66 yýl önce ABD'den getirildi: Pikan cevizinin kilosu 40 lira
ABONE OL
Antalya'da narenciyenin yaný sýra birçok tropikal meyve türünün üretimi yaygýnlaþýyor. Normal cevize göre daha uzun, desenli kabuðuyla farklý görünüme sahip ve elde kolayca kýrýlabilen ince kabuklu pikan cevizinde hasat mevsimi baþladý. Anavataný Amerika kýtasý olan türle ilgili Türkiye'deki ilk çalýþmalar, 1953 yýlýnda Batý Akdeniz Tarýmsal Araþtýrmalar Enstitüsü Müdürlüðü'nün (BATEM) merkez bahçesinde baþlatýldý.
 
KÝLOGRAMI 150 TL'YE SATILIYORDU
 
1953'ten 1969'a kadar Amerika'dan getirtilen tohumlar üzerinde çalýþmalar yapan BATEM ekipleri, 1969'da Ýsrail'den pikan cevizine ait 25 türün fidanlarýný getirdi. Antalya'da BATEM'in kent merkezindeki merkez bahçesi ve Kadriye'deki yaklaþýk 600 dönümlük alanýn 50 dönümünde fidanlar dikildi. Son yýllarda bilinirliði artan pikan cevizinin, önceki yýllarda kilogramý 150 TL'ye kadar alýcý buluyordu. BATEM'in geçen yýl 33 liradan satýþýný yaptýðý pikan cevizinin bu yýlki fiyatý ise 40 TL civarýnda.
ÝLK FÝDANLARI BATEM ÜRETTÝ
 
BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, adaptasyon çalýþmalarýnda 25 türden 'mahan', 'wichita', 'choctaw' ve 'western' türlerinde üstün verim ve kaliteye ulaþýldýðýný, bu türlerin BATEM adýna fidanlarýnýn üretimine baþlanýldýðýný ve tescil ettirildiðini kaydetti. BATEM'in 25- 30 yýldýr bu ticari çeþitlerin fidanýný ürettiðini ve Türkiye'de de enstitü vasýtasýyla yayýldýðýný belirten Ünlü, "Narenciye, avokadonun yetiþtiði yerlerde bu cevizler de yetiþiyor. Son yýllarda farklý ürünler yetiþtirmek isteyen üretici de özellikle avokado ve pikan cevizi üretimine yöneldi" dedi.
 
TOPLAM ÜRETÝM 2 BÝN TON
 
Meyvedeki yað oranýnýn yüzde 71 ve normal cevizden biraz fazla olduðunu söyleyen Abdullah Ünlü, "Yaklaþýk bir yýl raf ömrüne sahip ince uzun bir ceviz türü. Normal cevize göre tadý biraz yumuþak, farklý ve lezzetli bir meyve türü. Ülkemizde sadece Ege ve Akdeniz bölgelerinin sahile bakan yamaçlarýnda ve Güneydoðu Anadolu'nun bazý bölgelerinde yetiþiyor. Tahminlere göre ülkemizde yýllýk 2 bin ton üzerinde üretimi var. Pazarý olan ve son yýllarda pastacýlar, baklavacýlarýn da talep ettiði bir ceviz türü" diye konuþtu.
800 RAKIMIN ALTINDA YETÝÞÝYOR
 
BATEM olarak pikan cevizi fidanýnda yýllýk üretimin 8- 10 bin adet civarýnda olduðunu kaydeden Ünlü, "Fidanlarýmýz sertifikalý. Özellikle farklý anaçlar kullanýyoruz, kendi anaçlarý yani ve dayanýklýlýk açýsýndan kökten herhangi bir zarar gelmesin diye. Fidanlarýmýzý bu bölgedeki üreticilere satýyoruz. 800 rakým üzerinde yetiþmeyen bir meyve türü. Fidanýn tanesi 43 lira. Wichita ve choctaw erken, mahan daha geç hasat edilen türler. Normal cevize göre hasadý daha geç. Bölgemizde hasat dönemi baþladý" dedi.
 
BÝR DÖNÜME 14 AÐAÇ
 
Bir dönüm araziye 13-14 pikan cevizi fidaný dikilebiliyor. Fidanlar, üçüncü yýlýndan itibaren meyve vermeye baþlýyor. Ekonomik verimlilik açýsýndan bakýldýðýnda, 6 yaþýndan sonra aðaç baþýna 20-25 kilo, 8 yaþýndan sonra ise aðaç baþýna en az 50 kilo meyve alýnabiliyor. BATEM'de 1 yaþýndaki pikan cevizi fidanlarýnýn tane satýþý ise 43 TL'den yapýlýyor.