Türkiye uzaydaki yerini yeni adýmlarla saðlamlaþtýracak
Türkiye'nin ilk astronotunu ocak ayýnda uzaya gönderen Türkiye, ikinci astronotunu da bilimsel çalýþmalarýný sürdürmek amacýyla uðurlamaya hazýrlanýrken, Milli Uzay Programý'nda yer alan maddeleri birer birer hayata geçirme kararlýlýðýný sürdürüyor.
Anadolu Ajansýnýn (AA) "Türkiye'nin Uzay Yürüyüþü" baþlýklý dosyasýnýn ilk haberinde, ülkenin uzay yolculuðu ve insanlý uzay misyonlarýna iliþkin çalýþmalara yer verildi.
Uzay alanýndaki faaliyetleri için 1985'te harekete geçen Türkiye, bu alandaki ihtiyaçlarýný AR-GE yoluyla karþýlamak üzere TÜBÝTAK UZAY'ý kurdu. Burada daha çok uydu çalýþmalarý yapýlýrken, Türkiye'de tasarlanan ve üretilen, uzay tarihi olan ilk ürünler bu kurumun içinden çýktý.
Türkiye, 13 Aralýk 2018'de Türkiye Uzay Ajansýný (TUA) kurdu. Bu hamle uzay çalýþmalarýna boyut atlatýrken, Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan tarafýndan açýklanan politikalar doðrultusunda, Milli Uzay Programý hazýrlamak, uygulamak ve iþbirlikleri arasýndaki koordinasyonu saðlamak amacýyla kollarý sývadý.
- "GÖKYÜZÜNE BAK AY'I GÖR"
Cumhurbaþkaný Erdoðan, 9 Þubat 2021'de Türkiye'nin Milli Uzay Programý'ný "Ay'ý görmek istiyorsan gökyüzüne bak" sloganýyla duyurdu.
Programdaki "Ay'a ilk temasýn saðlanmasý" hedefi için ise çalýþmalar sürdürülüyor. Ayrýca yeni nesil uydu geliþtirme alanýnda dünyayla rekabet edebilecek ticari marka ortaya çýkarýlmasý da hedefleniyor.
Ülkeye ait bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliþtirilmesi, uzaya eriþimin saðlanmasý ve uzay limaný kurulmasý, uzay havasý ya da meteorolojisi alanýna yatýrým yapýlmasý ve bu alanda yetkinliðin artýrýlmasý ana hedefler arasýnda bulunuyor.
Türkiye'yi astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularýnda daha ileri seviyeye taþýmak, ülkede uzay sanayi ekonomi sistemini daha da geliþtirmek ve uzay teknolojisi geliþtirme bölgesi kurmak da programdaki baþlýklar arasýnda yer alýyor.
Böylece Türkiye, 600 milyar dolara eriþen ve hýzla 1 trilyon dolara çýkmasý öngörülen uzay ekonomisinden pay alma hedefine emin adýmlarla ilerliyor.
- ÝNSANLI ÝLK UZAY MÝSYONU
Programda belirlenen 10 hedef kapsamýnda öncelikle "bir Türk vatandaþýnýn uzaya gönderilmesi" maddesi gerçekleþtirildi.
Cumhurbaþkaný Erdoðan, Atatürk Havalimaný'nda geçen yýlýn nisan sonunda baþlayan dünyanýn en büyük havacýlýk, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFEST'te yaptýðý konuþmada, Alper Gezeravcý'nýn asil ve Tuva Cihangir Atasever'in de yedek uzay yolcularý olarak belirlendiðini bildirmiþti.
Türkiye'nin insanlý ilk uzay görevini gerçekleþtirecek "uzay yolcusu"nun eðitim ve uçuþ hizmeti için ABD'deki Axiom Space ile iþbirliðine gidildi. Astronotlarýn eðitim süreci ABD'nin Teksas eyaletinin Houston kentinde yürütüldü.
Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcý'nýn uzay görevi 19 Ocak'ta baþladý. Gezeravcý'nýn da içinde bulunduðu Ax-3 mürettebatýný Crew Dragon uzay aracýyla ISS'e taþýyan SpaceX Falcon 9 roketi, NASA'nýn Florida'da bulunan Kennedy Uzay Merkezi'ndeki fýrlatma kompleksi 39A'dan fýrlatýldý. Böylece Türkiye'nin insanlý ilk uzay yolculuðu baþladý.
Gezeravcý'nýn uzaydaki ilk sözleri, "Türkiye'nin insanlý ilk uzay misyonu için ilk Türk'ün uzaya adým attýðý þu anda Yüce Ata'mýzýn sözüyle bu aný baþlatmak istiyorum: Türkiye Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün dahiyane sözü; Ýstikbal göklerdedir." oldu.
- MÝKRO YER ÇEKÝMÝ ORTAMINDA DENEYLER ÝCRA EDÝLDÝ
Uluslararasý Uzay Ýstasyonu'nda (ISS) kaldýðý süre boyunca 13 bilimsel deneye imza atan Gezeravcý, Türkiye'nin mikro yer çekimi ortamýnda çeþitli araþtýrmalar yapabilmesi için ilk adýmý atmýþ oldu.
Gezeravcý, uzayda, misyon için çeþitli üniversite ve araþtýrma kurumlarýnca hazýrlanan, TUA ve TÜBÝTAK Uzay Komisyonunca belirlenen 13 önemli deneyi uyguladý.
Aralarýnda kanserden baðýþýklýk hücrelerine, alglerden propolise kadar geniþ bir yelpazeyi kapsayan deneyler, bilimsel literatüre de katký saðladý.
Ülkenin uzay, havacýlýk ve savunma sanayisi için yeni nesil malzeme geliþtirme kabiliyeti kazanmasý, uzay araçlarýnýn itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesi, mikroalg türlerinin yer çekimsiz ortamda karbondioksit yakalama performanslarýnýn ve oksijen üretim kabiliyetlerinin belirlenmesi, dünyada var olan hastalýklar için yeni tedaviler ve önleyici tedbirlerin geliþtirilmesinde ve propolisin mikro yer çekimi ortamýndaki bakteriler üzerindeki etkisinin araþtýrýlmasý gibi deneyler bilim dünyasýna fayda saðlamasý açýsýndan önemli kabul ediliyor.
- ÝKÝNCÝ BÝLÝM MÝSYONU 8 HAZÝRAN'DA
Milli Uzay Programý kapsamýnda hedefleri hayata geçirmek için çalýþmalarýný sürdüren Türkiye, insanlý ilk uzay misyonu kapsamýnda Alper Gezeravcý'nýn ardýndan þimdi de Tuva Cihangir Atasever'in yolculuðunu planlýyor.
Atasever ise Virgin Galactic ile yörünge altý uçuþ gerçekleþtirerek 7 farklý bilimsel deney icra edecek.
Türkiye'nin ikinci astronotu Atasever'in uçuþu, Gezeravcý'nýnkiyle kýyaslanacak ve iki yolculuðun insan vücudunda oluþturduðu dinamikler ölçülecek.
Farklý donanýmlarý mikro yer çekimi ortamýnda deneyip, farklý dinamiklere sahip bir uzay uçuþunun insan fizyolojisi üzerinde yarattýðý deðiþimleri ortaya koyma þansýný yakalayacak olan Atasever, insan fizyolojisi, beyin frekanslarý ve radyasyon ölçümleri gibi çok çeþitli deneyi de uygulayacak.
