Türk bilim insanlarý ''radyasyon kalkaný'' için harekete geçti!

Kimya Mühendisliði Bölümü Doktor Öðretim Üyesi Yeliz Toptaþ ile Makine Mühendisliði Bölümü Araþtýrma Görevlisi Murat Toptaþ, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcý'nýn uzaya gönderilmesinin ardýndan radyasyon ýþýnlarýna karþý koruyucu kalkan üretmek için çalýþmalara baþladý.

Kentte tatlý sulardaki ölü yengeçleri toplayarak kabuklarýndan ürün geliþtirmeyi baþaran çift, alfa, beta, gama ve x ýþýn radyasyonlarýný önemli ölçüde durdurarak koruma saðlayacak malzeme geliþtirdi.

- PATENT BAÞVURUSU YAPILDI

Akademisyen çift, elastik yapýlý ve hafif olmasý nedeniyle de tercih edilebilecek "radyasyon kalkaný"nýn patentini almak için Türk Patent ve Marka Kurumuna baþvurdu.

Kimya Mühendisliði Bölümü Doktor Öðretim Üyesi Yeliz Toptaþ, AA muhabirine, Türkiye'nin uzay faaliyetlerinin ardýndan radyasyon kalkaný konusundaki çalýþmalarýný hýzlandýrdýklarýný söyledi.

Radyasyona maruz kalanlar için koruyucu bir kalkan geliþtirmek istediklerini anlatan Toptaþ, "Uzayda radyasyon miktarý bir insanýn tolere edemeyeceði miktarda. Önümüzdeki dönemde uzaya gönderilecek astronotlarýmýzýn kýyafetleri için ve yörüngede görev yapan uydularýmýzýn ekipmanlarýný radyasyona karþý korumak amacýyla koruyucu bir kalkan geliþtirmek istedik." dedi.

Toptaþ, geliþtirdikleri kalkanýn radyasyonun önemli bir kýsmýný tuttuðunu vurgulayarak, "Giyilebilir teknolojide uzay kýyafetlerinde daha çok astronot kýyafetlerinde, uzayda kullanýlan uydularýn radyasyona karþý korunmasýnda önemli bir malzeme oldu. Mevcut astronot kýyafetleri aðýr ve hareketi kýsýtlayan bir yapýda. Bu malzemenin elastik özelliðinden dolayý astronotlarýmýzýn giydiði kýyafetlerde oldukça esnek bir malzeme olarak giyilebilir teknolojide kullanýlabilecek. Nükleer santrallerde çalýþanlarýmýz için koruyucu kýyafetlerde, hastanelerde kullanýlan radyasyon cihazlarýna karþý koruyucu kýyafetlerde kullanýlabilecek." diye konuþtu.

- GÖMLEK VE ÖNLÜK TARZINDA ÜRETÝLEBÝLECEK

Radyasyon koruyucu kýyafetlerin kurþun ve aðýr malzemelerden yapýldýðý için hareketi kýsýtladýðýný ve vücudu tam kaplamadýðýný belirten Toptaþ, ürettikleri malzemenin esnek özelliðe sahip koruyucu kalkan, gömlek ve önlük tarzýnda üretilebileceðini ifade etti.

Çalýþmayý yaparken canlýlara zarar vermediklerini ve ölmüþ yengeç kabuklarýný kullandýklarýný dile getiren Toptaþ, þunlarý söyledi:

"Bu çalýþmayý yaparken hiçbir canlýya zarar vermedik. Ölmüþ yengeç kabuklarý doðada atýl durumda, hiçbir maliyeti yok. Ýleride seri üretime geçildiðinde yöntem deðiþecektir. Maliyet açýsýndan oldukça düþük diyebiliriz. Malzeme ve üretim maliyetini de göz önüne alýrsak oldukça ekonomik."

Makine Mühendisliði Bölümü Araþtýrma Görevlisi Murat Toptaþ da geliþtirdikleri malzemenin kurþundan 6,5 kat hafif olduðunu ve rahatlýkla uzaya gönderilebilir olduðunu belirtti.

Malzemenin diðer ürünlere göre daha az maliyetli olduðunu aktaran Toptaþ, þu ifadeleri kullandý:

"Uzayda istasyonu, uydularý olan ülkeler, ekipmanlarý ve personelleri radyasyona karþý koruyacak bazý ekipmanlar geliþtiriyorlar. Ülkemizde buna dair yapýlmýþ çalýþma yoktu. Üretmiþ olduðumuz malzeme tatlý su yengeçleri kabuklarýndan yapýldý. Kurþundan 6,5 kat daha hafif ayný zamanda 1,71 gram santimetreküp yoðunluðu var. Bu yoðunlukta malzeme rahatlýkla hava araçlarýnda veya uydularda kullanýlabilir, uzaya gönderilebilir. Çünkü oldukça hafif bu da onun uzaya gönderme maliyetlerini düþürüyor. Bugün uzaya gönderdiðimiz her bir malzeme kilogram olarak binlerce dolar fiyatla gönderiliyor. Ama yapmýþ olduðumuz koruyucu kalkan, oldukça hafif bir malzeme olduðu için uzaya oldukça ucuz maliyetlerle de gönderilebilir. Bu sebeple uzayda kullanýlabilir."