Türkiye'nin uzay projeleri, tersine beyin göçüne zemin hazýrlýyor
Avrupa Uzay Ajansý (ESA) Uzay Araþtýrmalarý ve Teknoloji Merkezinde koordinatörlük görevini yürüten Dr. Gülin Dede, Türkiye'ye dönerek ülkeyi uzay alanýnda öne taþýyacak alanlarda çalýþmak istediðini belirtti.
Anadolu Ajansýnýn (AA) "Türkiye'nin Uzay Yürüyüþü" baþlýklý dosyasýnýn 4'üncü haberinde, 2015 yýlýndan beri ESA'da görev yapan Dede'nin Türkiye'nin Milli Uzay Programý'na iliþkin deðerlendirmelerine yer verildi.
Dede, Hollanda'daki Uzay Araþtýrmalarý ve Teknoloji Merkezinde, Avrupa Komisyonunun liderliðinde ESA tarafýndan geliþtirilen dünyanýn en büyük yer gözlem uydu programý olan Kopernik'in Uzay Segmenti Koordinatörü olduðunu söyledi.
ESA'dan önce Türkiye'de de uzay faaliyetlerinde görev aldýðýný dile getiren Dede, þunlarý kaydetti:
"ÝMECE Uydu Projesi'nde yürütme kurulu üyesi ve 11. Ulaþtýrma Denizcilik Haberleþme Þurasý'nda Uzay Teknolojileri Komisyonu üyesi olarak görev yaptým. Ayrýca Türkiye Uzay Ajansýnýn (TUA) kuruluþ yasa tasarýsý çalýþmalarýna bizzat katýldým. Türkiye'de uzay sektörü kamu, özel sektör ve akademik anlamda rüþtünü ispatlamýþ durumda ve hýzla ivme kazanmaya devam ediyor. Ülkeme yüksek katma deðer kazandýracak, uzay sektöründe ülkemi bir adým daha öne taþýyacak ve önemli katkýlar sunabileceðim alanlarda Türkiye'ye dönerek çalýþmak isterim."
- "MÝLLÝ UZAY PROGRAMI BAÞARILI BÝR ÇALIÞMA"
Dede, uzay sektörünün, doðasý gereði teknolojik riskleri yoðun, uzun proje süreleri olan ve ekonomik yatýrým oraný yüksek bir alan olduðuna iþaret etti.
Her ülkenin uzay alanýndan beklentisinin farklý olduðuna dikkati çeken Dede, Türkiye'nin ise TUA'yý kurup hedef planý oluþturarak baþarýya giden yolu yarýladýðýný belirtti.
Türkiye'nin en büyük zenginliðinin, ülkede direkt ve dolaylý olarak uzay alanýnda faaliyet gösteren çok sayýda kurum, kuruluþ ve organizasyon bulunmasý olduðunu dile getiren Dede, sözlerini þöyle sürdürdü:
"Uzman ve proaktif bir liderlikle gençlerin, özel sektörün, araþtýrma enstitüleri ve akademinin potansiyelini harekete geçirmek, 2030'a kadar Türkiye'yi uzay alanýnda önde gelen ülkeler ligine dahil edecektir. Ben, Türkiye'nin Milli Uzay Programý'ný doktora tezinde bizzat araþtýrmýþ biri olarak, programýn ülkemizin önceliklerini ve potansiyelini yerinde deðerlendiren, baþarýlý bir çalýþma olduðunu düþünüyorum. Yetkin bir ekip, aktif özel sektör ve finans kaynaklarýyla planlarý hayata geçirmek ve akademik alanda geliþmeleri destekleyerek gençlerimizi yetiþtirmek Milli Uzay Programý'nýn baþarýya ulaþmasýnda önemli adýmlardýr."
- "UZAYDA GERÇEKLEÞTÝRÝLEN DENEYLER ÇOK DEÐERLÝ"
Dede, mikro yerçekimi ortamýnda yapýlan bilimsel deneylerin önemine iþaret ederek, bu anlamda Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcý'nýn Uluslararasý Uzay Ýstasyonu'nda gerçekleþtirdiði 13 bilimsel deneyi çok kýymetli bulduðunu söyledi.
Tuva Cihangir Atasever'in de haziran ayýnda çýkacaðý uzay görevinde 7 bilimsel deneye imza atacaðýný aktaran Dede, "Uzayda yani mikro yerçekimi ortamýnda yapýlan bu deneyler, hem temel bilimsel bilgilerimizi geniþletmek hem de pratik uygulamalar ve teknolojik inovasyonlar bakýmýndan çok deðerli. Türkiye'nin de bu alanda aktif olmasý gurur verici. Ama bundan da önemlisi, ülkemizde STEM eðitimine ilgiyi artýrmakta bir katalizör etkisi saðlamasý. Dünyanýn týptan çevreye, malzeme biliminden endüstriye kadar pek çok alanda yenilikçi çözümlere ihtiyacý olduðu bir dönemde gençlerimize yol gösterici olmak çok önemli." ifadesini kullandý.
- "UZAYDA ÝÞBÝRLÝÐÝ MODELÝ GELÝÞTÝRÝLMELÝ"
Dede, uluslararasý iþbirliklerinin önemine iþaret ederek, bu sayede teknik yetkinliðin artýrýldýðýný, kaynaklarýn daha verimli kullanýldýðýný, bilim ve teknoloji paylaþýmýnýn saðlandýðýný anlattý.
Uzayda da bu þekilde bir iþbirliði modeli geliþtirilmesi gerektiðini vurgulayan Dede, þunlarý kaydetti:
"Uzay hukukunun henüz geliþmekte olan bir alan olduðunu da göz önüne alýrsak, uzay çöplerinden yörünge haklarýna kadar pek çok alanda uluslararasý koordinasyon saðlanmasý þart. Uzay teknolojilerindeki yenilikleri paylaþmak, uydu verilerini kýymetlendirmek, çevre projelerine iþtirak etmek, gençlerimize yurt dýþýnda pratik eðitim saðlamak, uzay tabanlý inovasyonlarý diðer sektörlere uygulamak gibi çoðu konuda ulusal deðil global dinamiklerle hareket etmek Türkiye'nin uzaydaki baþarýsýnýn önünü açacaktýr."
