Tardigradlarýn insanlarýn hayatta kalamayacaðý yüksek dozda radyasyona dirençli gen mekanizmasý çözüldü

Çin'de araþtýrmacýlar, yaklaþýk 6 yýl önce Çin'in Henan eyaletindeki bir daðdan aldýklarý yosun örneklerinde bulduklarý ve "Hypsibius henanensis" adýný verdikleri tardigrad türünün gen yapýsýný inceledi.

Ýncelemeler sonucunda, radyasyona maruz kaldýðýnda daha aktif hale gelen binlerce tardigrad geni tespit eden araþtýrmacýlar, bu genlerin DNA'yý radyasyonun neden olduðu hasardan koruyan ve meydana gelen kýrýlmalarý onaran bir savunma sistemi oluþturduðunu belirtti.

Dünyanýn en dayanýklý mikroskobik hayvaný olarak nitelendirilen tardigradlarýn bu yeni türünü insanlarýn hayatta kalamayacaðý dozlarda radyasyona maruz býrakan araþtýrmacýlar, DNA onarýmý, hücre bölünmesi ve baðýþýklýkla ilgili 2 bin 801 genin aktif hale geldiðini gözlemledi.

Genlerde ortaya çýkan pigmentlerin, radyasyonun insan hücrelerindeki zararlý etkilerinin yüzde 60 ila 70'ini oluþturan bazý zararlý reaktif kimyasallarý temizleyebildiðini ortaya koyan araþtýrmacýlar, elde ettikleri bulgularýn astronotlarýn uzaydaki radyasyondan korunmasýna, nükleer kirliliðin temizlenmesine ya da kanserin iyileþtirilmesine yardýmcý olabileceði konusunda umutlu olduklarýný ifade etti.

Tardigradlarýn aþýrý sýcaklýklar, dehidrasyon ve açlýk gibi diðer zorlu koþullara karþý da dirençli olmasýný saðlayan moleküler mekanizmalarýnýn incelenmesinin, aþý gibi kýrýlgan maddelerin raf ömrünün artýrýlmasýna katký saðlayabileceðini belirten araþtýrmacýlar, farklý tür tardigradlar hakkýnda henüz yeterli bilgiye sahip olmadýklarýný ancak daha fazlasýný keþfetmeyi istediklerini vurguladý.

Araþtýrmanýn sonuçlarý "Science" dergisinde yayýnlandý.

BACAKLARINI VE KAFASINI GÖVDESÝNE GÖMÜYOR

Tatlý ve tuzlu sular, nemli bitkiler ve kumda yaþayan tardigradlar, aylarca sýfýrýn altýnda 190 derece soðukta, yüksek tuz deriþiminde, vakumda ve uzayda hayatta kalabiliyor.

Normal boyutlarý 0,5 ila 1,5 milimetre olan tardigradlar, "fýçý hal"ine girdiðinde 8 bacaðýný ve kafasýný gövdesine gömüyor, vücutta depoladýðý su miktarýný azaltýyor ve metabolik faaliyetlerini normal düzeyin yüzde 1'ine düþürüyor.