendislik hizmeti satýn alýmý deðil. Teknolojik olarak da bir araya gelmiþ durumdayýz. Bu uçak için rüzgar tünelleri yapýyoruz, büyük laboratuvarlar kuruyoruz. Milli Muharip Uçak aðýrlýkla kompozit (deðiþik tarzlarý bir arada taþýyan) olacak. Kompozit yapýsýný oluþturmak için þu anda 200 milyon dolarlýk bir inþaat devam ediyor. 200 milyon dolarlýk bir yatýrým yapýyoruz. Kompozitte TUSAÞ'ý dünyadaki kapasitenin yüzde 2'sine getirmek istiyoruz ki uçaðý kolay yapalým."
Proje için ihtiyaç duyulan insan kaynaðýna yönelik çalýþmalarýný da anlatan Kotil, üniversitelerden bin stajyer mühendisin TUSAÞ'ta yetiþtirildiðini, bu yýl neredeyse bine yakýn mühendis aldýklarýný bildirdi. Kotil, yürüttükleri projeleri dikkate alarak kadrolarýný güçlendirdiklerini belirtti.
Projeyle test altyapýsýndan malzemeye, tasarýmdan elektroniðe uzanan bir çeþitlilikte Türkiye ve TUSAÞ'ýn 5. nesil uçak yapacak yetenek kazandýðýna iþaret eden Kotil, "5. nesil savaþ uçaðýný bir firma tek baþýna yapamaz, bir ülke yapar. Hatta diðer ülkeleri de yanýna destekçi alýr. Avrupa'da þu anda en önde giden 5. nesil savaþ uçaðý projesi bu. Mühendis olarak gönlümden geçen güçlerin birleþmesi. Ýnþallah bu yalnýz Türkiye'nin deðil, NATO'nun uçaðý olur." diye konuþtu.
Seri üretime kadar 400 sipariþ hedefi
Savunma Sanayii Baþkanlýðý tarafýndan yürütülen projeyle Hava Kuvvetleri Komutanlýðý envanterinde bulunan ve 2030'lu yýllardan itibaren kademeli devreden çýkartýlmasý düþünülen F-16 uçaklarýnýn yerini alabilecek yurt içi imkan ve kabiliyetlerle tasarlanan modern uçaklarýn üretilmesi amaçlýyor.
Projede, yeni nesil bir uçakta olmasý gereken düþük görünürlük, dahili silah yuvasý, yüksek manevra kabiliyeti, artýrýlmýþ durumsal farkýndalýk ve sensör füzyonu benzeri teknoloji alanlarýndaki çalýþmalar sonucu, Türkiye'nin 5. nesil bir muharip uçaðý üretebilecek altyapý ve teknolojiye sahip ülkeler arasýnda yer almasý hedefleniyor.
"Tasarým ve prototip kalifikasyonunu" kapsayan birinci dönemin ilk aþamasý olan "ön tasarýmla" eylül ayý itibarýyla proje takvimi baþladý. 4 yýl sürmesi öngörülen bu sürecin daha erken tamamlanmasý amaçlanýyor.
Proje kapsamýnda ilk etapta 6 geliþtirme hava aracý üretilecek. Daha sonra eklenecek yeni araçlarla Milli Muharip Uçak 2033'teki seri üretime hazýrlanacak. Seri üretim aþamasýna kadar 400 adetlik uçak sipariþine ulaþýlmasý öngörülüyor.
Proje ortaðý olmak isteyen ülkelerle de çeþitli düzeylerde görüþmeler yürütülüyor. Söz konusu ülkeler ayný zamanda uçaðýn potansiyel alýcýlarý olarak deðerlendiriliyor.
18. ayda konsept dondurulacak
Milli Muharip Uçak için yaklaþýk 1 yýl sonra projede en büyük sistem tedarikçileri seçilecek ve sonrasýnda 18. ayda konsept dondurulacak.
Projede görev alacak tedarikçilerden, ihracat kýsýtlamasýna tabi olmayacak, uzun vadeli taahhütler istenecek.
Uçak için TR Motor tarafýndan özgün motor geliþtirilecek. Bu süreç devam ederken geliþtirilen araçlarda bir ara motor kullanýlacak.
Radar, elekto optik ve bütünleþik iþlemci alanlarýnda ise ASELSAN ve TÜBÝTAK çalýþmalara baþladý.