Artan arý ölümlerinin azaltýlmasý için çeþitli çalýþmalar yürüten Bursa Uludað Üniversitesi AGAM, açlýktan ve soðuktan meydana gelen arý ölümlerin önüne geçebilmek amacýyla klimalý kovan üretti. Kovanýn içerisine yerleþtirilen sensörler sayesinde ýsý ve nem kontrolü istenilen seviyeye çýkarýlabiliyor. Soðuk kýþ aylarýnda, kovan içi sýcaklýðýn düþmesi halinde sistem devreye girerek, kovanýn içerisini ýsýtýyor. Kýþ aylarýnda bünyesi zayýflayan arýlarý dinç tutabilmek adýna geliþtirilen sistem için gerekli elektrik güneþ enerjisi panellerinden de saðlanabiliyor.
"ÇALIÞMAYA 3 YIL ÖNCE BAÞLADIK"
20 yýldýr arýlar üzerinde çalýþtýðýný söyleyen ve yapmýþ olduklarý sistem hakkýnda bilgilendirmelerde bulunan Bursa Uludað Üniversitesi Arýcýlýk Geliþtirme Uygulama ve Araþtýrma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ýbrahim Çakmak, "Biz bu çalýþmaya 3 yýl önce baþladýk. Baþladýðýmýzda, 4 çerçeve ve fazlasýnda arý olduðu zaman ýsýtma sistemine ihtiyaç olmadýðýný gördük. Arý, aç kalmadýðý sürece kendi besinini tüketerek ýsýnmayý saðlayabiliyor. 4 çerçevenin altýna, zayýf biçime düþtüðünde arýnýn ölmesi muhtemel. Bu sistemle, ölmesi muhtemel olan arýlarý ýsýtarak canlý tutabiliyorsunuz. Dolayýsýyla bu arý ölümlerinde, ölmesi muhtemel arýlarý ýsýtarak arý ölümlerini azaltmaya çalýþtýk" dedi.
"ÖLMESÝ MUHTEMEL ARILARI EKONOMÝYE KAZANDIRDIK"
Kýþýn, ölme riskiyle karþý karþýya olan zayýf bünyeli arýlarý klimalý kovan sayesinde dinç tutarak arý sütü üretimine baþladýklarýný belirten Prof. Dr. Çakmak þunlarý söyledi:
"Isýtma sistemi sayesinde zayýf arýlarý güçlendirdiðimiz için popülasyonlarý büyüdü ve biz bunlarý arý sütü üretiminde de kullanýyoruz. 3 grup yaptýk, verimli bir þekilde arý sütü üreterek, ölmesi muhtemel arýlarý tekrar ekonomiye kazandýrdýk. Dolayýsýyla hem arý ölümlerini yüzde 95 seviyesinde engelledik, hem de verim ve üretim için kullanamayacaðýmýz kovanlarýn çoðunu tekrar kullanmýþ oluyoruz. Sistemin oturmasý zaman aldý. 3 yýl içerisinde ýsýnýn ayarlanmasý, nemin ayarlanmasý gibi yöntemler denedik. Hedefimize yüzde 100 olmasa bile önemli ölçüde ulaþmýþ bulunmaktayýz."