Akþehir Gölü küresel iklim deðiþikliði nedeniyle tamamen kurudu

Konya ve Afyonkarahisar sýnýrlarý içinde yer alan, geçmiþ yýllarda onlarca balýk türüne sahip, çevresindeki köylerdeki insanlarýn geçim kaynaðý olan Akþehir Gölü, bilinçsiz tarýmsal sulama ve küresel iklim deðiþikliði nedeniyle tamamen kurudu. Kuruyan gölde otomobille uçtan uca gezilebilirken, köylülerin bazýlarý büyükbaþ hayvanlarýný otlatýyor.

'ARABAYLA GEÇÝLEBÝLECEK DURUMLA KARÞI KARÞIYAYIZ'

Prof. Dr. Tahir Nalbantçýlar, Akþehir Gölü'nün Ýç Anadolu ve Türkiye'nin en önemli su kaynaklarýndan biri olduðunu söyledi. Ancak daha önce 5-6 metre su seviyesi bulunan gölün ortasýnda çatlamýþ toprak örtüsünün bulunduðunu belirten Nalbantçýlar, "Bir zamanlar burada 5-6 metre su seviyesine sahip Akþehir Gölü'nün orta noktasýnda bugün yaya olarak dolaþabilecek, arabayla geçilebilecek durumla karþý karþýyayýz. Akþehir Gölü, yaklaþýk 500 kilometrekarelik alana sahip. Etrafa hem biyosistem açýsýndan, hem ticari anlamda, hem de ekosistem, iklim, meyvecilik, balýkçýlýk ve diðer birçok hayvan ve bitki türüne destek veren su kültesiydi. Bu su kütlesi, maalesef en derin noktasýnda, çatlamýþ topraklarýn üzerinde dolaþýr hala gelmiþ ve bugün itibarýyla da yüzlerce balýkçý iþsiz kalmýþ ve sadece gölün belirli noktalarýndan çýkan otlarý yiyen hayvanlarla bugün bir fotoðrafla karþý karþýyayýz" dedi.

'BAÞKA BÝR KAYNAÐI SÖZ KONUSU DEÐÝL'

Akþehir Gölü'nden geçmiþ yýllarda da bu derece kuruyup tekrar su seviyesinin yükseldiðini hatýrlatan Nalbantçýlar, "Ancak içinde bulunduðumuz iklim deðiþikliði, küresel ýsýnmanýn bir izini bugün Akþehir Gölü'nde de tespit etmiþ bulunmaktayýz. Netice itibarýyla bu göl, yüzeysel sularýn desteðiyle yaðýþla beslenmekte ve suyu bu çevreden alabilmekte. Baþka bir kaynaðý söz konusu deðil. Bunun yaný sýra bu gölü sadece iklimsel deðiþim etkilememiþ. Sulama amaçla yapýlan göletlerin, önemli derelerin önüne kurulan setlerin, tarýmsal faaliyetleri destek amacýyla yapýlan bu yapýlarýnýn bu göle gelen kýlcal damarlarý da kuruttuðu ortada. Bunun yanýnda insanoðlunun hýrslý yapýsýndan kaynaklý olarak, tarýmsal faaliyetin geliþen teknolojiyle birlikte artan su ihtiyacý ve suya baðlý ürün artýþlarýný da gözeterek civardan son derece derin kuyularla su desteði alarak bu gölün, bu hale gelmesine etkisi söz konusu olmuþtur" diye konuþtu.

'BÝZE VEDA EDER DURUMDA'

Nalbantçýlar, þöyle devam etti:

Çalýþma yaptýðýmýz dönemlerde gölün etrafýndaki tarlalarda derin sondajlarýn yapýldýðý, yýllar öncesi yaptýðýmýz çalýþmalarda derinliklerin giderek arttýðýný, o günlerde 20 metreden alýnan sularýn bugün artýk 100'lü, 150 metrelere deðiþik bölgelerde yer altý suyunu çeker hale gelmiþiz. Dolayýsýyla içinde bulunduðumuz Akþehir Gölü gibi göl havzalarý yer altý sularýnýn da röntgenini ortaya koymaktadýr. Çünkü yer altýndan destek alarak bu su kültesi yüzeyde durabiliyor ve direnebiliyor. Yer altýndan destek alamadýðý takdirde de bu su kültesi kendini git gide yerin altýna, zemine doðru bir yok oluþa doðru gitmektedir. Akþehir Gölü geniþ alanýyla birlikte buharlaþmayla tetiklemiþ durumdadýr. Bu yýl için köylülerimizin ifadesine göre, Mayýs ayýna kadar 1-2 parmaklýk su seviyesinin olduðunu, onun da Haziran ayý baþýndan itibaren bugün bir baþýna diðer baþýna istediðinizden noktadan araçla gezilebilir hala geldiðini görmekteyiz. Biz mevcut su kullaným rejimimizi deðiþtirmediðimiz takdirde, mevcut küresel iklim deðiþikliðine baðlý olarak ortaya çýkan yaðýþ sorununu aþamayacaðýmýza göre, bu gölün artýk bundan sonra git gide bize veda eder durumda olduðunu ve bize el salladýðýný þimdiden düþünmemiz gerekiyor."

'BENZER BÝR FOTOÐRAF AKÞEHÝR GÖLÜ ÝÇÝN OLACAK'

Jeolojik tarihte Konya Gölü'nde olduðu gibi Akþehir Gölü'nün bulunduðu alana da binalar yapýlabileceðini ifade eden Nalbantçýlar "Jeolojik tarihe baktýðýmýzda Konya'nýn bulunduðu yerin Konya Gölü olarak ifade edildiðini hepimiz hatýrlarýz. Þu an bizler Konya Gölü üzerinde evlerimizi yapýp oturmaktayýz. Benzer bir fotoðrafý, bugün Akþehir Gölü içinde düþünmemiz mümkün olacaktýr. Bugün gitti geldi, diyerek kendimizi bir manada tatmin ettiðimiz bu göl için yarýn bizim oturduðumuz binanýn altýnda göl varmýþ ve insanlar balýk tutup satarmýþ diyeceðiz herhalde" dedi.

Gölün kurtulmasý için önlemler alýnmasý gerektiðini belirten Nalbantçýlar "Bu gölün kurtuluþu açýsýndan baktýðýmýzda, birincisi vahþi olarak yer altýndan temin ettiðimiz suyu, bugün itibarýyla sonlandýrdýðýmýz takdirde bile belki onlarca yýl sonra faydasýný göreceðimiz bir durum ortaya çýkacaktýr. Yüzey sularýn bu denli önünün týkandýðý ortamdan, onlarý artýk gölü besler hala getirmeliyiz. Küresel iklimsel deðiþimlerin tersine dönerek buralarýn yaðýþlý rejime dönmesini temenni etmekten baþka çaremiz yok görünüyor" diye konuþtu.