Nesli tükenme tehlikesi altýnda olan bitki türleri botanik bahçede çoðaltýlacak

Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi bünyesinde 2006'da kurulan herbaryumda, kurutulmuþ bitki örnekleri belli bir sistemle düzenlenerek saklanýyor. Türkiye'deki 53 herbaryumdan biri olan Düzce'deki herbaryum, yaklaþýk 10 bin bitki türünü bünyesinde barýndýrýyor.

Türkiye'nin farklý noktalarý ile özellikle Batý Karadeniz Bölgesi'nden gelen bitki örneklerinin dijital ortama aktarýldýðý herbaryumda, kaybolma riski taþýyan bitki türlerinin botanik bahçede çoðaltýlmasý için çalýþma yürütülüyor.

Herbaryumun kurucusu DÜ Orman Fakültesi Süs Bitkileri ve Týbbi Bitkiler Üretim Uygulama ve Araþtýrma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Necmi Aksoy, AA muhabirine, herbaryumda þu ana kadar 10 bin bitki türünün envanterinin çýkarýldýðýný söyledi.

En büyük çalýþmalarýnýn herbaryuma gelen türlerin dijital ortama aktarýlmasý olduðunu belirten Aksoy, "Düzce, Batý Karadeniz'in saklý bitki cenneti. Bu kadar çok gizli bitki çeþidini saðlamasýnýn sebebi ise Düzce'nin coðrafi yapýsýdýr. Sadece Düzce'den deðil, Bartýn Küre Daðlarý'ndan Bolu'nun Mudurnu ve Kýbrýscýk ilçelerine kadar Türkiye'nin birçok yerinden farklý projemizle bitkiler geliyor, etiketleniyor, daha sonra dijital ortama aktarýlýyor. Dijital ortamda aktardýðýmýz veriler tüm dünyadan gözükebilir." diye konuþtu.

Aksoy, iklim deðiþikliðinin etkilerine iþaret ederek, sözlerini þöyle sürdürdü:

"Yalnýzca iklim deðiþikliði deðil; ülkemizde ve dünyadaki sorunlardan biri de habitat kayýplarýdýr. Bitkilerin yaþam alanlarý habitatlarda bulunur, biz buna 'yaþam alanlarý' diyoruz. Habitat kayýplarýna sebep olan þeyler alanlarýn parçalanmasý, kentleþme, yanlýþ orman uygulamalarý ve yanlýþ turizm faaliyetleri... Bu tür bitkilerin envanterinin çýkarýlmasý gerekiyor.

Ülkemiz, bitki anlamýnda çok çeþitliliði sahip. Böyle bir coðrafyada envanteri çýktýktan sonra iyi bir izleme sistemiyle bitki kaybýmýzýn olup olmadýðýný veya ne kadar kaybýmýzýn olduðunu görmemiz ve analiz etmemiz gerekiyor. Dolayýsýyla endemik ve bitki taksonlarýnýn gözlenmesi gerekiyor. Bu gözlem sistemi, il, bölge, ülke ve kýtalar bazýnda artýrýlmalý. Tüm dünyada yaklaþýk 300 bin bitkinin veri tabaný oluþturulmaya çalýþýlýyor. Türkiye de bu noktada çalýþmalarýný sürdürüyor."

- "TÜR KAYIPLARI ARAÞTIRMACILARI ÜZÜYOR"

Kaybolma riski taþýyan bitki türlerinin tohumlarýnýn alýndýðýný ve bunlarýn botanik bahçede çoðaltýlacaðýný anlatan Aksoy, tür kayýplarýnýn araþtýrmacýlarý üzdüðünü kaydetti.

Aksoy, Türkiye'deki biyoçeþitliliði Avrupa standartlarýnda kayýt altýna aldýklarýný vurgulayarak, sözlerini þöyle tamamladý:

"Bir yol çizdiysek o yolda gitmemiz gerekiyor. Yoksa habitat da bölünüyor. Bunu bir birey olarak deðil, nüfus olarak düþünmemiz lazým. Bizler sahaya çýktýðýmýzda polenleri taþýyan böceklerde düþüþ ve çok sayýda çiçekte üreyemeyen tohumlara denk geliyoruz. Bu, çok riskli bir durum. Dolayýsýyla daha çok çalýþma yapmamýz gerekiyor. Bilim adamý olarak üzüldüðüm nokta, Türkiye'de çok sýra dýþý ve nadir habitatlarýn yok olmasýdýr."