Kanaatimce âþýk olmanýn þekil veya süreç açýsýndan üç farklý hali var. Birincisi, ilk bakýþta aþk. Ýkincisi, bir iliþki olmadan sosyal ortamda bir arda olma sürecinde “kendini âþýk olmuþ olarak bulma” þeklinde. Üçüncüsü ise, bir iliþki/evlilik süreci içinde açýða çýkan aþk.
Aþkýn bu þekli ilk görme sýrasýnda açýða çýkar. Ani ve beklenmediktir. Bir anda karþýdaki kiþiye beðeni ve baðlanma oluþur. Ýlk bakýþta aþk hali mantýksal analiz ve karar verme süreci üzerinden oluþmaz. Akýldan çok duygular üzerinden yaþanan bir süreçtir. Âþýk olan kiþiye “neyine âþýk oldun?” diye sorulsa açýk seçik cevap veremez. Sadece görür görmez kendisinde ani bir deðiþme olduðunu, onu görünce aniden etkilendiðini, o andan sonra onu düþünmeye baþladýðýný, ona ulaþmak için çabaya girdiðini söyler.
Ýlk bakýþta aþk fiziksel beðeniden öte bir þey. Fiziksel açýdan beðenisi geliþmiþ, güzellik kavramýný oturtmuþ bir kiþi güzel birini görünce, güzelliðin farkýna varabilir. Bu ilk bakýþta aþk anlamýna gelmez. Aþk için fiziksel beðeninin ötesinde duygusal bir baðlanmanýn oluþmasý gerekir.
Âþýk olmanýn bu ikinci þekli, aniden deðil uzun süreçte geliþir. Bu tarzýn özelliði iki kiþi arasýnda adý konulmuþ bir iliþki olmadan geliþmesidir. Kiþiler; örneðin okul, iþyeri veya sosyal bir organizasyonda rastgele bir araya gelirler. Bu sosyal ortamda “iliþki” amacý dýþýnda bir etkileþim içinde bulunurlar. Bir dönem sonra içlerinden biri veya karþýlýklý olarak özel duygular hissettiðini fark etmeye baþlar. O kiþiyi gözünün aradýðýný, o olmadýðýnda huzursuzluk hissettiðini, yokluðuna hüzün varlýðýna sevinç gösterdiðini fark eder. Kiþi bilinçli bir çaba göstermeksizin, farkýna varmadan, bir iliþki süreci olmadan kendini âþýk olmuþ olarak bulur. “Onda ne buldun?” diye sorulduðunda, ilk bakýþta aþk haline göre daha fazla özellik veya gerekçe anlatabilir.
Aþkýn bu türü adý konulmuþ bir iliþki süreci içerisinde geliþir. Kiþi bir diðerini beðenir, konuþmaya baþlarlar, birbirini tanýma süreci yaþarlar, yavaþ yavaþ birbirlerine baðlanýrlar.
Veya iki kiþi tanýþtýrýlýr. Konuþmaya baþlarlar. Etkileþim süreci sonucunda aþk açýða çýkabilir. Veya iki kiþi birbirlerini beðenir ve evlenmeye uygun bulurlar. Evlenirler. Süreç ve zaman içinde beðeni ve uygun bulmaya aþkýn duygusal boyutu da eklenir.
Aþkýn üç halinin de kendine özgü sonuçlarý vardýr. Ýlk bakýþta aþk güçlü bir duygudur fakat o kiþinin size “uygun” olup olmadýðý konusunda az bir bilgi içerir. Ayrýca kavuþma olasýlýðý en düþük aþk þeklidir. Bu sebeple de kiþiyi aþk acýsýnda duçar edebilir. Ama hem uygunluk hem de kavuþma içerirse mutluluk ve özel bir öyküye sahip olma hali üretebilir.
Kendini âþýk olmuþ olarak bulma hali daha güvenli bir aþk halidir. Çünkü daha fazla tanýma içerir. Fakat bir kiþiden diðerine geliþen aþk duygusunun, diðer tarafta karþýlýðý olmayabilir. Ayrýca sosyal veya mesleki bir iletiþimin âþýk olmaya dönüþmesi kiþiyi etik/ahlaki ikilemlere sokabilir. En tehlikelisi de fark etmeden evli veya kavuþulmasý imkânsýz birine âþýk olmaktýr. Bu hal her zaman acýlar getirir.
Adý konulmuþ bir iliþki veya evlilik içinde geliþmiþ aþk ise büyük bir ikramdýr. Diðer aþk türlerine göre daha büyük mutluluk içerebilir.
