Tahmin ve erken müdahale etme imkaný saðlýyor! Orman yangýnlarýna karþý ''risk haritalarý''
Orman yangýnlarýyla mücadelede risk yönetimi stratejisinin daha verimli kullanýlmasý amacýyla yapay zeka desteðiyle 400'den fazla deðiþken kullanýlarak oluþturulan dinamik yangýn riski haritalarýyla, orman yangýnlarý önceden tahmin edilerek bu bölgelerde gerekli önlemlerin alýnmasý saðlanýyor.
AA muhabirinin Tarým ve Orman Bakanlýðýna baðlý Orman Genel Müdürlüðünden (OGM) edindiði bilgiye göre, her yýl orman alanlarýnýn yok olmasýna yol açan yangýnlarla mücadelede etkin ve verimli bir risk yönetimi stratejisi büyük önem taþýyor.
Özellikle 2021'deki büyük orman yangýnlarýnýn ardýndan yangýnlarla mücadele için yapýlan çalýþmalar daha da ileri taþýnarak, çözüm için kalýcý adýmlar atýlmasý için harekete geçildi.
Bu kapsamda, OGM ve özel sektör iþbirliðiyle orman yangýnlarýnýn önceden tahmin edilebilmesini ve yangýn bölgelerinde gerekli önlemlerin alýnabilmesini saðlamayý hedefleyen dinamik "Yangýn Risk Yönetimi Projesi" hayata geçirildi.
OGM'nin 2022 yýlýnýn aðustos ayýnda kullanmaya baþladýðý proje kapsamýnda, ilk etapta orman yangýnlarýnýn anatomisini anlamak ve veri temininin saðlanmasý üzerine çalýþýldý.
Orman yangýnlarýný etkileyen ana faktörlerin belirlenmesi amacýyla literatür taramalarý, küresel deðerlendirmeler, akademisyenler ve ilgili makamlarla görüþmeler yapýldý.
Yangýn riski tahmini için literatürdeki yapay zeka modelleri deðerlendirildi ve model çalýþmalarýna baþlandý. Geçmiþ yangýn verileri, yangýný etkileyen dinamik ve statik faktörler gözetilerek farklý yapay zeka modelleri denendi.
- VERÝLERE GÖRE GÜNCELLENEREK DAHA DOÐRU TAHMÝNLER SUNULUYOR
Projeyle, meteorolojik veriler, bitki örtüsü, topoðrafya, nüfus yoðunluðu, kara yollarý, enerji nakil hatlarý ve geçmiþ yangýn verileri gibi 14 farklý veri setinden 400'den fazla deðiþken kullanýlarak "yangýn riski haritalarý" oluþturuldu.
Geçmiþteki yangýnlar incelenirken lokasyon, tarih, alanýn büyüklüðü, süre, kullanýlan kaynaklar gibi veriler deðerlendirildi. Meteorolojik verilerde, sýcaklýk, nem, rüzgarýn yönü ve hýzý gibi faktörlere bakýlýrken, bölgenin bitki örtüsünde aðaçlarýn türü, yaþý ve birbirine yakýnlýðý saptandý.
Proje kapsamýnda üç günlük yangýn riski tahmini yapýlarak, ilgili bölgelerde gerekli önlemlerin alýnmasý için bilgi saðlanýyor. Yangýn oluþmadan önce belirlenen bölgelerde önlem alýnmasý mümkün hale gelirken, uygulamayla geçmiþ yangýnlar yüzde 80 doðrulukla tahmin edildi.
Yangýn riski haritalama modelinin, deðiþen meteorolojik verilere göre günde iki kez güncellenmesiyle daha doðru ve güvenilir tahminler sunulmasýna imkan saðlanýyor. Projenin ikinci aþamasýnda ise OGM kaynaklarýnýn en uygun þekilde yangýn bölgesine transferi için zaman ve yangýn risk deðerlerinin ön planda olduðu bir modele geçiliyor. Bu çerçevede yapýlan etkili planlama sayesinde, yangýn söndürme kaynaklarýnýn en verimli þekilde kullanýlmasý hedefleniyor. Yangýn anýnda en hýzlý þekilde, yeterli yangýn söndürme kaynaklarýnýn nereden yönlendirileceði, sistem tarafýndan OGM yetkililerine öneriliyor.
Türkiye'nin orman varlýðýnýn korunmasý için kritik rol oynayan projelerin sürekli geliþtirilmesi ve güncellenmesiyle orman yangýnlarýna karþý etkin bir mücadele stratejisi oluþturulmasý için çalýþmalar devam ediyor.
