Rusya uzay ve uydu teknolojileri alanýndaki konumunu güçlendirmeye çalýþýyor

AA muhabirinin Rusya Federal Uzay Ajansý (Roscosmos) ve Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanlýðýndan derlediði bilgilere göre, ülkenin, halihazýrda yarýsýndan fazlasý sosyo-ekonomik amaçlar için kullanýlan 240'tan fazla uydusu bulunuyor.

Bu yýl da uzaya 100'den fazla uydu fýrlatýlmasý planlanýrken, bunlarýn önemli oranda iletiþim ve hýzlý internet saðlanmasýna yönelik olacaðý belirtildi.

Rus uydu sektörünün geliþiminde devlete ait Roscosmos önemli bir role sahipken, özel çok sayýda þirket de ürettikleri çeþitli sivil ve askeri uydularla Rusya'nýn uzaydaki konumunu güçlendiren adýmlar atýyor.

Rusya Devlet Baþkaný Vladimir Putin, þubatta yaptýðý açýklamada, ülkesinin topraklarýnda tümüyle yüksek hýzlý internet saðlayacak uydularýn üretilmesi amacýyla 116 milyar ruble (yaklaþýk 1,5 milyar dolar) bütçe ayýrdýklarýný duyurmuþtu.

Rus yetkililer, yurt dýþýnda üretilen meteoroloji uydularýnýn yerine artýk sadece yerli üretim uydularý kullanacaklarýný bildirmiþti.

Geçen yýl 120'den fazla uzay aracý üretip 20'sini yörüngeye gönderen Sputnix, özel þirketler arasýnda ön plana çýkarken, Avant Space ise bu yýl uzaya gökyüzünde reklam gösterebilen ilk uyduyu göndermiþti.

Ukrayna savaþý ve geliþen insansýz hava aracý (ÝHA) teknolojileriyle Rusya'nýn uydu üretimini gelecek yýllarda çeþitlendirerek artýrmasý bekleniyor.

- UYDU ALANINDA ÝLKLER

Yýllardýr devam eden araþtýrmalar, üretim kapasitesi ve uydu altyapýsýna yapýlan stratejik yatýrýmlarla ön plana çýkan Rus uzay sektörü, bu alanda dünyada ön sýralarda yer alýyor.

Rusya, 1957'de Sputnik 1 ile dünyanýn ilk yapay uydusunu yörüngeye yerleþtirirken, ülkenin uzaya fýrlattýðý yüzlerce uydu bulunuyor.

1960'ta uzaya gönderilen Molniya uydularý, Rusya'nýn o döneme ait iletiþim ve televizyon yayýnlarýna destek olurken, Sovyetler Birliði'nin geniþ coðrafyasýnda yaþayanlarýn söz konusu hizmetlere eriþmesini saðlamýþtý.

Uzaya çýkan ilk insan Yuri Gagarin'i, 1961'de Vostok 1 ile uzaya gönderen Rusya, 1970'lerden bu yana, uzaya fýrlattýðý Resurs uydularýný dünyanýn yüksek çözünürlüklü görüntülerini elde etmek için kullanýyor.

- GLONASS VE EKSPRESS

Rusya tarafýndan geliþtirilen uydular, iletiþim, navigasyon, dünya ve uzay gözlemi, bilimsel araþtýrma ve ulusal güvenlik gibi ihtiyaçlara yönelik çeþitli alanlarda kullanýlýyor.

Ülkenin geliþtirdiði en önemli uydu sistemlerinden biri olarak 1982'de kullanýma sunulan GLONASS (Küresel Navigasyon Uydu Sistemi) dikkati çekiyor.

ABD üretimi GPS'in (Küresel Konumlandýrma Sistemi) dengi olarak konumlandýrýlan GLONASS, 24 uydu aracýlýðýyla kullanýcýlarýn konumlarýný ve zamanlama bilgilerini belirlemelerini saðlýyor.

Sivil alanlarýn yaný sýra Rusya'nýn ulusal güvenlik ve savunma yetenekleri açýsýndan stratejik öneme sahip GLONASS, askeri operasyonlarýn etkinliðini artýrarak askeri personel, araçlar ve silah sistemleri için hassas navigasyon ve hedefleme imkaný sunuyor.

GLONASS'ýn yaný sýra 1990'lardan bu yana uzaya fýrlatýlan Ekspress iletiþim uydularý, Rusya ve civar bölgelerinde telekomünikasyon, yayýn ve internet hizmetleri saðlýyor. Ekspress uydularý, coðrafi açýdan dünyanýn en büyük ülkesi Rusya'da özellikle þehirlerden uzak ve yetersiz hizmet alan bölgelerin iletiþim aðlarýna baðlanmasýnda önemli bir rol oynuyor.

- ULUSLARARASI ÝÞBÝRLÝKLERÝ

Rusya'da uydu üretimine yönelik araþtýrma enstitüleri, tasarým bürolarý ve tesislerinden oluþan önemli bir altyapý bulunurken, Roscosmos, ISS Reþetnev ve Hruniçev Devlet Uzay Araþtýrma ve Üretim Merkezi gibi önde gelen þirket ve kurumlar ön plana çýkýyor.

Ülke ayný zamanda uzay ve uydu teknolojileri konusunda yabancý ülkelerle de iþbirlikleri yürütüyor.

Son olarak Roscosmos Baþkaný Yuriy Borisov, Rusya ile Çin'in, 2033-2035 yýllarýnda Ay'a nükleer güç ünitesi yerleþtirmeyi planladýðýný söylemiþti.

Roscosmos ile Çin Ulusal Uzay Ýdaresi (CNSA) arasýnda, Ay'da araþtýrmalar yapmak üzere ortak bir istasyon kurulmasý konusunda 2021'de mutabakat zaptý imzalanmýþtý.

Öte yandan ülkenin Ay'a yönelik son büyük projesi uzay aracý Luna-25, Ay'ýn yüzeyine çarparak parçalanmýþtý.

Luna-25, 11 Aðustos'ta Moskova'nýn 5 bin 500 kilometre doðusundaki Vostoçniy Uzay Üssü'nden Soyuz 2.1b roketiyle fýrlatýlmýþtý.

Rusya'nýn 1976'dan bu yana Ay'a gönderdiði ilk uzay aracý Luna-25'in, Ay'ýn yüzeyine yumuþak iniþ yaparak bilimsel araþtýrmalar yapmasý planlanýyordu.