Türk araþtýrmacýlar dünyanýn en hýzlý 5 süper bilgisayarýndan birine eriþebilecek
Sanayi ve Teknoloji Bakaný Mustafa Varank, ABD'de birlikte çalýþtýðý hocasýyla da görüþtüðü TÜBÝTAK konferansýnda, 'Avrupa Yüksek Performanslý Hesaplama Ortak Giriþiminin (EuroHPC) üyesi olduk, dünyadaki en hýzlý 5 süper bilgisayardan birine ulaþmak için Barselona'daki merkezle ortaklýk kurduk. Araþtýrmacýlarýmýz, önümüzdeki yýlýn sonunda bu süper bilgisayara eriþebilecekler.' dedi.
Bakan Varank, TÜBÝTAK ULAKBÝM ile Ankara Yýldýrým Beyazýt Üniversitesi tarafýndan düzenlenen ve paralel hesaplamanýn önde gelen isimleri arasýnda gösterilen teorik fizikçi ve bilgisayar bilimcisi Prof. Dr. Geoffrey Fox'un ana konuþmacý olduðu 6. Yüksek Baþarýmlý Hesaplama Konferansý'na, video konferans yöntemiyle katýldý.
Yüksek baþarýmlý hesaplamanýn, hýzla büyüyen veri üretimi sebebiyle kritik ve heyecan verici bir teknoloji olduðunu belirten Varank, "Bu tür teknolojilerde geleceði þekillendirmek istiyorsak böyle etkinlikler son dönem çalýþmalarý paylaþmak için büyük fýrsatlar sunuyor." diye konuþtu.
Varank, konferansýn ABD'de birlikte çalýþtýðý Geoffrey Fox'un da aralarýnda olduðu 200'den fazla araþtýrmacýyý bir araya getirdiðini ifade ederek Fox'un, Indiana Üniversitesi'nde bilgisayar bilimleri alanýnda seçkin bir profesör olduðunu söyledi.
- "Birlikte çalýþtýk"
Fox'ýn ayný zamanda Dijital Bilim Merkezi Direktörü olduðunu ve Caltech, Syracuse ve Florida State Üniversitelerinde çeþitli görevlerde bulunduðunu anlatan Varank, þöyle konuþtu:
"Dr. Fox þu anda biyoloji, patoloji, sensör bulutlarý, görüntü iþleme, derin öðrenme, að bilimi ve parçacýk fiziði konularýnda altyapýdan analitiðe uygulamalý bilgisayar bilimleri alanýnda çalýþýyor. Yýllar boyunca, aralarýnda Türklerin de bulunduðu birçok doktora öðrencisine danýþmanlýk yaptý. Kendisi, yüksek lisans eðitimim sýrasýnda benim de hocamdý. Ayrýca daha sonra Indiana Üniversitesi Yaygýn Teknolojiler Laboratuvarý’nda (Pervasive Technology Labs) birlikte çalýþtýk."
Varank, Fox'u her zaman vizyoner ve ilham verici yaklaþýmýyla hatýrladýðýný dile getirerek etkinliðe katýlýmý için kendisine teþekkür etti.
- "TRUBA süper bilgisayarlarýmýz tüm araþtýrmacýlarýmýzýn hizmetinde"
Süper bilgisayarlarýn, roket, araba, yüksek çözünürlüklü görüntülerin tasarýmý, yapay zeka, makine öðrenimi, bilgisayarlý kimya gibi birçok alanda yaygýn olarak kullanýldýðýna dikkati çeken Varank, "Bu teknoloji, bir yandan yeni bilimsel keþifleri güçlü bir þekilde desteklerken diðer yandan da hayatýmýzda her zamankinden daha etkili bir hale geliyor. Türkiye bu nedenle süper bilgisayarlarýn yaygýn kullanýmýna büyük önem veriyor." ifadelerini kullandý.
Varank, bu alandaki temel faaliyetlerden TRUBA'ya iliþkin de bu yüksek performanslý ve daðýtýmlý hesaplama merkezinin, tüm araþtýrmacýlara hizmet verdiðini söyledi.
TRUBA'nýn iþlemci gücü, kullanýcý sayýsý ve bilimsel çýktýlarýnýn düzenli olarak arttýðýný vurgulayan Varank, yaklaþýk 10 yýl önce 454 olan TRUBA kullanýcý sayýsýnýn, bugün 3 binin üzerine çýktýðý bilgisini verdi.
- Kovid-19 araþtýrmalarýna TRUBA damgasý
Varank, bu altyapýnýn araþtýrmacýlarýn ve sektör oyuncularýnýn karmaþýk sistemlere kolay eriþimini saðladýðýný belirterek "Kovid-19 salgýný sýrasýnda TRUBA, aþý ve ilaç geliþtirme araþtýrmalarýný destekledi. Ýzmir Biyotýp ve Genom Merkezi araþtýrmacýlarý, TRUBA'yý kullanarak Kovid-19 virüs yapýsýný sýraladý. Ayrýca TÜBÝTAK SAGE'nin de çoðu analitik çalýþmasý TRUBA'da yapýlýyor." deðerlendirmesinde bulundu.
TRUBA süper bilgisayarýný bir üst seviyeye taþýmayý planladýklarýna dikkati çeken Varank, þöyle devam etti:
"ODTÜ'de yeni nesil veri merkezimizi inþa ediyoruz. Önümüzdeki haziranda tanýtýmýný yapacaðýz. Bu yeni merkez, açýk veri üzerinden birçok veri hizmeti saðlayacak. Yeni TRUBA veri merkezimiz, Avrupa Açýk Bilim Bulutu'nun da (European Open Science Cloud) resmi üyesi olacak. Pilot çalýþma olarak, kutup araþtýrma verilerini açýk veri haline getireceðiz. Böylelikle, iklim biliminde daha saðlam ve güncel tahminlerle yeni modeller kurulabilecek."
Yüksek baþarýmlý hesaplamanýn geliþtirilmesi için TÜBÝTAK aracýlýðýyla araþtýrma fonu fýrsatlarý saðladýklarýný anlatan Varank, "Saðlýk, enerji, havacýlýk, uzay, otomotiv ve lojistik alanlarýndaki karmaþýk sorunlarýn süper hesaplamayla çözülmesine odaklanan araþtýrmalara öncelik veriyoruz." dedi.
Varank, yakýn zamanda EuroHPC üyesi olduklarýný belirterek "Dünyadaki en hýzlý 5 süper bilgisayardan birine eriþim saðlamak için Barselona'daki merkezle ortaklýk kurduk. Araþtýrmacýlarýmýz önümüzdeki yýlýn sonunda, dünyadaki bu en hýzlý 5 süper bilgisayardan birine eriþebilecekler. Bu yeni sistem sayesinde, araþtýrma sonuçlarý çok daha hýzlý alýnacak, tasarým ve yazýlýmlar en hýzlý teknolojilerden birinde test edilebilecek." diye konuþtu.
- "Mükemmeliyet merkezi yolda"
Kullanýcýlarý eðitmek ve sektörün süper bilgisayarlara eriþimini kolaylaþtýrmak için TÜBÝTAK ULAKBÝM, ODTÜ ve Sabancý Üniversitesi ile mükemmeliyet merkezi inþa edeceklerini belirten Varank, süper hesaplama konusunda bütünsel bir görüþe sahip olduklarýný kaydetti.
Varank, altyapý yatýrýmlarýnýn artýrýlmasý, araþtýrma ödeneklerinin iyileþtirilmesi ve beþeri sermayenin eðitimi gibi stratejilerinin bulunduðunu aktararak "Öncü teknolojilere liderlik ederek küresel rekabet gücü haline gelmeyi hedefliyoruz." ifadesini kullandý.
