Fýrat Üniversitesi öðretim üyelerinden Doç. Dr. Serdar Yavuz ve Doç. Dr. Özcan Bayrak büyük bir baþarýya imza atarak Türkiye’nin ilk milli ve yerli indeksi olan Sosyal Bilimler Atýf Dizini Programýný (SOBIAD) geliþtirdi. Projeyi satýn almak için Arap, Ukrayna ve ABD devletlerinden teklif geldiðini ifade eden Doç. Dr. Bayrak, "Bunu büyütüp dünyaya biz bilgiyi satabilmek konuma gelmek adýna projemizi hiçbir þekilde tüm tekliflere kapýlarý kapatarak sahip çýktýk" dedi.
Fýrat Üniversitesi Sosyal Bilimler ve Türkçe Eðitim Bölümü Öðretim Görevlileri Doç. Dr. Serdar Yavuz ve Doç. Dr. Özcan Bayrak, doçentliklerine baþvuru sürecinde kendi atýflarýnýn yayýnlarýna ulaþamayýnca Türkiye’de þuana kadar yapýlmamýþ bir proje geliþtirmek için harekete geçti. 4 yýl boyunca Türkiye’deki tüm dergi ve makaleleri tarayan öðretim görevlileri, bilgisayar mühendislerinden de yardým alarak Türkiye’nin ilk milli ve yerli indeksi olan SOBIAD’ý geliþtirdi.
Geliþtirilen programa yüklenen 307 dergi, 79 bin makale ve 1 milyon 600 bin tane de atýf sayesinde, lisans, lisansüstü, doktora öðrencileri ve araþtýrma yapan öðretim üyeleri Türkiye’de sosyal bilimler alanýnda yayýnlanmýþ metinleri tek tuþla bulabilecek.
SOBIAD’ý sosyal bilim alanýnda çalýþma yapan bilim insanlarýnýn atýflarýna ulaþabilmeleri için hazýrladýklarýný belirten Doç. Dr. Serdar Yavuz, atýflarýn bilim insanlarýnýn akademik dünyadaki etki deðerini ortaya koyan en önemli faktör olduðunu söyledi.
"OBIAD uluslararasý bir indeks olma yolunda ilerlemektedir"
Sosyal bilimcilerin, atýflarý ulusal dergilerde bulmalarýnýn çok mümkün olmadýðýný aktaran Doç. Dr. Yavuz, "El yordamý ile bulabiliyorlardý. Ancak bu sistem sayesinde sosyal bilimciler çok rahat bir þekilde atýflarýna ulaþabilmektedir. Programýn bir diðer özelliði, Türkiye’de soysal bilimler alanýnda ulusal ve milli yerli atýf dizimi yoktu. Halbuki dünyada bilgiye sahip olan ve hükmeden bütün ülkelerin ciddi oranda indeksleri var. British Education, Australian Index, Scopus ve Thomsun Reuters var. Bunlar ülkelerin bilgiye hükmetme anlamýnda kullandýklarý indekslerdir. Bunlara çok büyük miktarda ülkemiz para ödemekteydi. SOBIAD vasýtasýyla bunu biz önlemek ve sosyal bilimler alanýnda milli, ulusal bir indeks yapýp uluslararasý arenada Türkiye’nin bir indeksinin olmasýný istedik. 2023 vizyonu çerçevesinde SOBIAD uluslararasý bir indeks olma yolunda ilerlemektedir" dedi.
"Kütüphaneler milyon dolarla ödemekteydi"
Türkiye’deki üniversite kütüphanelerinin indekslere çok yüksek miktarda ücret ödediðini vurgulayan Doç. Dr. Yavuz, "Bu bizim yazdýðýmýz makaleleri yurt dýþýndaki dergilerde indeksledikten sonra yine bizim onlara ulaþmak için ödediðimiz ücretlerdir. Her üniversite kütüphanesi bunlara milyonlarca dolar para ödemektedir. Biz sosyal bilimler alanýnda bunu önlemek adýna bu projeyi gerçekleþtirdik. Amacýmýz baþlangýçta ulusal dergileri taramaktý. Fakat uluslararasý dergilerin müracaatý neticesinde SOBIAD þuan uluslararasý anlamda bir indeks konumuna ulaþmak üzeredir" diye konuþtu.
"Uluslararasý düzeyde proje oluþturmanýn önemli bir adýmýný attýk"
Doçentlik sürecinde kendi atýflarýný bulamayýnca SOBIAD projesine baþladýklarýný ifade eden Doç. Dr. Özcan Bayrak ise, "SOBIAD projesine ilk olarak 4 yýl önce Doç. Dr. Serdar Yavuz hocamla kendi doçentliðimize baþvurma sürecinde kendi atýflarýmýzý bulamadýðýmýz için bunun bir ihtiyaç olduðuna kanaat getirdik. Yaklaþýk 4 yýl önce bu projeye baþladýk. Ýlk olarak kendi dergilerimizde 5 sayfalýk bir el ile yaptýðýmýz bu projeyi daha sonra bilgisayar mühendislerinden yardým alarak yaklaþýk Türkiye’deki 307 dergiye uygulamýþ olduk. Þuan dergi sistemimizde 307 dergi, 79 bin makale ve 1 milyon 600 bin tane de atýf bulunmaktadýr. Yurt dýþýndan dergilerde bize baþvurularýný yapmýþ bulunmaktadýr. Biz yurt içini tamamladýktan sonra yurt dýþýndan gelen bu baþvurularý alarak uluslararasý düzeyde büyük bir proje oluþturmanýn önemli bir adýmýný þuan gerçekleþtirmiþ durumdayýz" ifadelerini kaydetti.
"Dünyadan proje için teklifler geliyor"
Diðer ülkelerin bu tür akademik iletiþimlerde verilerinin kontrol edilip pazarlanmasý konusunda çok ileride olduklarýný dile getiren Doç. Dr. Bayrak, "Yaptýðýmýz projenin hemen birinci yýlýnda bunun farkýna varýlarak Arap, Ukrayna ve ABD devletlerinden projemizin satýn alýnmasýyla ilgili bize teklifler geldi. Fakat bizim yola çýkma amacýmýz kendi ülkemiz içerisindeki bu milli gelirimizin yurt dýþýna akmasýný engellemektir. Milli bir proje yapmýþ olduðumuzdan dolayý bunu büyütüp dünyaya biz bilgiyi satabilmek konuma gelmek adýna projemizi hiçbir þekilde tüm tekliflere kapýlarý kapatarak sahip çýktýk" dedi.